کشف قدیمی‌ترین نماد مذهبی جهان در شام؛ کنده‌کاری نقش مرموز روی لاک‌پشت با شاخ گوزن

راز بقا: پژوهشگران یکی از قدیمی‌ترین نماد‌های مذهبی در سرزمین شام را کشف کردند. تحقیقات جدید نشان می‌دهد که لاک‌پشت ممکن است قدیمی‌ترین نماد مذهبی باشد که توسط جوامع باستانی در خاورمیانه مورد پرستش قرار می‌گرفته است.

در غار مانوت در منطقه جلیل در شمال سرزمین‌های اشغالی، باستان‌شناسان به شواهدی دست‌یافته‌اند که نشان از برگزاری آیین‌های مذهبی توسط انسان‌ها در حدود ۳۷ هزار سال پیش دارند.

بیش از ۳۵ هزار سال پیش از تولد عیسی مسیح، حدود ۱۰۰ نفر در غار مانوت در اطراف طرحی از یک لاک‌پشت که روی یک تخته سنگ بزرگ حکاکی شده بود، جمع شدند.

اگرچه دقیقاً مشخص نیست که نماد لاک‌پشت چه معنایی برای این گروه از انسان‌های نخستین داشته است، اما پژوهشگران بر این باورند که مردم خاورمیانه در دوره باستان به این موجود احترام می‌گذاشته‌اند. در مقبره‌های افراد مهم و برجسته در عصر حجر نیز بقایای لاک‌پشت یافت شده‌اند.

شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد انسان‌ها دست‌کم از ۵۰ هزار سال پیش به غار مانوت رفت‌وآمد داشته‌اند. کشف نشانه‌هایی در داخل غار مانوت که نشان از برگزاری آیین‌های مذهبی دارد، مبنای پژوهش جدید درباره اعتقادات مذهبی انسان‌های آن دوره شد.

گمان می‌رود حکاکی طرح لاک‌پشت در این غار به وسیله شاخ گوزنی انجام شده باشد که در همان‌جا کشف شده است. پژوهشگران با بررسی این شاخ گوزن دریافتند که قدمت آن با طرح حکاکی‌شده یکی است. بر اساس این پژوهش جدید که نتیجه آن در نشریه «مقالات آکادمی ملی علوم آمریکا» منتشر شده، کشف لاک‌پشت در این غار نشان از برگزاری آیین‌های مذهبی در دوران پارینه‌سنگی پسین دارد.

حضور لاک‌پشت‌ها در آیین‌های مذهبی به کرات دیده شده است. یکی از افسانه‌های رایج در فرهنگ‌های مختلف جهان این است که یک لاک‌پشت غول‌پیکر همه دنیا را روی پشت خود حمل می‌کند.

بنا به نتیجه این پژوهش، لاک‌پشت‌ها علاوه بر اهمیت غذایی که برای مردم آن دوران داشته‌اند، احتمالاً نقش معنوی مهمی نیز در زندگی آن‌ها ایفا می‌کرده‌اند. این احتمال وجود دارد که شباهت بین لاک سخت لاک‌پشت‌ها و غار‌ها که هر دو تداعی‌گر پناهگاه هستند، باعث شده باشد که انسان‌های آن زمان از آن‌ها در آیین‌های خود استفاده کنند.

تاکنون غار مانوت تنها مکانی در سرزمین شام بوده که شواهد روشنی از برگزاری آیین‌های مذهبی در آن دیده شده است. این پژوهش نشان می‌دهد که این کشف چقدر برای شناخت انسان‌های آن دوران مهم است.

بررسی کربن‌های نشسته بر سقف غار نشان می‌دهند انسان‌های آن دوران برای روشن کردن بخشی از فضای غار مانوت که احتمالاً محل برگزاری آیین‌های مذهبی آن‌ها بوده است از مشعل‌های دستی استفاده می‌کرده‌اند. گردهمایی این افراد در اطراف نمادی از یک لاک‌پشت احتمالا به یکپارچگی مذهبی یا فرهنگی آن‌ها کمک می‌کرده است.

پژوهشگران بر این باورند که گردهمایی این افراد برای برگزاری آیین‌های مذهبی مشترک، ممکن است به عنوان یک راهبرد مؤثر برای مقابله با چالش‌های بزرگ جمعیتی و اقتصادی در دوران پارینه‌سنگی پسین عمل کرده باشد.

از آنجا که تخته‌سنگ بزرگی که تصویر لاک‌پشت روی آن حک شده، یک نمونه منحصر‌به‌فرد از دوران پارینه‌سنگی پسین در سرزمین شام است، این کشف می‌تواند به درک بهتر باور‌های انسان‌های این منطقه در آن دوران کمک کند.