خواص عجیب و غریب کافور؛ چرا جسد انسان را با کافور شستشو می‌دهند و چرا کافور فقط میل جنسی مردان را کم می‌کند؟

راز بقا: کافور (Camphor)، ماده‌ای سفیدرنگ، خوش‌بو و متبلور است که از چوب درخت Cinnamomum camphora یا به روش‌های صنعتی از روغن تربانتین استخراج می‌شود.

به گزارش راز بقا، بوی نافذ و خاصیت خنک‌کنندگی آن، باعث شده از دیرباز در طب سنتی، آیین‌های مذهبی و حتی صنعت مورد استفاده قرار گیرد. یکی از شناخته‌شده‌ترین موارد کاربرد کافور در فرهنگ‌های مختلف، استفاده از آن در شست‌وشو و آماده‌سازی جسد پیش از دفن است. با این حال، این ماده تنها محدود به آیین تدفین نیست و کاربرد‌های گاه عجیب و شگفت‌انگیزی در حوزه‌های دیگر نیز دارد.

کافور چیست و چگونه به دست می‌آید؟

کافور دارویی سفید رنگ است که طبع سرد و خشکی دارد و از درختی با همین نام به دست می‌آید که این درخت در ویتنام، چین و ژاپن پرورش پیدا می‌کند. این ماده به شکل بلوری در شکاف درخت ایجاد می‌شود و به کمک دستگاه تقطیر با ریختن بلور، داخل آب ریخته شده و کافور خالص به دست می‌آید. بوی آن قوی و اثر ضدعفونی کننده بسیار زیادی دارد.

کافور یک ماده شیمیایی جامد بلوری بی‌رنگ و سفید است که بوی خنک و تندی دارد. به خاطر خواص ضد التهابی و آنتی سپتیک می‌تواند در کم کردن درد عضلانی و التهاب مفاصل و آرتریت موثر باشد. تحریک کننده موضعی است و به شکل کرم یا روغن مورد استفاده قرار می‌گیرد.

از دیگر خواص کافور می‌توان به خاصیت ضد قارچی و ضدباکتری آن اشاره کرد. کافور در درمان عفونت‌های قارچی، پوست و مو و باکتریایی و ترشحات بینی نیز موثر است.

خواص کافور چیست؟

کافور یک ماده ضد باکتری و ضد التهاب قوی است که در پزشکی از آن استفاده‌های فراوانی می‌کنند. رایج‌ترین خواص و مزایای این ماده عبارتند از:

کاهش میل جنسی

یکی از خواص کافور کاهش میل جنسی در مردان است که در گذشته از برگ یا روغن آن برای سرکوب این میل استفاده می‌شد و در حال حاضر نیز جزو ترکیبات و داروی کاهش میل جنسی به‌کار می‌رود. ابن سینا اعتقاد بر این داشت که مخلوط آن با صندل و گلاب می‌تواند میل جنسی را کم کند.

تحقیقاتی که بر روی این ماده انجام گرفته است، نشان داده که در دوز کم می‌تواند اسپرم زایی و تولید هورمون‌های آندروژنیک را سرکوب کند. البته نتایج چندان دقیقی در مورد این مسئله ارائه داده نشده است.

کاهش وزن

کافور در نوع خوراکی باعث کم شدن وزن می‌شود، زیرا متابولیسم بدن را زیاد می‌کند و گردش خون را بهبود می‌بخشد. در پاسخ به افرادی که می‌پرسند آیا کافور باعث چاقی می‌شود باید بگوییم اگر دوز مشخصی از این ماده استفاده شود التهاب بدن را کم می‌کند و سوخت و ساز را زیاد می‌کند و باعث لاغری می‌شود.

پشت‌پرده تاریخی این باور که «کافور دشمن میل جنسی مردان است»

در قرن ۱۹ و اوایل قرن ۲۰، مخصوصاً در ارتش بریتانیا و بعداً بعضی ارتش‌های دیگر، یک مشکل وجود داشت: سربازان جوان ماه‌ها در محیط‌های بسته و بدون ارتباط با زنان زندگی می‌کردند. فرماندهان نگران بودند که میل جنسی بالا باعث بی‌انضباطی، درگیری یا رفتار‌های جنسی ناخواسته شود. به گزارش راز بقا شایعه‌ای بین سربازان پیچید که آشپز‌ها به غذای آنها کافور اضافه می‌کنند تا میل جنسی‌شان کم شود.

در واقع شواهد محکمی نیست که این کار واقعا انجام شده باشد، اما این حرف آن‌قدر تکرار شد که به یک «افسانه پادگانی» تبدیل شد. بعد از پادگان‌ها، همین شایعه به محیط‌های بسته دیگر هم رسید، مثل بیمارستان‌های روانی، زندان‌ها و مدارس شبانه‌روزی پسرانه. گفته می‌شد که مسئولان برای «آرام نگه داشتن» مردان یا پسران جوان، کمی کافور در غذا یا نوشیدنی‌ها می‌ریزند. این موضوع حتی در برخی کتاب‌های خاطرات قرن ۱۹ و ۲۰ هم آمده است. 

