لمور پوست‌گستر؛ ترکیبی باورنکردنی از سنجاب، خفاش و لمور که در واقع هیچکدام نیست!
لمور پوست‌گستر (Colugo) جانوری منحصربهفرد از جنگل‌های جنوب‌شرقی آسیاست که برخلاف نامش نه پرواز می‌کند و نه لمور است. در این مقاله از راز بقا با ویژگی‌های عجیب، شیوه زندگی و نحوه سرخوردن آن در هوا آشنا می‌شوید.
راز بقا: در دل جنگل‌های بارانی جنوب‌شرقی آسیا، جانوری زندگی می‌کند که ظاهرش ترکیبی از سنجاب، خفاش و لمور است؛ اما در واقع هیچکدام از اینها نیست! این موجود که در زبان علمی «Dermoptera» خوانده می‌شود، در فارسی با نام پیشنهادی «پوست‌گستر» شناخته می‌شود. لمور پوست‌گستر با توانایی شگفت‌انگیز سر خوردن در هوا، یکی از جالب‌ترین پستانداران درخت‌زی دنیاست.
در این مقاله از راز بقا، با این موجود ناشناخته، نحوه زندگی‌اش، ویژگی‌های منحصربهفرد آن و تفاوتش با سایر پستانداران پرنده آشنا می‌شویم.
لمور پوست‌گستر چیست؟
به گزارش راز بقا، لمورهای پوست‌گستر که گاه به‌اشتباه «لمور پرنده» نامیده می‌شوند، پستاندارانی شب‌زی و درخت‌زی هستند که تنها اعضای راسته‌ای مستقل به‌نام Dermoptera به شمار می‌روند. برخلاف نامشان، نه پرواز می‌کنند و نه هیچ ارتباطی با لمور‌ها دارند. لمور‌ها از خانواده نخستی‌ها (مانند میمون‌ها و انسان) هستند، در حالی که لمورهای پوست‌گستر تنها خویشاوند زنده نزدیک نخستی‌ها هستند و مسیر تکاملی مستقل خود را دارند.
آنها چگونه پرواز می‌کنند؟ یا بهتر بگوییم؛ سر می‌خورند!
به گزارش راز بقا لمور پوست‌گستر‌‌ها توانایی پرواز فعال (مانند خفاش‌ها) ندارند، اما با استفاده از غشایی به نام پاتاگیوم که از گردن تا دم و میان انگشتان و پاهایشان کشیده شده، می‌توانند بین درختان سر بخورند. این غشای پوستی، همانند یک بادبان زنده عمل می‌کند و هنگام باز شدن، بدن جانور را به شکلی شبیه به بادبادک درمی‌آورد.
آنها قادرند با یک پرش از شاخه درخت، تا فاصله‌ای بیش از ۱۰۰ متر را بپیمایند، آن هم با حداقل افت ارتفاع! سرعت این سر خوردن به حدود ۳۵ کیلومتر بر ساعت می‌رسد. حتی ماده‌ها هنگام حمل بچه، با همان دقت و مهارت در هوا می‌لغزند؛ بچه به شکم مادر می‌چسبد و هم‌زمان در هوا جابه‌جا می‌شوند.
مشخصات ظاهری پوست‌گستر سوندایی
یکی از شناخته‌شده‌ترین گونه‌های پوست‌گستر، «پوست‌گستر سوندایی» است که در کشور‌های جنوب‌شرقی آسیا، از جمله مالزی و اندونزی، زندگی می‌کند. این جانور اندازه‌ای متوسط دارد:
طول بدن: تا ۴۲ سانتی‌متر
طول دم: تا ۲۷ سانتی‌متر
وزن: ۹۰۰ گرم تا ۲ کیلوگرم
خز آنها متراکم، نرم و به رنگ‌های مختلفی، چون خاکستری، سیاه، قرمز یا سفید دیده می‌شود. به گزارش راز بقا نقش‌های تیره و مرمری روی پشت آنها، ظاهری شبیه به گلسنگ‌های درختی ایجاد می‌کند که نوعی استتار طبیعی برای فرار از شکارچیان محسوب می‌شود.
دندان‌هایی عجیب و چندکاره
یکی از شگفت‌انگیزترین ویژگی‌های پوست‌گستر، دندان‌های پیشین پایین آن است که شانه‌ای شکل هستند و هرکدام تا ۲۰ شاخه نازک دارند. این دندان‌های منحصربهفرد چند کاربرد مهم دارند:
تمیز کردن و مرتب کردن خز (رفتار مشابه با لیس زدن در گربه‌سانان)
خارج کردن انگل‌ها و حشرات ریز
گرفتن شیره گیاهان یا مکیدن آب‌میوه
این دندان‌ها، ابزار بقا و بهداشت روزانه جانور هستند و نقش مهمی در سلامت آن ایفا می‌کنند.
تنها دو گونه در جهان باقی مانده
جالب است بدانید که از لمور پوست‌گستر‌‌ها تنها دو گونه زنده در جهان باقی مانده است:
پوست‌گستر سوندایی (Galeopterus variegatus) جنوب‌شرقی آسیا
پوست‌گستر فیلیپینی (Cynocephalus volans) جنوب فیلیپین
هر دو گونه تحت تأثیر تخریب زیستگاه و جنگل‌زدایی هستند و نیاز به حفاظت ویژه دارند.
چرا باید پوست‌گستر را جدی بگیریم؟
به گزارش راز بقا پوست‌گستر فقط یک پستاندار عجیب نیست؛ بلکه پنجره‌ای‌ست به درک بهتر سیر تکامل نخستی‌ها، پرواز در پستانداران و شگفتی‌های زیست‌شناسی. این جانور نشان می‌دهد که طبیعت، برای بقا راه‌هایی متفاوت، خلاقانه و پیچیده پیش پای موجودات می‌گذارد.
اگر به بوم‌شناسی، جانورشناسی یا تکامل علاقه‌مند هستید، پوست‌گستر یکی از آن نمونه‌هایی‌ست که ارزش مطالعه و شگفت‌زدگی دارد.
لینک کپی شد
خواندنی‌ها
پیشبینی جنگ توسط حیوانات؛ کدام حیوانات سریعتر از همه جنگ را پیشبینی می‌کنند؟
گراز قوی‌تر است یا گرگ و در نبرد تن به تن گراز و گرگ کدام برنده می‌شود؟
ببر قوی‌تر است یا پلنگ و در جنگ تن به تن این دو شکارچی حیاتوحش کدام پیروز می‌شود؟
نبرد مرگبار میمون در برابر پلنگ؛ در جنگ میمون و پلنگ چهزمانهایی میمون‌ها پیروز می‌شوند و چه زمانهایی پلنگ؟
مرده‌خواری و استخوانخواری؛ چرا گاوها، آهوها و زرافهها گوشت حیوانات مرده و استخوان می‌خورند؟
سمور نیلگیری؛ سمور درخت‌زی معروف به «سگ دزد» که عاشق میوه است و هیچ صدایی ندارد
میمون برگخوار عینکی؛ میمونی نادر و در معرض خطر که عینک دارد و نوزاد آن هنگام تولد نارنجیست
میمونهای کاپوچین؛ میمونهای بچه دزد و جنایتکاری که دانشمندان را شوکه کردند!
ارسال نظر
