












راز بقا: در اعماق آبهای سرد قطب شمال و جنوب، پدیدهای نادر و مرموز وجود دارد که به برینیکل (Brinicle) معروف است. این سازهی یخی که گاه انگشت یخی مرگ نامیده میشود، هنگام تشکیل به سمت پایین حرکت کرده و هر موجودی که در مسیر آن باشد، در یخ گرفتار میشود. این پدیده که ترکیبی از یخ و شوری بالاست، تهدیدی مرگبار برای حیات دریایی کمتحرک مانند ستارههای دریایی و شقایقهای دریایی محسوب میشود.
به گزارش راز بقا، برینیکلها در شرایط خاصی در زیر یخهای دریایی قطبی ایجاد میشوند. آب دریا هنگام یخ زدن، نمک خود را دفع میکند و باعث تشکیل کانالهایی از آب بسیار شور (براین) درون یخ میشود. این کانالهای شور مایع باقی میمانند، زیرا نقطهی انجماد آنها کمتر از آب دریای اطراف است.
گاهی این آب شور فوقالعاده سرد از یخ بیرون میزند و به دلیل چگالی بالاتر، به سمت عمق اقیانوس فرو میرود. به گزارش راز بقا در مسیر سقوط، این آب شور موجب یخ زدن آب اطراف خود شده و یک ستون یخی را شکل میدهد که بهتدریج تا کف دریا گسترش مییابد. این فرایند باعث ایجاد برینیکل میشود که هر آنچه را که در مسیرش قرار گیرد، منجمد کرده و از بین میبرد.
برینیکلها برای جانوران دریایی متحرک مانند ماهیها و میگوها چندان خطرناک نیستند، زیرا این موجودات میتوانند بهسرعت از مسیر یخ فرار کنند. اما موجوداتی مانند ستارههای دریایی، توتیای دریایی و دیگر جانداران کمتحرک که توانایی فرار ندارند، بهسادگی در دام این یخ مرگبار گرفتار شده و منجمد میشوند. به گزارش راز بقا این پدیده بهقدری سریع رخ میدهد که بهنوعی مرگ فوری برای موجودات دریایی محسوب میشود.
برینیکلها میتوانند چندین متر در روز رشد کنند و هنگامی که به کف دریا میرسند، انشعابهایی از یخ ایجاد میکنند که به یخ لنگری (Anchor Ice) معروف است. به گزارش راز بقا این صفحات یخی میتوانند مناطق وسیعی از بستر دریا را پوشانده و اکوسیستمهای محلی را بهشدت تحت تأثیر قرار دهند. مطالعات نشان دادهاند که برخی از برینیکلها در قطب جنوب تا شش متر طول دارند.
پدیدهی برینیکل از دهه ۱۹۶۰ توسط دانشمندان مورد بررسی قرار گرفته، اما نخستین فیلم کامل از تشکیل آن در سال ۲۰۱۱ ضبط شد. این ویدئو نشان داد که چگونه برینیکل با سرعتی خیرهکننده رشد کرده و بستر اقیانوس را با یخی کشنده میپوشاند.
مطالعهی این پدیده نهتنها برای درک بهتر فرآیندهای فیزیکی در اقیانوسهای قطبی ضروری است، بلکه میتواند به ما در شناخت بهتر تأثیرات تغییرات اقلیمی نیز کمک کند. به گزارش راز بقا با توجه به افزایش دمای زمین و تغییر در الگوهای یخزدایی، احتمال دارد که شرایط تشکیل برینیکلها نیز دستخوش تغییر شود.
برای مطالعه بیشتر بخوانید:
چاه یعقوب؛ خطرناکترین نقطه روی زمین کجاست و چرا انسانها اینجا ناپدید میشوند؟
اگر زمین را تا جایی که میشود سوراخ کنیم و انسانی را درون آن بیاندازیم چه میشود؟
برینیکلها نمونهای شگفتانگیز از تعامل پیچیدهی فیزیک و زیستشناسی در محیطهای شدید اقیانوسی هستند. این پدیده نشان میدهد که حتی در سردترین و دورافتادهترین نقاط زمین، طبیعت همچنان رازهای بسیاری برای کشف دارد.