کاما؛ موجودی با چهره باورنکردنی که حاصل جفتگیری شتر و لاماست و در دبی متولد شد

راز بقا: ترکیب و جفت‌گیری حیوانات از گونه‌های مختلف، یکی از موضوعات جالب و هیجان‌انگیز در زیست‌شناسی محسوب می‌شود. یکی از نمونه‌های برجسته این موضوع، کاما (Cama) است؛ حیوانی دورگه که نتیجهٔ جفت‌گیری بین شتر نر و لامای ماده است. این جفت‌گیری غیرمعمول برای نخستین‌بار در اواخر دهه ۱۹۹۰ در دبی به‌طور علمی صورت گرفت و از آن زمان توجه زیادی را در میان علاقه‌مندان به ژنتیک و حیوانات هیبریدی به خود جلب کرده است.

شتر و لاما؛ شباهت خونی با تفاوت‌های محیطی

به گزارش راز بقا، شاید در نگاه اول تصور شود که شتر و لاما هیچ‌گونه شباهتی ندارند. اما واقعیت این است که این دو حیوان به یک خانواده زیستی به نام شترسانان (Camelidae) تعلق دارند. شتر‌ها عمدتاً در آسیا و آفریقا یافت می‌شوند، جثه‌ای بزرگ دارند و به زندگی در بیابان‌ها عادت کرده‌اند. لاما‌ها بومی آمریکای جنوبی هستند، کوچکترند، پوششی پشمی دارند و بیشتر به عنوان حیوان بارکش در مناطق کوهستانی استفاده می‌شوند.

جفت‌گیری بین گونه‌ای؛ چالش بزرگ در زیست‌شناسی

با وجود خویشاوندی در سطح خانواده، جفت‌گیری شتر و لاما در شرایط طبیعی تقریباً غیرممکن است. به گزارش راز بقا علت این موضوع به تفاوت‌های عمیق ژنتیکی و فیزیولوژیکی بین این دو گونه بازمی‌گردد:

تعداد کروموزوم‌ها با یکدیگر متفاوت است.

رفتار‌های جفت‌گیری، دوره بارداری، اندازه بدن و ساختار اندام‌های تولیدمثلی ناسازگار است.

بنابراین، در طبیعت هرگز مورد موفقی از جفت‌گیری طبیعی شتر و لاما ثبت نشده است.

تولد کاما در دبی؛ آغاز فصل جدیدی در زیست‌شناسی

به گزارش راز بقا در سال ۱۹۹۸، محققان مرکز Camel Reproduction Centre در دبی تصمیم گرفتند با روش تلقیح مصنوعی، اسپرم شتر نر را به لامای ماده انتقال دهند. نتیجه این تلاش، تولد موجودی دورگه به نام کاما (Cama) بود؛ حیوانی منحصر‌به‌فرد با ویژگی‌هایی مشترک از هر دو گونه والد.

ظاهر و رفتار کاما؛ ترکیبی جذاب از شرق و غرب

کاما از نظر ظاهری و رفتاری ترکیبی جالب از شتر و لاما محسوب می‌شود:

بدون کوهان (مانند لاما)

اندازه‌ای متوسط بین شتر و لاما

پشمی نرم و باکیفیت، مناسب برای صنایع نساجی

چهره‌ای ترکیبی با گردنی نه‌چندان بلند و نه‌چندان کوتاه

رفتاری نسبتاً آرام‌تر از شتر و در عین حال مستقل

این ویژگی‌ها، کاما را به حیوانی قابل‌توجه در میان دورگه‌های دنیای حیوانات تبدیل کرده‌اند.

برای مطالعه بیش‌تر بخوانید:

فرزند حاصل از جفت‌گیری بز کوهی ایرانی و بز اهلی؛ دورگه‌ای نیمه‌وحشی و نیرومند که یک کوهنورد حرفه‌ای‌ست

زوبرون؛ هیولای وحشی، نیرومند و مقاوم که حاصل جفت‌گیری گاو اهلی با گاومیش وحشی اروپایی‌ست

هدف از جفت‌گیری شتر و لاما چه بود؟

پشت تولد کاما، اهدافی علمی و اقتصادی وجود داشت. پژوهشگران امیدوار بودند با جفت‌گیری شتر و لاما، حیوانی خلق کنند که:

توان بارکشی و استقامت شتر را داشته باشد

پشم نرم و اقتصادی لاما را تولید کند

نسبت به شتر به منابع کمتری نیاز داشته باشد

رفتاری اهلی‌تر و قابل‌پیش‌بینی‌تر داشته باشد

با اینکه تولد کاما موفقیت‌آمیز بود، اما هنوز تولید تجاری یا گسترده آن تحقق نیافته است.

آیا کاما توانایی جفت‌گیری و تولید مثل دارد؟

یکی از سؤالات اساسی درباره کاما این است که آیا این حیوان می‌تواند جفت‌گیری کند و زاد و ولد طبیعی داشته باشد؟ پاسخ هنوز کاملاً روشن نیست. به گزارش راز بقا بیشتر دورگه‌ها مانند قاطر (فرزند اسب و الاغ) یا لیگر (فرزند شیر نر و ببر ماده) معمولاً نازا هستند. در مورد کاما نیز نشانه‌ها حاکی از ناتوانی در تولید مثل است، اما تحقیقات بیشتر در حال انجام است.

اهمیت زیستی و علمی کاما

تولید کاما یک موفقیت مهم در حوزه ژنتیک حیوانات و زیست‌شناسی بین‌گونه‌ای به‌شمار می‌رود. به گزارش راز بقا این دستاورد نشان داد که با وجود تفاوت‌های ظاهری و ژنتیکی، می‌توان از طریق روش‌های پیشرفته علمی، جفت‌گیری میان گونه‌های دور را ممکن کرد.

این موضوع دریچه‌ای تازه به روی درک بهتر از سازگاری ژنتیکی، مهندسی زیستی و قابلیت‌های بالقوه تولید مثل در بین گونه‌ها باز کرده است.

آیا آینده متعلق به حیوانات دورگه است؟

کاما نماد پیشرفت‌های علمی در حوزه زیست‌شناسی تولیدمثل است. این حیوان خاص نشان می‌دهد که مرز‌های طبیعت را می‌توان با علم گسترش داد. اگرچه جفت‌گیری طبیعی شتر و لاما امکان‌پذیر نیست، اما دانشمندان توانستند با استفاده از تکنولوژی، این جفت‌گیری را شبیه‌سازی کرده و حیوانی جدید خلق کنند.

شاید در آینده، حیواناتی مانند کاما نه‌تنها در آزمایشگاه‌ها بلکه در کشاورزی، دامداری و صنایع نساجی نیز نقشی عملی و مفید ایفا کنند.