مامبای سیاه؛ خطرناک‌ترین، سمی‌ترین و سریع‌ترین مار جهان که می‌ایستد!

راز بقا: مامبای سیاه (Dendroaspis polylepis) در سال ۱۸۶۴توسط طبیعت شناس آلمانی نام گذاری شد. نیش مامبای سیاه بسیار کشنده است. اولین پادزهر برای کاهش سم نیش این مار در سال ۱۹۶۲ ساخته شد. این مار خجالتی است و از تماس با انسان اجتناب می‌کند. اما اگر احساس تهدید کند، به شدت پرخاش گر است.

به گزارش راز بقا، اسم مامبای سیاه کمی گمراه‌کننده است. این مار‌ها پوست سیاه ندارند. به‌طور معمول، آن‌ها خاکی یا قهوه‌ای هستند. بیشتر مار‌های مامبای سیاه با گذر زمان و ریختن پوست خود، پوست تیره‌تری پیدا می‌کنند. داخل دهان این مار سیاه است و این رنگ سیاه به نام آن اشاره دارد. وقتی این رنگ را نشان می‌دهد، این آخرین هشدار از طرف مار است.

به گزارش راز بقا اسم مامبا از کلمه ایمبابا در زبان زولو آمده است. نام علمی این مار Dendroaspis polylepis است. نام علمی مامبای سیاه به دو بخش تقسیم می‌شود. Dendroaspis به خانواده مار‌هایی اشاره دارد که تمام مار‌های مامبا در آن قرار دارند. به طور خلاصه، این نام به معنی مار درختی است. سه نفر از چهار عضو خانواده Dendroaspis در درختان زندگی می‌کنند، اگرچه مامبای سیاه گاهی اوقات در مناطق مرتفع هم سکونت دارد، اما بیشتر زمین‌زی است.

این مار‌ها بومی آفریقا هستند و به‌طور خاص در آفریقای جنوبی یافت می‌شوند. با این حال، گاهی اوقات در خارج از این قاره هم برخورد با مامبای گزارش شده است. برای مثال، یک مورد از گزش یک پرورش‌دهنده در سوئیس گزارش شده است. افرادی که پرورش‌دهنده یا تربیت‌کننده مار هستند، باید تنها کسانی باشند که با مار مامبای سیاه در خارج از آفریقا برخورد دارند.

به گزارش راز بقا کشور‌هایی که میزبان مامبای سیاه هستند عبارتند از: بوتسوانا، بورکینافاسو، کامرون، جمهوری دموکراتیک کنگو، اتیوپی، کنیا، موزامبیک، نامیبیا، رواندا، سومالی، اوگاندا، زامبیا و زیمبابوه.

به گزارش راز بقا بین سال‌های ۱۹۷۰ و ۲۰۱۰ تعداد ۳۱۴۰۷۸ گزش مار در این منطقه ثبت شده است. از این تعداد، ۷۳۳۱ گزش کشنده بوده‌اند، در حالی که بسیاری دیگر به فلج شدن و قطع عضو منجر شده‌اند. ۹۷٪ این گزش‌ها در مناطق روستایی رخ داده است.

مامبا‌های سیاه سیاه خجالتی هستند، اما گاهی اوقات در جفت‌ها و گروه‌ها زندگی می‌کنند. این امر به مار کمک می‌کند تا شب‌ها گرم بماند و همچنین یک لایه اضافی از محافظت را فراهم می‌آورد.

مامبای سیاه در برخی موارد با دیگر گونه‌های مار لانه سازی می‌کنند. مار کبرا مصری معمولاً هم‌زیست این مار است. البته این مار کبرا شب‌فعال است، بنابراین تعامل این دو مار محدود است.

مانند تمام مارها، مامبای سیاه نیز قادر به گزش خشک است. به این معنی که هیچ سمّی آزاد نمی‌شود. با این حال، مامبای سیاه به ندرت به یک گزش اکتفا می‌کند. حملات طولانی‌مدت می‌تواند به خونریزی شدید منجر شود که به اندازه سم کشنده است.

اگر یک مار مامبای سیاه انسان را بگزد، نیاز به درمان فوری پزشکی است. فقط دو قطره سم برای مرگ کافی است. مامبای سیاه چندین بار حمله می‌کند که باعث می‌شود قربانی دوز‌های مختلفی از سم را دریافت کند.

