












راز بقا: در سالهای اخیر، شایعاتی دربارهی استفاده از عقرب بهعنوان مادهی مخدر در برخی مناطق ایران به گوش میرسد. گفته میشود که برخی افراد عقربها را زنده میسوزانند یا سم آنها را استنشاق میکنند تا به حالت توهمزا و نشئگی دست یابند. این ادعاها چقدر صحت دارند؟ آیا عقرب واقعاً میتواند اثراتی مشابه مواد مخدر داشته باشد؟ در این مقاله از راز بقا، به بررسی علمی، تاریخی و اجتماعی این موضوع میپردازیم.
به گزارش راز بقا، عقربها ازجمله بندپایانی هستند که به دلیل داشتن سم قدرتمند، توجه زیادی را به خود جلب کردهاند. سم عقرب حاوی ترکیباتی نظیر نوروتوکسینها، آنزیمهای پروتئولیتیک و پپتیدهای زیستی است که بر سیستم عصبی و ماهیچهای تأثیر میگذارند. برخی از علائم نیش عقرب شامل درد شدید، بیحسی، اسپاسم عضلانی، مشکلات تنفسی و در موارد شدید، مرگ است.
برخلاف تصور برخی، سم عقرب دارای ترکیباتی نیست که اثرات توهمزا یا سرخوشی ایجاد کند. درواقع، اثرات سم بیشتر به فلج عصبی و درد شدید منجر میشود و بههیچوجه شبیه اثرات مواد مخدر نظیر تریاک، هروئین یا شیشه نیست. بااینحال، برخی معتقدند که سوزاندن عقرب و استنشاق دود آن میتواند حالتی شبیه به نشئگی ایجاد کند. اما آیا این ادعا صحت دارد؟
تحقیقات علمی نشان میدهد که هیچگونه شواهد معتبری مبنی بر تأثیر توهمزا یا مخدرگونهی سم یا بدن عقرب وجود ندارد. سم عقرب، حتی در صورت استنشاق، بیشتر باعث تحریک سیستم عصبی و مشکلات تنفسی میشود تا حس سرخوشی یا توهم. درواقع، اثرات آن بسیار خطرناکتر از یک مادهی مخدر معمولی است و میتواند باعث تشنج، ایست قلبی و حتی مرگ شود.
برای مطالعه بیشتر بخوانید:
بازار زیرزمینی و عجیب معامله عقرب در ایران!
عقرب قشقایی؛ خطرناکترین عقرب دنیا با زهری مشابه مار افعی که فقط در ایران است!
کمین شکارچیان «طلای مایع» در نزدیک مرز ایران؛ هر لیتر ۶۰۰ میلیارد تومان!
بااینحال، برخی از گزارشهای محلی ادعا میکنند که در برخی مناطق جنوب ایران، گروههایی از افراد عقرب را زنده سوزانده و دود آن را استنشاق میکنند. به گزارش راز بقا این گزارشها بیشتر در حد شایعه باقیمانده و هیچ تحقیق علمی آن را تأیید نکرده است. از سوی دیگر، مواد مخدر صنعتی و طبیعی متعددی در دسترس هستند که بهمراتب ارزانتر و سادهتر از استفاده از عقرباند، بنابراین بعید است که عقرب واقعاً بهعنوان مادهی مخدر مورد استفادهی گسترده قرار گیرد.
برخی شایعات از مصرف عقرب بهعنوان ماده مخدر در جنوب ایران و حتی برخی زندانها خبر میدهند، اما تحقیقات علمی نشان میدهد که سم عقرب خاصیت نشئهآوری ندارد و بیشتر باعث مسمومیت شدید میشود. این مقاله حقیقت پشت این ادعا را بررسی کرده و به دلایل گسترش چنین شایعاتی میپردازد.
شایعهی مصرف عقرب بهعنوان مادهی مخدر در ایران دلایل مختلفی دارد:
ترس از مواد مخدر جدید: همواره در جامعه نگرانیهایی دربارهی ورود مواد مخدر جدید و عجیب وجود دارد. مطرحشدن چنین شایعاتی میتواند بخشی از این ترس عمومی باشد.
ابهام در مورد سم عقرب: بسیاری از مردم ترکیبات سمی و اثرات آنها را نمیشناسند و گمان میکنند هر مادهای که سمی باشد، میتواند توهمزا یا نشئهکننده باشد.
انتشار اخبار غیرموثق: برخی رسانهها و شبکههای اجتماعی بدون بررسی علمی، شایعات را منتشر کرده و باعث گسترش آن میشوند.
تاریخچهی استفاده از سموم در طب سنتی: در گذشته، برخی فرهنگها از سموم حیوانی برای درمان بیماریها استفاده میکردند. این موضوع میتواند به شکلگیری باورهای غلط دربارهی تأثیرات سمی برخی موجودات کمک کند.
مواد مخدر واقعی نظیر تریاک، هروئین و متآمفتامین دارای ترکیبات شیمیایی هستند که مستقیماً بر گیرندههای عصبی در مغز اثر گذاشته و باعث سرخوشی، توهم یا آرامش میشوند. به گزارش راز بقا در مقابل، سم عقرب بیشتر دارای اثرات سمی و مخرب است و مستقیماً هیچگونه تعامل مثبتی با گیرندههای مخدر در مغز ندارد.
اگرچه استفاده از عقرب بهعنوان مادهی مخدر صحت ندارد، اما تجارت عقرب در ایران به دلایل دیگری رونق دارد. به گزارش راز بقا سم عقرب یکی از گرانترین مایعات دنیا محسوب میشود و در صنایع دارویی و تحقیقات پزشکی کاربرد دارد. برخی افراد در ایران اقدام به پرورش و فروش عقرب برای استخراج سم آن میکنند. این تجارت قانونی بوده و در زمینههای علمی مورد استفاده قرار میگیرد. بنابراین، شایعهی استفاده از عقرب بهعنوان مخدر نباید باعث بدبینی نسبت به صنعت پرورش عقرب شود.
مصرف عقرب بهعنوان مادهی مخدر در ایران، بیشتر یک شایعه است تا یک واقعیت علمی. به گزارش راز بقا بررسیهای علمی نشان میدهد که سم عقرب هیچگونه خاصیت نشئهآوری یا توهمزایی ندارد و بیشتر باعث مشکلات شدید عصبی و تنفسی میشود. انتشار این شایعات میتواند باعث نگرانی عمومی شود و لازم است که اطلاعات علمی دقیقتری در این زمینه ارائه شود. درعوض، توجه به تجارت قانونی سم عقرب و استفاده از آن در حوزههای پزشکی و داروسازی میتواند دیدگاه بهتری نسبت به این موجود ارزشمند ارائه دهد.