 چرا فقط مردان؟

 چون این محیط‌ها عمدتاً مردانه بودند، گزارش اثرات کافور هم بیشتر از سوی مردان شنیده می‌شد. نتیجه این شد که کافور به عنوان «مهارکننده میل جنسی مردان» در ذهن مردم جا افتاد، حتی اگر از نظر علمی اختصاصی به مردان نداشته باشد.

واقعیت علمی پشت شایعه تاثیر کافور بر میل جنسی مردان

 کافور در دوز زیاد می‌تواند باعث کاهش تحریک عصبی و حتی اختلال موقت در عملکرد جنسی شود. اما این اثر موقت است و در دوز‌های معمول (مثل پماد یا روغن کافور) چنین تأثیری ندارد. از نظر تاریخی، بخش زیادی از داستان «کافور = ضد شهوت مردان» بیشتر نتیجه شایعات و تداعی‌های فرهنگی است تا یک کشف علمی.

در ادامه به صورت مفصل‌تر برخی خواص و تاثیرات کافور روی بدن انسان را توضیح می‌دهیم:

کافور برای سلامت پوست

یکی دیگر از فواید این ماده سلامت پوست است که با تحریک پایانه‌های عصبی، باعث کاهش درد و خارش پوست می‌شود. این ماده خواص ضد قارچی و ضد عفونی کنندگی دارد و باعث برطرف شدن مشکلات پوستی و عفونت ناخن می‌شود.

همچنین جریان خون را تحریک و تقویت می‌کند و باعث شادابی و سلامت پوست می‌گردد. به خاطر خاصیت ضد التهابی که دارد جوش، خارش و آفتاب سوختگی صورت را نیز درمان می‌کند.

کافور برای زنان

زنان می‌توانند از این ماده برای مراقبت از پوست، بهبود سرماخوردگی مثل سرفه، تسکین درد‌های مفصلی یا عضلانی و درمان زخم و التهاب استفاده کنند.

 تقویت ریشه مو

یکی دیگر از خواص کافور ترکیب آن با ماست یا تخم مرغ و با روغن برای تقویت ریشه مو است. اتباع طب سنتی بر این اعتقاد هستند که گردش خون در پوست سر توسط این ماده افزایش پیدا می‌کند. به همین خاطر کافور علاوه بر تقویت ریشه مو از ریزش آن هم جلوگیری می‌کند.

مهمترین کاربرد‌های کافور

 کاهش اضطراب و استرس و بهبود مکانیزم خواب
 کاهش درد‌های عضلانی، سردرد، درد‌های عصب سیاتیک و مفصلی
 تسکین التهاب موضعی، التهاب پوستی، آرتریت و تورم
 درمان گرفتگی عضلانی و کمک به عملکرد بهتر در هنگام ورزش
 تسکین و درمان مشکلات تنفسی مثل آسم، سرگیجه و سرفه با مصرف به‌صورت بُخور
 درمان زگیل، نیش حشرات، تبخال و هموروئید

عوارض کافور

استفاده از کافور ممکن است در بعضی از افراد عوارض جانبی ایجاد کند که این عوارض عبارتند از:

 ایجاد حساسیت پوستی و علائمی مثل خارش، قرمزی، تحریک و التهاب پوست
 تاثیر بر روی اسپرم‌ها
 ایجاد علائمی مثل سوزش و درد
 ایجاد مشکلات تنفسی و سرفه و تنگی نفس
 تحریک سیستم عصبی و بروز علائم مثل اضطراب، تشنج، عصبانیت و اختلالات خواب
 تداخل با برخی از دارو‌ها

عوارض کافور برای زنان

بعضی از عوارض کافور برای زنان عبارتند از:

 تاثیر بر روی سیستم تناسلی و تحریک و التهاب و ایجاد زخم و سوزش
 تحریک و ایجاد سوزش در ناحیه پستان
 ایجاد تداخل با شیردهی
 ایجاد تداخل با بارداری

عوارض کافور برای مردان

از عوارض کافور برای مردان می‌توانیم به عوارض زیر اشاره کنیم.

 ایجاد سوزش و تحریک پوستی
 بروز مشکلات تنفسی نظیر سرفه، خس خس صدا در سینه و تنگی نفس
 تحریک سیستم عصبی، بروز مشکل و اختلال خواب، اضطراب، تشنج

علت استفاده از کافور روی جسد

به گزارش راز بقا، در بسیاری از فرهنگ‌های اسلامی و شرقی، شست‌وشوی جسد پیش از دفن با آب و مواد خوشبو بخش مهمی از آیین تدفین است. کافور به دلیل ویژگی‌های خاص خود جایگاه ویژه‌ای در این فرایند دارد. نخست، خاصیت ضدعفونی‌کننده و ضدباکتریایی آن کمک می‌کند تا رشد و تکثیر میکروارگانیسم‌های بیماری‌زا روی جسد کاهش یابد. این امر به‌ویژه در مناطق گرمسیر یا زمانی که تا دفن جسد فاصله زمانی وجود دارد، اهمیت دارد. 

