خربزه تخم دایناسور؛ خربزه‌ای گرد و سفید که پوست آن شیرین و خوراکی است و گوشتش مزه خیار و گلابی می‌دهد

راز بقا: خربزه تخم مرغی یا خربزه گایا (Gaya melon) که با نام‌های «خربزه گایای عاجی» نیز شناخته می‌شود، یکی از ملون‌های کمتر شناخته‌شده، اما رو‌به‌رشد جهان است که به‌دلیل شیرینی لطیف، بافت تُرد و پوست زیبا و الگودار خود محبوبیت بسیاری یافته است. 

به گزارش راز بقا، این خربزه البته نام‌های عجیب بسیار زیادی دارد. خربزه شبح، خربزه تخم دایناسور، خربزه پلنگ برفی، خربزه گلوله برفی و. تنها بخشی از نام‌های این خربزه به شمار می‌روند. 

این میوه که خاستگاه اصلی آن شرق آسیا - به‌ویژه کره، ژاپن و بخش‌هایی از چین است، به‌تدریج جایگاهی ویژه در بازار‌های جهانی پیدا کرده و با اندازه کوچک، اما ویژگی برجسته‌اش، یکی از جذاب‌ترین ملون‌های معاصر به شمار می‌رود. در حال حاضر این نوع خربزه در کشور‌هایی مانند چین، مکزیک، کالیفرنیای جنوبی و آمرکای جنوبی نیز کشت می‌شود.

خاستگاه، ظاهر و شرایط کشت

به گزارش راز بقا، خربزه تخم دایناسور ریشه در کشاورزی سنتی شرق آسیا دارد؛ جایی که از طریق گزینش و اصلاح، میوه‌ای کوچک با پوستی عاجی‌رنگ و نازک پدید آمد. نام «گایا» برگرفته از کنفدراسیون تاریخی «گایا» در کره است که اعتقاد بر این است نخستین بار این میوه در همان ناحیه کشت شد. 

در گذر زمان، کشاورزان طعم، بافت و مقاومت این میوه را بهبود دادند و آن را به یکی از تولیدات رایج بازار‌های تابستانی شرق آسیا تبدیل کردند. 

از نظر ظاهری، خربزه گایایا همان خربزه تخم دایناسور با پوست سفید - کرمی یا زرد روشن و خطوط سبز محو، به‌راحتی از سایر ملون‌ها قابل تشخیص است. فرم بیضی یا تخم‌مرغی آن نیز ویژگی بارزش به شمار می‌رود. گوشت داخل آن تُرد، آبدار و خوش‌عطر است؛ طعمی که بیشتر به گلابی یا خیار شباهت دارد تا شیرینی مشهود خربزه‌های معمولی. دانه‌ها در مرکز قرار گرفته و به‌راحتی جدا می‌شوند.

برای کشت این ملون، دمای گرم، خاک سبک و زهکشی خوب لازم است. کشاورزان معمولاً آن را در گلخانه یا زیر پوشش محافظ می‌کارند تا رطوبت و دما ثابت بماند. اندازه کوچک و دوره رشد سریع (۶۰ تا ۷۵ روز) باعث شده کشت آن برای تولید تجاری و حتی باغداران کوچک بسیار مقرون به‌صرفه باشد.

طعم، ارزش غذایی و کاربرد‌های خوراکی

خربزه گایا یا تخم دایناسور به‌خاطر طعم ملایم و خنک‌کننده‌اش شهرت دارد. برخلاف بسیاری از ملون‌ها که شیرینی غلیظ دارند، شیرینی این ملون ظریف و سبک است و بافت سفت‌تر آن، آن را برای اسلایس‌کردن، خردکردن و مصرف تازه بسیار ایده‌آل می‌کند.

از نظر تغذیه‌ای، این میوه سرشار از ویتامین‌های A و C است که به تقویت پوست، سیستم ایمنی و سلامت چشم کمک می‌کنند. همچنین بیش از ۸۵ درصد آن را آب تشکیل داده و در نتیجه میوه‌ای کاملاً آبرسان است، مناسب برای روز‌های گرم تابستان. این ملون کم‌کالری، کم‌قند و دارای فیبر کافی برای بهبود گوارش است.

