پس از برخورد شهاب‌سنگ به زمین چرا فقط دایناسور‌ها منقرض شدند؟/ چه حیواناتی زنده ماندند؟

راز بقا: حدود ۶۶ میلیون سال پیش، پس از برخورد شهاب‌سنگی بزرگ به زمین بسیاری از جانداران موجود روی زمین منقرض شدند که از آن‌ها می‌توان به همه انواع دایناسور‌های غیرپرنده، خزندگان دریایی نظیر موساسور‌ها و نیز برخی گونه‌های پرنده همچون پتروسور‌ها اشاره کرد، اما نکته مهم اینجاست که تاثیرات ناشی از این برخورد بزرگ بر همه زیست بوم‌ها یکسان نبود.

به گزارش رازبقا؛ برای نمونه بسیاری از گونه‌های دریایی منقرض شدند، حال آن که این میزان در میان گونه‌های آبزی موجود در آب‌های شیرین بسیار کمتر بود.

برخی مطالعات نشان می‌دهد که سه چهارم گونه‌های گیاهی و جانوری روی خشکی در برخورد شهاب سنگی بزرگ به زمین منقرض شدند، اما این میزان در زیست بوم دریایی حدود ۵۰ درصد و در زیست بوم آب‌های شیرین بین ۱۰ تا ۲۲ درصد بود. برای نمونه حدود ۱۰ درصد از گروه‌های اصلی ماهیان استخوان دار منقرض شدند، حال آن که هر شش گروه اصلی لاک پشت‌ها از انقراض جان سالم به در بردند.

دانشمندان برای درک دلیل این تفاوت فاحش، به بررسی دو دوره مختلف بعد از برخورد شهاب سنگ پرداختند؛ دوره اول که کوتاه‌تر بود، دمای هوا پس از برخورد بشدت افزایش یافت، اما دوره دوم به خاطر سرمای شدیدی که به خاطر به وجود آمدن گرد و غبار شدید و در نتیجه مسدود شدن مسیر نور خورشید شکل گرفته بود، ایجاد شد.

نرسیدن نور خورشید و کاهش چشمگیر دما، سبب ایجاد سه تغییر مختلف در زندگی موجودات زیست بوم‌های دریایی و آب شیرین شد.

نخست آن که به خاطر امکان پذیر نبودن پدیده فتوسنتز، زنجیره غذایی این موجودات از هم پاشید. کاهش حجم اکسیژن محلول در آب و نیز کاهش دما، دومین و سومین تغییر ایجاد شده بود، اما پژوهشگران در این پژوهش دریافتند که موجودات حاضر در زیست بوم‌های آب شیرین به چند دلیل از این مشکلات تاثیر کمتری را متحمل شدند.

پیش از این مشخص شده بود که پس از برخورد شهاب سنگ به زمین، نور خورشید تا چند ماه به زمین نرسید. این مساله برای بسیاری از گیاهان و میکروارگانیزم‌ها که فتوسنتز انجام می‌دادند، مرگبار بود.

بررسی‌ها نشان داده که همه موجوداتی که وزنی کمتر از ۱۰۰ گرم و طولی کمتر از ۱۰ سانتی متر داشتند، بین سه تا شش ماه پس از برخورد شهاب سنگ و به خاطر نرسیدن نور خورشید تلف شدند، اما در این میان یک استثنا هم وجود داشت و آن هم گونه‌هایی بود که به خاطر زندگی در محیط‌هایی با شرایط سخت و سرمای زیاد، خود را با این شرایط دشوار انطباق داده بودند.

برای نمونه اجداد پستانداران کنونی، فقط به این دلیل که هنگام برخورد شهاب سنگ و گرمای شدید ناشی از آن و نیز دوره سرمای شدید، در میان غار‌ها و شکاف‌های عمیق زندگی می‌کردند، از این حادثه جان سالم به در بردند.

این امر شباهت زیادی به سازگاری بسیاری از گونه‌های جانداری که در دریاچه‌ها یا رود‌های سرزمین‌هایی با ارتفاع زیاد زندگی می‌کردند، با شرایط سخت محیط خود دارند. این موجودات می‌توانند در آب با دمای بسیار پایین و روز‌ها و هفته‌ها تاریکی به زندگی خود ادامه دهند.

در نهایت این که پس از کاهش شدید دما پس از برخورد شهاب سنگ بزرگ، دمای آب در زیست بوم‌های آب شیرین تا حدی از این تغییر مصون ماند. شاید اصلی‌ترین دلیل این امر، تامین آب این زیست بوم‌ها از منابع آبی زیرزمینی باشد که دمای آن‌ها مستقل از دمای سطح زمین است.