کانال سوئز؛ کانال سوئز کی و چگونه ساخته شد و آیا واقعا داریوش هخامنشی دستور ساخت کانال سوئز را داد؟

راز بقا: کانال سوئز یکی از مهم‌ترین شاهراه‌های آبی جهان است که دریای مدیترانه را به دریای سرخ متصل می‌کند و نقش حیاتی در تجارت بین اروپا و آسیا دارد. این کانال، که مسیر دریایی را کوتاه می‌کند و نیاز به دور زدن قاره آفریقا را از بین می‌برد، سابقه‌ای طولانی دارد و با تلاش‌های انسان از دوران باستان تاکنون شکل گرفته است.

پیشینه باستانی

به گزارش راز بقا، ایده اتصال دریای مدیترانه به دریای سرخ به چند هزار سال قبل بازمی‌گردد. مصریان باستان، حدود ۴۵۰۰ سال پیش، برای انتقال کالا، قایق‌ها و حتی تجهیزات نظامی، کانال‌هایی ساختند که رود نیل را به مناطق جنوبی و خلیج‌های دریای سرخ متصل می‌کردند. این مسیرها، گرچه محدود و کوچک بودند و بیشتر برای کشتی‌های سبک یا حمل و نقل زمینی کنار آبراه‌ها استفاده می‌شدند، اما نشان‌دهنده ایده‌ای بسیار پیشرفته برای زمان خود بودند.

به گزارش راز بقا در دوران هخامنشیان (۵۵۰–۳۳۰ قبل از میلاد)، شاهان ایرانی که کنترل بخش‌هایی از مصر را داشتند، اهمیت راه‌های آبی را درک کردند. برخی منابع تاریخی نشان می‌دهند که در این دوره، کانال‌هایی بین رود نیل و دریای سرخ حفر شد تا حمل و نقل کالا، ارتش و تجارت با مناطق خاورمیانه تسهیل شود. این کانال‌ها، اگرچه هنوز برای کشتی‌های بزرگ مناسب نبودند، اما پیش‌زمینه‌ای برای مسیر‌های آبی بعدی به شمار می‌رفتند.

پس از هخامنشیان، در دوران بطلمیوسی‌ها و امپراتوری روم، تلاش‌هایی برای بازسازی و نگهداری این کانال‌ها صورت گرفت. با این حال، مشکلات فنی مانند رسوب‌گذاری سریع خاک و کمبود منابع، موجب شد که این کانال‌ها تنها به صورت مقطعی و محدود عمل کنند و توان عبور کشتی‌های سنگین را نداشته باشند.

پروژه مدرن کانال سوئز

ایده ساخت یک کانال مستقیم و دائمی بین دریای مدیترانه و دریای سرخ تا قرن ۱۹ به شکل جدی دنبال نشد. در این دوره، فردیناند دو لسه‌پس، مهندس و دیپلمات فرانسوی، موفق شد با جذب سرمایه بین‌المللی و دریافت مجوز از دولت مصر، پروژه‌ای عظیم را آغاز کند.

ساخت کانال در سال ۱۸۵۹ شروع شد و نزدیک به ده سال طول کشید. این پروژه، یکی از پیچیده‌ترین و بزرگ‌ترین دستاورد‌های مهندسی زمان خود بود. به گزارش راز بقا زمین‌های بیابانی خشک باید حفر می‌شد، مسیر کم‌شیب طراحی می‌شد و جریان آب کنترل می‌شد تا کشتی‌ها بتوانند بدون قفل از آن عبور کنند. در طول مسیر، کارگران با مشکلات زیادی مواجه شدند، از جمله بیماری‌ها، گرمای شدید و حمل و نقل تجهیزات سنگین در بیابان. با این حال، تلاش‌ها به نتیجه رسید و در سال ۱۸۶۹ کانال رسماً افتتاح شد.

کانال مدرن سوئز حدود ۱۶۳ کیلومتر طول دارد و بدون سیستم قفل طراحی شده است، به این معنی که سطح آب در طول مسیر تقریباً ثابت است و کشتی‌ها می‌توانند به طور مستقیم عبور کنند. در ابتدا عرض کانال بین ۲۰ تا ۳۵ متر بود، اما طی سال‌ها و با پیشرفت تکنولوژی، این مسیر برای عبور کشتی‌های عظیم‌تر گسترش یافته است.

اهمیت اقتصادی و استراتژیک

کانال سوئز نه تنها مسیر دریایی را کوتاه می‌کند، بلکه تاثیر زیادی بر اقتصاد و سیاست جهانی داشته است. این کانال باعث شد که مسیر دریایی بین اروپا و آسیا بدون نیاز به دور زدن آفریقا طی شود، که به معنای صرفه‌جویی قابل توجه در زمان و هزینه حمل و نقل است.

به گزارش راز بقا علاوه بر این، کشور مصر از طریق عوارض عبور کشتی‌ها درآمد قابل توجهی کسب می‌کند و کانال به یکی از مهم‌ترین منابع اقتصادی این کشور تبدیل شده است. در طول تاریخ، کنترل کانال سوئز به دلیل اهمیت استراتژیک آن، موضوعی حساس و گاه مناقشه‌آمیز بوده است.

برای مطالعه بیش‌تر بخوانید:

کشف تکان‌دهنده؛ مصریان باستان به تریاک معتاد بودند و هر روز مصرف می‌کردند!

آلیاژ‌های باستانی ایرانی؛ ظروف فلزی، شمشیر و مجسمه‌های ایران باستان چگونه و با چه ابزاری ساخته می‌شدند؟

کشف جسد سربازان ساسانی در مازندران؛ راز پنهان جنگاوران کوهستان هزارجریب فاش شد

تفاوت کانال‌های باستانی و مدرن

کانال‌های باستانی و حتی کانال‌هایی که در دوران هخامنشی ساخته شدند، تنها مسیر‌های ابتدایی بودند و برای کشتی‌های سبک یا حمل و نقل محلی استفاده می‌شدند. آنها نیاز به بازسازی مداوم داشتند و هرگز مسیر دائمی و پایدار برای عبور کشتی‌های سنگین فراهم نمی‌کردند.

کانال مدرن سوئز، اما، نتیجه تجربه هزاران سال مهندسی و تلاش انسان برای غلبه بر محدودیت‌های طبیعی است. ساخت آن با استفاده از روش‌های مهندسی نوین، حفاری دقیق، کنترل جریان آب و ایجاد مسیر مناسب برای کشتی‌های بزرگ، آن را به شاهراهی بی‌نظیر در سطح جهان تبدیل کرده است.

کانال سوئز، از کانال‌های ابتدایی مصریان باستان و شاهان هخامنشی تا پروژه عظیم فردیناند دو لسه‌پس در قرن ۱۹، نمونه‌ای از توانایی انسان در مهندسی و تحول مسیر‌های طبیعی است. این شاهراه آبی نه تنها تجارت بین قاره‌ها را ممکن کرده، بلکه به نمادی از تلاش برای بهبود و تسهیل ارتباطات جهانی تبدیل شده است.

امروزه، کانال سوئز با بیش از ۱۶۰ سال سابقه، همچنان مسیر اصلی کشتی‌ها بین اروپا و آسیا است و اهمیت استراتژیک و اقتصادی آن در جهان مدرن از هر زمان دیگری بیشتر است.