معمولاً ۱۰ دقیقه پس از گزش قربانی فلج می‎‌شود. این امر به تنگی نفس و از دست دادن هوشیاری منتهی می‌شود. چون ریه‌ها بسته می‌شوند، قربانی جان خود را از دست می‌دهد.
یک فرد بالغ سالم ممکن است در کمتر از هفت ساعت از گزش مامبای سیاه بمیرد. کودکان یا افرادی که مشکلات پزشکی دارند، سریع‌تر خواهند مرد. مامبای سیاه طولانی‌ترین مار سمی در آفریقا است. بزرگ‌ترین مار سیاه مامبا ثبت‌شده در زیمبابوه پیدا شد و طول آن به ۵ متر می‌رسید.

به گزارش راز بقا مار‌های مامبای سیاه معذوف به تعقیب کردن لنسان‌ها هستند. مار‌های مامبای سیاه می‌توانند سرعتی برابر با ۲۲ کیلومتر در ساعت داشته باشند که سریع‌ترین سرعت را بین مار‌ها شامل می‌شود.

بهار و تابستان زمان اوج جفت‌گیری مار‌های مامبای سیاه هستند. یک مار ماده دم خود را بالا می‌آورد تا نشان دهد آماده جفت‌گیری است. سپس نر خود را دور ماده می‌پیچد. این دو مار برای چندین ساعت بی‌حرکت در طول فرایند جفت‌گیری باقی می‌مانند.

مار‌های نر اغلب برای به دست آوردن ماده، با یکدیگر مبارزه می‌کنند. این مبارزه شامل کشتی‌گیری است که در آن دو مار خود را دور گردن یکدیگر می‌پیچند تا یکی از آن‌ها مغلوب شود. معمولاً ماده بین ۶ تا ۱۷ تخم خواهد داشت و تخم‌ها معمولاً ظرف یک تا دو ماه باز می‌شوند.

مار‌های مامبای سیاه مادرانی دلسوز نیستند. پس از تخم‌گذاری، آن‌ها تخم‌ها را ترک می‌کنند. به گزارش راز بقا نوزاد‌ها از لحظه‌ای که هچ (فرآیند بیرون آمدن از تخم) می‌شوند، تنها هستند. وقتی نوزاد هچ می‌شود، طول آن حدود ۵۰ سانتیمتر است. با این حال، آن‌ها سریع رشد می‌کنند. تا یک سالگی، طول آن‌ها ممکن است به ۲ متر برسد. مهم‌تر از همه، نوزاد‌های مامبای سیاه به اندازه بزرگتر‌های خود کشنده هستند. این بدان معناست که مرگ‌ومیر در مار‌های مامبای سیاه پایین است و بسیاری از این مار‌ها تا یازده سال یا بیشتر زندگی می‌کنند.

غذای اصلی مامبای سیاه پرندگان کوچک است. این مار‌ها شکارچیان فرصت‌طلبی هستند و اغلب به دنبال لانه‌ها می‌گردند. به گزارش راز بقا بچه‌ها و پرندگان جوان غذای محبوبی هستند و به همین دلیل گاهی این مار‌ها بر روی درختان یافت می‌شوند. اگر پرندگان در دسترس نباشند، مامبای سیاه به شکار پستانداران کوچک می‌پردازد. در صورت اضطرار، این مار‌ها مار‌های کوچکتر را نیز می‌خورند.

این مار به شکار می‌پردازد و پس از حمله، عقب‌نشینی می‌کند. پس از تزریق سم، حیوانات کوچک سریعاً فلج شده و می‌میرند. مار سپس طعمه را به لانه خود می‌کشد و می‌خورد.

همانطور که می‌توانید تصور کنید، مامبای سیاه در رأس زنجیره غذایی قرار دارد و کمتر حیوان وحشی جرأت می‌کند این مار را شکار کند. عقاب‌ها شکارچیان اصلی مار‌های مامبای سیاه هستند.

مار‌های کوچک‌تر و جوان‌تر ممکن است طعمه مار‌های بزرگتر شوند. همچنین مار‌های مامبای سیاه در معده کروکودیل‌ها پیدا شده‌اند. به گزارش راز بقا گورکن عسل خوار نیز دشمن طبیعی دیگری برای مار مامبای سیاه است. گورکن‌های عسل خوار به طور طبیعی نسبت به سم مار‌ها مقاوم هستند.

مار‌های مامبای سیاه در طول روز فعال هستند. این مار‌ها آفتاب را دوست دارند و به عنوان موجودات خون‌سرد، برای گرم نگه داشتن بدن خود به آفتاب وابسته‌اند. اکثر مار‌های مامبای سیاه مکان‌های مخصوص آفتاب‌گیری دارند و هر روز به آن مکان باز می‌گردند. این مکان ممکن است روی یک سنگ یا بالای درخت باشد.