راز هوش شگفت‌انگیز طوطی‌ها؛ آیا طوطی‌ها واقعاً معنای کلمات را می‌فهمند یا فقط استاد تقلید هستند؟

راز بقا: طوطی‌ها همیشه به‌عنوان پرندگانی پرحرف و تقلیدگر شناخته می‌شوند. بسیاری از ما شنیده‌ایم که این پرندگان می‌توانند صدای انسان را تقلید کنند و حتی جملات کوتاه بگویند. اما پرسش اصلی اینجاست: آیا طوطی‌ها واقعاً معنای کلماتی را که بر زبان می‌آورند می‌دانند، یا صرفاً استاد تقلید صدا هستند؟

زبان طوطی‌ها در طبیعت

به گزارش راز بقا، در زیستگاه طبیعی، طوطی‌ها با جیغ، سوت و صدا‌های گوناگون با همنوعان خود ارتباط برقرار می‌کنند. این پرندگان اجتماعی از سیستم‌های ارتباطی پیچیده‌ای بهره می‌برند که به آنها در یافتن غذا و هشدار نسبت به خطرات کمک می‌کند. تحقیقات نشان داده است که برخی گونه‌ها حتی از «صدا‌های تماس اختصاصی» استفاده می‌کنند؛ چیزی شبیه نام‌گذاری انسان‌ها برای یکدیگر.

اما وقتی طوطی‌ها در خانه‌های ما زندگی می‌کنند، دیگر همنوعی برای یادگیری «زبان طوطی» ندارند. به گزارش راز بقا در عوض، به کمک مغز توانمندشان به سراغ یادگیری گفتار انسان می‌روند. همینجاست که بحث اصلی شکل می‌گیرد: آیا آنها معنا را می‌فهمند یا فقط تکرار می‌کنند؟

پژوهش‌های علمی چه می‌گویند؟

پاسخ به این سؤال ساده نیست و به عوامل مختلفی مثل نوع طوطی، میزان آموزش و شرایط محیطی بستگی دارد. با این حال، پژوهش‌ها نشان می‌دهد که طوطی‌ها درک شگفت‌انگیزی از زبان انسان دارند و در بسیاری موارد، از کلمات در موقعیت درست استفاده می‌کنند.

نمونه‌ی مشهور این موضوع «الکس»، طوطی خاکستری آفریقایی بود که توسط ایرنه پپر برگ، استاد دانشگاه بوستون، آموزش دید. الکس بیش از ۱۰۰ واژه را می‌شناخت، می‌توانست تا عدد شش بشمارد و حتی مفهوم ابتدایی «صفر» را درک می‌کرد. او قادر بود رنگ، شکل و جنس اشیاء را تشخیص دهد و با کلماتی مانند «بزرگ‌تر» یا «کوچک‌تر» چند شیء را مقایسه کند.

این توانایی‌ها نشان می‌دهد که طوطی‌ها فقط یک نوار ضبط‌صوت نیستند، بلکه قدرت یادگیری و درک مفاهیم ساده را دارند.

یادگیری کلمات و عبارات روزمره

طوطی‌ها معمولاً ابتدا کلمات ملموس را یاد می‌گیرند؛ یعنی واژه‌هایی که به اشیاء یا خوراکی‌های مشخص اشاره دارند. برای مثال، اگر بار‌ها واژه «بادام‌زمینی» را تکرار کنید و همان لحظه یک بادام‌زمینی به پرنده بدهید، او یاد می‌گیرد که این کلمه به آن خوراکی خاص مربوط است.

به گزارش راز بقا برای اطمینان از درک واقعی، می‌توان آزمایشی ساده انجام داد: وقتی پرنده «بادام‌زمینی» می‌گوید، به جای آن غذای دیگری بدهید. اگر واقعاً مفهوم را فهمیده باشد، خوراکی نخواسته را پس می‌زند و دوباره همان درخواست را تکرار می‌کند.

البته کلمات انتزاعی سخت‌تر هستند. اما طوطی‌ها از نشانه‌های محیطی بهره می‌گیرند تا آنها را در موقعیت مناسب به کار ببرند.

برای مطالعه بیش‌تر بخوانید:

چرا آفتاب‌پرست می‌تواند رنگش را عوض کند؟ راز تغییر رنگ این مارمولک عجیب چیست؟

«هزارپا» واقعا چند پا دارد و چه کسانی اسم این موجود را هزارپا گذاشتند؟

چرا سگ‌ها و گربه‌ها علف می‌خورند؟

مثال جالب از طوطی‌ها

یکی از نمونه‌های جذاب در زندگی الکس این بود که عبارت «ببخشید» را یاد گرفت. او روزی دسته‌ای کاغذ مهم را پاره کرد و وقتی سرزنش شد، ناگهان گفت: «ببخشید». این عبارت را پیش‌تر از صاحبش شنیده بود و به‌خوبی فهمید که گفتن آن در موقعیت‌های تنش‌زا باعث آرام شدن فضا می‌شود.

همین موضوع درباره عباراتی مثل «سلام» یا «دوستت دارم» هم صادق است. طوطی‌ها شاید مفهوم عمیق این کلمات را درک نکنند، اما یاد می‌گیرند که با گفتنشان توجه، محبت یا واکنش مثبت دریافت می‌کنند.

طوطی‌ها؛ بیش از یک مقلد

نکته مهم این است که هر طوطی شخصیت و توانایی منحصر‌به‌فرد خود را دارد. برخی اصلاً صحبت نمی‌کنند، مخصوصاً اگر همدمی از گونه خود داشته باشند. اما بسیاری از آنها در صورت آموزش درست، می‌توانند دایره لغات گسترده‌ای یاد بگیرند و حتی از آن در موقعیت‌های مناسب استفاده کنند.

متخصصان معتقدند باید توانایی‌های ارتباطی ذاتی طوطی‌ها را جدی‌تر بگیریم. به گزارش راز بقا ما معمولاً حیوانات را کمتر از خودمان باهوش می‌دانیم و انتظار داریم زبان ما را بیاموزند، در حالی که هنوز نتوانسته‌ایم به‌طور کامل زبان طبیعی آنها را درک کنیم.

طوطی‌ها صرفاً «ضبط‌صوت پرنده‌ای» نیستند. آنها توانایی دارند کلمات را با اشیاء یا موقعیت‌های مشخص مرتبط کنند و در مواردی از آنها به‌درستی استفاده نمایند. البته معنای عمیق کلمات انتزاعی برایشان روشن نیست، اما همین میزان درک و هوش، طوطی‌ها را در ردیف باهوش‌ترین پرندگان جهان قرار داده است.

پس دفعه بعد که طوطی‌تان گفت «سلام» یا «دوستت دارم»، شاید فقط دنبال توجه شما باشد، اما این هم خود نشانه‌ای است از درک اجتماعی و هوش شگفت‌انگیز او.