












راز بقا: مورچههای سوزنی آسیایی که نام علمی آنها Brachyponera chinensis است، بهعنوان یک گونه مهاجم در جنوبشرقی ایالات متحده شناخته میشوند و طی سالهای اخیر، با سرعتی نگرانکننده به مناطق شمالی و غربی نیز گسترش یافتهاند. این گونه مهاجم، برخلاف ظاهر کوچک و کمخطر خود، بهدلیل نیشی که میتواند واکنش آلرژیک شدید و حتی مرگبار ایجاد کند، اکنون بهعنوان یک «آفت مهم پزشکی» شناخته میشود.
به گزارش راز بقا، نخستین بار در دهه ۱۹۳۰ میلادی، مورچههای سوزنی آسیایی از طریق محمولههای تجاری به آمریکا وارد شدند. با اینکه حضورشان در ابتدا تنها به چند ایالت جنوبشرقی محدود بود، اما در سالهای اخیر، حشرهشناسان گسترش آنها را تا مناطق نیوانگلند و غرب میانه گزارش کردهاند. طبق گزارش وزارت کشاورزی آمریکا (USDA)، این مورچهها توانایی نفوذ به بسیاری از جنگلهای معتدل آمریکای شمالی را دارند و در فصل بهار، با آغاز دوره ازدحام، خطر حضورشان بیشتر میشود.
اصلیترین نگرانی درباره این مورچهها، نیش سمی آنهاست که میتواند باعث بروز آنافیلاکسی شود واکنشی آلرژیک که میتواند تهدیدکننده جان افراد باشد. آنافیلاکسی بهسرعت رخ میدهد و علائمی مانند تنگی نفس، افت شدید فشار خون، کهیر و در مواردی ایست قلبی به همراه دارد.
دکتر دان سوئیتر، استاد حشرهشناسی شهری در دانشگاه جورجیا، اعلام کرده که تنها در سال ۲۰۲۴ سه مورد آنافیلاکسی شدید ناشی از نیش این مورچه گزارش شده است. این آمار نسبت به سالهای گذشته افزایشی نگرانکننده داشته است.
مورچههای سوزنی آسیایی ظاهر کوچکی دارند و رنگ بدنشان از قهوهای تیره تا سیاه متغیر است. به گزارش راز بقا شاخکها و نوک پاهای آنها به رنگ نارنجی روشن است که به شناسایی آنها کمک میکند. با این حال، USDA میگوید تشخیص قطعی این گونه نیاز به تجربه دارد.
برخلاف مورچههای آتشین که رفتاری تهاجمی نسبت به لانه خود دارند، مورچههای سوزنی چندان حالت دفاعی ندارند. اما اگر در لباس، زیر دست یا بدن انسان گیر بیفتند، بهسرعت نیش میزنند و زهر خود را وارد میکنند.
برای مطالعه بیشتر بخوانید:
مورچه منفجرشونده؛ مورچهای که هنگام خطر خودکشی میکند و مثل یک بمب شیمیایی منفجر میشود
مورچه جهنمی ۱۱۳ میلیون ساله با آروارههای داسیشکل کشف شد
آیا مورچهها توالت دارند؟ توالت مورچهها در کجای لانه قرار دارد؟
هر کسی ممکن است به نیش این مورچه واکنش نشان دهد، اما افرادی که سابقه حساسیت به نیش حشرات دارند یا از قلم اپینفرین (EpiPen) استفاده میکنند، باید بیش از دیگران محتاط باشند. حتی در صورت عدم بروز آنافیلاکسی، نیش این مورچهها میتواند باعث درد شدید در محل گزش شود.
مورچههای سوزنی آسیایی معمولاً زیر کندهها، سنگها، برگهای خشک و انبارهای چوب لانهسازی میکنند. به گزارش راز بقا برخلاف بسیاری از گونههای مورچه که در مسیرهای مشخص حرکت میکنند، این مورچهها بهصورت پراکنده و نامنظم حرکت میکنند. دکتر سوئیتر در این باره میگوید: «این موجود انگار سرگردان است، طوری حرکت میکند که انگار گم شده.»
تلاشهایی برای کنترل و کاهش گسترش این گونه در حال انجام است، اما بهدلیل گستردگی زیستگاهها و هزینههای بالا، کار دشواری محسوب میشود. کارشناسان هشدار میدهند که بدون اطلاعرسانی و اقدامات پیشگیرانه، احتمال بروز موارد پزشکی خطرناک در سراسر کشور افزایش خواهد یافت.