میمون کوتوله؛ کوچکترین میمون جهان با ۱۰۰ گرم وزن که پرش‌های ۵ متری دارد و صمغ درخت می‌خورد!

راز بقا: میمون کوتوله (Pygmy marmoset) که گاهی «میمون انگشتی» نیز نامیده می‌شود، کوچک‌ترین میمون جهان است و وزنی حدود ۱۰۰ تا ۱۲۰ گرم و طول بدن ۱۲ تا ۱۵ سانتی‌متر دارد. 

به گزارش راز بقا، این میمون‌ها بومی جنگل‌های بارانی حوضه آمازون غربی هستند و به دلیل اندازه مینیاتوری، سازگاری‌های عجیب و رفتار‌های اجتماعی پیچیده، توجه پژوهشگران و علاقه‌مندان به حیات وحش را به خود جلب کرده‌اند. میمون کوتوله با وجود ظاهری ظریف، موجودی مقاوم است که در تاج‌درختان متراکم جنگل‌های گرمسیری آمریکای جنوبی زندگی می‌کند. 

زیستگاه و سبک زندگی

به گزارش راز بقا، میمون‌های کوتوله در جنگل‌های حاشیه رودخانه و زمین‌های سیلابی در کشور‌هایی مانند پرو، برزیل، اکوادور و کلمبیا زندگی می‌کنند. آنها در ارتفاعات بالای تاج درختان حرکت می‌کنند و بدن کوچکشان به آنها اجازه می‌دهد به سرعت بین شاخه‌ها و وین‌ها جابه‌جا شوند. 

این میمون‌ها روزگرد (فعال در روز) هستند و بیشتر وقت خود را صرف جستجوی غذا یا نظافت یکدیگر می‌کنند. گروه‌های اجتماعی معمولاً شامل ۲ تا ۹ میمون هستند و غالباً توسط یک ماده غالب هدایت می‌شوند. آنها از طریق طیف گسترده‌ای از صدا‌ها - جیغ‌ها، سوت‌ها و ترل‌ها - با یکدیگر ارتباط برقرار می‌کنند تا حرکات گروه را هماهنگ کرده و از وجود شکارچیان مطلع شوند. 

عادات غذایی و سازگاری‌های ویژه

به گزارش راز بقا، بر خلاف بسیاری از میمون‌ها، میمون‌های کوتوله عمدتاً از شیره، صمغ و رزین درختان تغذیه می‌کنند. دندان‌های پایین تیز آنها مانند ابزار‌های طبیعی عمل می‌کند و به آنها اجازه می‌دهد سوراخ‌هایی در پوست درخت ایجاد کنند تا به شیره دسترسی پیدا کنند.

پس از بیرون آمدن شیره، دوباره به همان محل بازمی‌گردند. علاوه بر شیره، حشرات و میوه‌های کوچک نیز می‌خورند. این تخصص غذایی نادر، باعث می‌شود میمون کوتوله نقش مهمی در اکوسیستم خود داشته باشد و رشد و سلامت برخی درختان را تحت تأثیر قرار دهد.

تولیدمثل و ساختار اجتماعی

به گزارش راز بقا، تولیدمثل در میمون‌های کوتوله منحصر‌به‌فرد است؛ معمولاً تنها یک ماده غالب در گروه زادوولد می‌کند و سایر اعضای گروه - نر‌ها و خواهر و برادر‌ها - به مراقبت از بچه‌ها کمک می‌کنند. این همکاری تضمین‌کننده بقا در محیط جنگل است. 

برای مطالعه بیشتر بخوانید:

بیماری عجیبی که از میمون‌ها هیولا می‌سازد؛ ترسناک‌ترین موجود زنده جهان در هند دیده شد

لمور پوست‌گستر؛ ترکیبی باورنکردنی از سنجاب، خفاش و لمور که در واقع هیچکدام نیست!

میمون‌های کاپوچین؛ میمون‌های بچه دزد و جنایتکاری که دانشمندان را شوکه کردند!