در آشپزی، کاربرد‌های این ملون هر سال گسترده‌تر می‌شود. به‌صورت سنتی، آن را تازه و خنک می‌خورند. اما بسیاری از سرآشپزان مدرن، از آن در سالاد‌های میوه، دسر‌های سرد، اسمودی‌ها و حتی غذا‌های ترکیبی مثل سالاد خیار -ملون با نعناع یا ریحان استفاده می‌کنند. 

طعم ملایم آن با ماست، پنیر‌های نرم، لیموترش و شربت‌های گیاهی ترکیب فوق‌العاده‌ای ایجاد می‌کند. در شرق آسیا، نوع شور یا پیکل‌شده آن نیز محبوب است.

برای مطالعه بیشتر بخوانید:

لیف یا خیار مصری؛ میوه گرمسیری شبیه کدو که از آن لیف و اسفنج حمام تولید می‌شود!

خربزه زمستانی؛ خربزه سفیدرنگ شبیه کدو که با سوپ و خورش پخته می‌شود و تا یک سال بدون یخچال سالم می‌ماند

جایگاه فرهنگی و گسترش جهانی

به گزارش راز بقا، در کره و ژاپن، خربزه گایا فراتر از یک میوه تابستانی است؛ نمادی از تازگی، طراوت و فراوانی فصل‌هاست. این ملون به‌عنوان هدیه‌ای ارزشمند در ماه‌های گرم سال شناخته می‌شد و به‌دلیل پوست نازک و ساختار لطیفش، زمانی محصولی لوکس به شمار می‌آمد.

با توسعه بسته‌بندی محافظتی و حمل‌ونقل بهتر، امروزه این ملون وارد بازار‌های بین‌المللی شده و در فروشگاه‌های تخصصی آمریکا، اروپا و خاورمیانه نیز به چشم می‌خورد. اندازه جمع‌وجور آن باعث شده برای مصرف‌کنندگان مدرن بسیار کاربردی باشد؛ زیرا دورریز بسیار کمی تولید می‌کند.

در سال‌های اخیر، اصلاح‌گران کشاورزی انواع جدیدی از این ملون را معرفی کرده‌اند، اما نوع اصلی گایا همچنان به‌خاطر تعادل طعمی و پوست عاجی‌رنگ معروفش محبوب‌تر است. هم‌زمان، برخی کشور‌ها مانند آمریکا، استرالیا و نواحی مدیترانه نیز کشت آن را آغاز کرده‌اند و این موضوع آینده این میوه را جهانی‌تر می‌کند.

عجیب‌ترین و شگفت‌انگیزترین ویژگی‌های خربزه تخم دایناسور یا خربزه گایا

به گزارش راز بقا، خربزه تخم دایناسور یا خربزه گایا با وجود ظاهر ساده و ظریف، مجموعه‌ای از ویژگی‌های عجیب و غیرمعمول دارد. یکی از عجیب‌ترین ویژگی‌ها، پوست خوراکی آن است. برخلاف بیشتر ملون‌ها که پوستشان ضخیم یا تلخ است، پوست نازک و عاجی‌رنگ گایا قابل خوردن است و حتی برخی معتقدند از گوشت آن شیرین‌تر است!

ویژگی عجیب دیگر، بافت تُرد و شبیه به سیب یا گلابی است، نه بافت نرم خربزه‌های معمولی. بسیاری از افرادی که اولین بار آن را امتحان می‌کنند، از «صدای ترد» آن هنگام گاز زدن شگفت‌زده می‌شوند. این ملون عجیب یک رفتار غیرمنتظره دیگر هم دارد: شیرینی آن به شدت تحت تأثیر نور خورشید است. حتی مقدار کمِ تغییر در نور، می‌تواند طعم آن را کاملاً دگرگون کند. 

یکی از حقایق عجیب دیگر این است که برخی از این ملون‌ها فقط هنگام رسیدگی کامل بوی گل‌مانندی منتشر می‌کنند و پیش از آن کاملاً بدون بو هستند. تشخیص رسیدگی آن معمولاً با ضربه‌زدن و شنیدن صدای توخالی انجام می‌شود.

در نهایت، دانه‌های آن می‌توانند در کمتر از سه روز جوانه بزنند؛ سرعتی بسیار بالاتر از بیشتر ملون‌ها و یکی از ویژگی‌های شگفت‌انگیز این میوه خاص.