اندازه شهاب‌سنگی که دایناسورها را منقرض کرد چقدر بود؟

راز بقا: ستاره شناسان بر این باورند که منشاء سیارکی که دایناسور‌ها را منقرض کرد، یافته اند. به گفته دانشمندان، این سیارکِ تقریبا ده کیلومتری که ۶۶ میلیون سال پیش به زمین برخورد کرد و به فرمانروایی ۱۸۰ میلیون ساله دایناسور‌ها پایان داد، دلیل وضعیتی بود که با عنوان رخداد چیکشلوب یا چیکسالوب شناخته می‌شود. این سیارک در جایی فرود آمد که شبه‌جزیره یوکاتان در مکزیک امروزی است و دهانه چیکشلوب را ایجاد کرد.

به گزارش راز بقا؛ دانشمندان بقایای سنگ‌های قدیمی را از طریق نمونه‌های به‌جا مانده بر روی زمین یا با حفاری‌های اکتشافی، بررسی کردند و دانستند که منشاء این بقایا از گروه شهاب‌سنگ‌های کندریت کربن‌دار (یعنی از جمله ابتدایی‌ترین مواد متشکه اجرام در سراسر منظومه شمسی) است. این شهاب‌سنگ‌ها در حدود سه در صد از کل شهاب‌سنگ‌هایی را که به زمین می‌افتند، شامل می‌شوند، اما نام آن‌ها قدری اشتباه است. در حالی که نخست تصور می‌شد این شهاب‌سنگ‌ها سرشار از کربن باشند، فقط دو درصد ترکیبات آن‌ها از کربن تشکیل شده است.

اغلب سیارک‌های چندکیلومتری که به زمین نزدیک می‌شوند از این نوعند، اما هیچ‌یک از آن‌ها تا کنون به آن ابعاد (که برخوردی در حد و اندازه‌های چیکشلوب ایجاد کند) نزدیک نبوده است.

دکتر ویلیام بوتکه، از نویسندگان این مقاله، درباره این کشف می‌گوید: «در گذشته چند تیم تحقیقاتی برای توضیح دلیل غایب بودن (چنین سیارک هایی)، به شبیه‌سازی خردشدگی دنباله‌دار‌ها و سیارک‌های عظیم در درون منظومه شمسی پرداختند و افزایش ناگهانی چنین برخورد‌هایی را که دهانه‌هایی به بزرگی دهانه چیکشلوب ایجاد می‌کنند، بررسی کردند.»

«بسیاری از این مدل‌ها از ویژگی‌های جالبی برخوردار بود، اما هیچ‌یک از آن‌ها سازگاری قانع کننده‌ای با آنچه از سیارک‌ها و دنباله‌دار‌ها می‌شناسیم، نداشت. به نظر می‌رسید که گویا هنوز یک عامل مهم را در این میان نداریم و کشف نکرده‌ایم.»

آنچه آنان کشف کردند، این بود که آنچه در آن مقطع به زمین برخورد، یکی از بقایای شهاب‌سنگ‌هایی بود که از کمربند اصلی سیارکی واقع شده بین مریخ و مشتری می‌گریزند. چنان اجرامی، به ویژه اجرامی با قطر بیش از ده کیلومتر، معمولا هر ۲۵۰ میلیون سال یک بار، با بسامدی در برابر آنچه دانشمندان پیش از این تصور می‌کردند، به زمین برخورد می‌کنند. 

دانشمندان می‌گویند وجود نیرو‌های حرارتی بدین معناست که این اجرام می‌توانند به «مسیر‌های گریز دینامیکی» بیفتند، تا اثرات گرانشی سیارات باعث تغییر جهت آن‌ها به مدار‌های نزدیک‌تر به زمین شود. محققان از ابررایانه پلایدیس ناسا استفاده کردند تا ۱۳۰ هزار مدل سیارکی را با ردیابی مسیر حرکت‌شان طی صد‌ها میلیون سال، بررسی کنند.

دکتر سیمونه مارکی، از نویسندگان این مقاله، می‌گوید: «جالب بودن این نتایج نه فقط به خاطر آن است که نشان می‌دهد نیمه بیرونی کمربند سیارکی، میزبان تعداد زیادی از کندریت‌های کربن‌دار برخوردی است، بلکه به این دلیل است که شبیه‌سازی‌های این تیم تحقیقاتی می‌تواند نخستین‌بار، مدار‌های سیارک‌های بزرگ در آستانه نزدیک شدن به زمین را مدل سازی کند.»

«توضیح ما برای منشا برخورد چیکشلوب، به خوبی با آنچه در حال حاضر درباره شکل‌گیری سیارک‌ها می‌دانیم، سازگار است.»