معمولاً ماده‌ها دوقلو به دنیا می‌آورند که هرکدام حدود ۱۵ گرم وزن دارند. نر‌ها نقش فعالی دارند و بچه‌ها را روی پشت خود حمل می‌کنند و تنها برای شیر دادن به مادر تحویل می‌دهند. این نوع پرورش مشترک نشان‌دهنده پیوند‌های اجتماعی قوی در گروه‌های میمون کوتوله است. 

دو گونه میمون کوتوله

به گزارش راز بقا، میمون‌های کوتوله، کوچک‌ترین میمون‌های جهان، به دو گونه متمایز تقسیم شده‌اند: میمون کوتوله غربی (Western pygmy marmoset) و میمون کوتوله شرقی (Eastern pygmy marmoset). هر دو گونه دارای اندازه بدنی بسیار کوچک، حدود ۱۰۰ تا ۱۲۰ گرم وزن و طول ۱۲ تا ۱۵ سانتی‌متر هستند، اما از نظر گستره جغرافیایی، ویژگی‌های ظاهری جزئی و ترجیحات زیستگاهی تفاوت دارند. 

میمون کوتوله غربی در جنگل‌های بارانی کم‌ارتفاع حوضه غربی آمازون، عمدتاً در پرو، غرب برزیل، کلمبیا و اکوادور زندگی می‌کند. این گونه بیشتر در جنگل‌های متراکم حاشیه رودخانه و مناطق سیلابی یافت می‌شود و به شدت به صمغ درختانی مانند Parkia و Inga وابسته است. خز آن کمی تیره‌تر و یکنواخت‌تر است تا در تاج درختان سایه‌دار استتار کند. 

میمون کوتوله شرقی بیشتر در شرق، عمدتاً در برزیل و مناطق مرکزی آمازون و حوضه‌های فرعی آن یافت می‌شود. خز این گونه کمی روشن‌تر بوده و در قسمت‌های زیرین، رنگ نارنجی یا طلایی ملایمی دارد. این گونه نیز عمدتاً از شیره و صمغ درختان تغذیه می‌کند، اما زیستگاهش نسبت به گونه غربی کمی خشک‌تر است. 

با وجود این تفاوت‌ها، هر دو گونه ساختار اجتماعی مشابهی دارند، در گروه‌های کوچک با پرورش جمعی زندگی می‌کنند و از طریق صدا‌های پیچیده، شامل فراصوت‌ها، با یکدیگر ارتباط برقرار می‌کنند. شناخت این دو گونه به محافظت‌کنندگان محیط زیست کمک می‌کند تا بهتر زیستگاه‌های آنها را حفاظت کرده و نقش‌های اکولوژیکی‌شان در جنگل‌های آمازون را درک کنند. 

عجیب‌ترین ویژگی‌های میمون کوتوله

به گزارش راز بقا، یکی از عجیب‌ترین رفتار‌های میمون کوتوله، «صمغ‌خواری» آنهاست. برخلاف میمون‌های بزرگ‌تر، آنها نیمی از وقت خود را صرف ایجاد سوراخ در پوست درخت برای دسترسی به شیره می‌کنند و به همین دلیل «گامی‌وور» نامیده می‌شوند. 

دندان‌های کوچک، اما قوی‌شان مانند جوندگان به‌طور مداوم رشد می‌کنند تا مقاومت در برابر جویدن مداوم داشته باشند.

ویژگی عجیب دیگر، سیستم ارتباطی آنهاست. میمون‌های کوتوله از صدا‌های فراصوت استفاده می‌کنند - آن‌قدر زیر که انسان‌ها قادر به شنیدن آنها نیستند. این صدا‌ها به آنها کمک می‌کند بدون اینکه شکارچیان متوجه شوند، با گروه خود هماهنگ باشند.

قدرت پرش آنها نیز شگفت‌انگیز است؛ با وجود اندازه کوچک، می‌توانند تا بیش از ۴.۵ متر در یک پرش بپرند و با کمک دم بلند خود تعادل خود را حفظ کنند. 

محبوبیت آنها به عنوان حیوانات خانگی غیرقانونی جالب توجه است. به دلیل ظاهر کوچک و «بامزه»، میمون‌های کوتوله اغلب قاچاق می‌شوند، هرچند که به دلیل نیاز‌های غذایی و اجتماعی خاص، در اسارت به سختی زنده می‌مانند.