












راز بقا: تخت جمشید، کاخ باشکوه هخامنشیان و نماد تمدن ایران باستان، همواره محل کشفیات مهم و اسرارآمیز بوده است. در سال ۱۳۹۹، خبری جالب و تکاندهنده توجه همه را به خود جلب کرد: کشف ۱۱ اسکلت انسانی و ۲ اسکلت حیوان در کانالهای زیرزمینی آب تخت جمشید. این کشف نهتنها پژوهشگران بلکه دوستداران تاریخ ایران را هیجانزده کرد. در این مقاله از راز بقا، به جزئیات این کشف، اهمیت آن و فرضیههای مطرحشده درباره علت وجود این اسکلتها میپردازیم.
به گزارش راز بقا، تخت جمشید، که به نام پارسه نیز شناخته میشود، در نزدیکی شهر مرودشت استان فارس واقع شده و در دوره هخامنشیان مرکز سیاسی و تشریفاتی شاهنشاهی ایران بود. این مجموعه عظیم و زیبا، شامل کاخها، ایوانها، و سازههای سنگی است که هنوز پس از چند هزار سال، شکوه و عظمت ایران باستان را به نمایش میگذارد.
در تابستان سال ۱۳۹۹، در جریان پاکسازی و لایروبی کانالهای زیرزمینی آب که برای هدایت آبهای باران و روانآبها در زیر تخت جمشید ساخته شدهاند، تیم باستانشناسی به کشفی کمنظیر دست یافت: ۱۱ اسکلت انسانی و ۲ اسکلت سگ در این کانالها پیدا شد. این اسکلتها به شکلی پراکنده و بدون دفن رسمی در عمق حدود ۶ متری زیر زمین قرار داشتند.
این کشف باعث مطرح شدن چند فرضیه مهم شد که هرکدام بخشی از تاریخ ناگفته هخامنشیان را روشن میکند:
حمله اسکندر مقدونی: برخی کارشناسان معتقدند این اسکلتها متعلق به افرادی هستند که در جریان حمله اسکندر به ایران کشته شدهاند. این افراد ممکن است سربازان، نگهبانان یا حتی مردم عادی باشند که در جریان حمله جان خود را از دست دادهاند.
قتلعام یا قتل دستهجمعی: نبود آثار دفن رسمی و پراکندگی اسکلتها میتواند نشانهای از قتلعام یا دفن غیرمرسوم باشد که در آن زمان رخ داده است.
بازماندگان و پناهندگان: احتمال دارد این افراد افرادی بودهاند که برای فرار از خطرات به این کانالها پناه بردهاند ولی جان خود را از دست دادهاند.
برای مطالعه بیشتر بخوانید:
گنج اوکسوس؛ بزرگترین گنج پادشاهی هخامنشی که در آمودریا کشف شد و از لندن سر در آورد
اعدام با خاکستر؛ هخامنشیان، مجرمان و دشمنان را چگونه شکنجه و اعدام میکردند؟
به گزارش راز بقا کانالهای زیرزمینی تخت جمشید از سازههای مهندسی شده برای کنترل و هدایت آبهای سطحی و بارانهای موسمی هستند. به مرور زمان و پس از تخریبهای تاریخی، این کانالها به محل انباشت زباله و حتی اجساد بدل شدند.
عوامل طبیعی مانند سیلابها و ریزش خاک باعث شد که اسکلتها در عمق حدود ۶ متری مدفون شده و بدون دخالت انسان باقی بمانند تا قرنها بعد کشف شوند.
این کشف نه تنها یک یافته علمی مهم بود، بلکه پنجرهای به دورهای تاریک از تاریخ ایران باستان باز کرد که کمتر در متون تاریخی به آن پرداخته شده است. یافتن اسکلتها در کنار آبراهها، اطلاعات جدیدی درباره زندگی روزمره، اتفاقات ناگهانی، و شرایط جنگی در تخت جمشید به باستانشناسان داد.
به گزارش راز بقا پس از این کشف، کارشناسان تأکید کردند که باید دقت و مراقبت بیشتری در پاکسازی و حفاریهای آینده صورت گیرد تا از آسیب رسیدن به دیگر آثار تاریخی جلوگیری شود. همچنین قرار است پژوهشهای ژنتیکی و باستانشناسی بیشتری روی این اسکلتها انجام شود تا اطلاعات دقیقتری از هویت و وضعیت این افراد به دست آید.
کشف ۱۱ اسکلت هخامنشی زیر تخت جمشید، رویدادی بود که بار دیگر توجه جهان را به عظمت و رازهای سرزمین ایران جلب کرد. این یافتهها به ما یادآوری میکند که تاریخ همواره زنده است و هنوز هم رازهای زیادی در دل خاک ایران پنهان شدهاند که باید کشف و حفاظت شوند.