دوم، بوی نافذ و تند کافور موجب پوشاندن بوی نامطبوع ناشی از فرایند تجزیه می‌شود. این ویژگی باعث می‌شود فضای اطراف جسد در هنگام غسل یا تشییع کمتر تحت تأثیر بو‌های ناخوشایند قرار گیرد.

سوم، در باور‌های دینی، کافور نمادی از پاکی و آرامش روح محسوب می‌شود. در منابع اسلامی، توصیه شده که در غسل میت، شست‌وشو با آب مخلوط با کافور در مرحله پایانی انجام شود تا هم بدن خوشبو گردد و هم حرمت و احترام میت حفظ شود. این سنت، علاوه بر جنبه مذهبی، جنبه‌های بهداشتی و روانی نیز دارد.

کاربرد‌های غیرمعمول و شگفت‌انگیز کافور

به گزارش راز بقا، هرچند استفاده از کافور در غسل میت مشهورترین کاربرد آن است، اما این ماده در طول تاریخ و حتی امروز، مصارف دیگری نیز دارد که گاه برای عموم مردم کمتر شناخته شده‌اند.

دورکننده حشرات و آفات: بوی تند کافور موجب دفع حشرات مانند پشه، بید و حتی سوسک می‌شود. در برخی مناطق، مردم قطعات کافور را در کمد لباس یا انبار غلات قرار می‌دهند تا آفات نزدیک نشوند.

کاربرد در پزشکی سنتی: در طب سنتی هندی (آیورودا) و چینی، کافور به‌صورت پماد یا روغن برای کاهش درد عضلانی، درمان خارش پوستی و تسکین سرفه استفاده می‌شود. این خواص به اثر تحریک‌کننده ملایم آن روی پوست و مجاری تنفسی مرتبط است. 

برای مطالعه بیشتر بخوانید:

درخت کافور؛ درختی همیشه سبز و خوش عطر که کافور تولید می‌کند | کافور چیست و چرا در سربازی از کافور استفاده می‌شود؟

مامبوی قرمز؛ گیاهی زیبا و ترند شبکه‌های اجتماعی معروف به «آلوکازیای جواهر» که فلزی رنگ است و ۲۰۰ میلیون تومان قیمت دارد

وسمه؛ گیاهی دارویی با خواص معجزه‌آسا که بواسیر و سرخک را درمان و مو‌های سفید را سیاه می‌کند!

آیین‌ها و مراسم مذهبی: در هندوئیسم، سوزاندن کافور به‌عنوان بخور در معابد و خانه‌ها رایج است. دود حاصل از آن به‌عنوان نماد پاکی و نابودی نفس مادی تلقی می‌شود. همچنین در برخی مراسم بودایی، کافور به‌عنوان بخشی از آداب تقدیم نذورات استفاده می‌شود. 

کاربرد در صنعت و شیمی: کافور ماده‌ای مهم در تولید سلولوئید (اولین پلاستیک مصنوعی) بوده و هنوز در برخی صنایع شیمیایی و داروسازی به کار می‌رود. 

مصارف غیرمعمول امروزی: در برخی مناطق جنوب آسیا، ماهیگیران کافور را در قایق یا ابزار ماهیگیری می‌گذارند تا حشرات دور بمانند. حتی در برخی خرافات محلی، بوی کافور به‌عنوان روشی برای دورکردن ارواح یا انرژی‌های منفی به کار می‌رود. 

دلایل علمی و فرهنگی محبوبیت کافور

به گزارش راز بقا، محبوبیت و گستردگی استفاده از کافور ترکیبی از ویژگی‌های علمی و زمینه‌های فرهنگی است. از نظر علمی، ترکیبات فرار موجود در کافور (مانند بورنئول) دارای اثرات ضدباکتری، ضدقارچ و حشره‌کش هستند. همین امر آن را به گزینه‌ای ایده‌آل برای حفظ بهداشت در شرایط مختلف تبدیل می‌کند.

از نظر فرهنگی، کافور با پاکی، تقدس و آرامش همراه بوده و حضور آن در آیین‌های مذهبی و سنتی، جنبه نمادین و معنوی دارد. برای مثال، در بسیاری از فرهنگ‌های آسیایی، بوی کافور تداعی‌کننده فضای معابد و مراسم مقدس است.

این ترکیب از کارکرد علمی و معنا‌های نمادین باعث شده که کافور، قرن‌ها پس از کشف و شناختش، همچنان جایگاه خود را در زندگی روزمره، سنت‌ها و حتی صنایع مدرن حفظ کند.

به گزارش راز بقا، کافور نه‌تنها در آیین‌های تدفین به‌عنوان ماده‌ای برای ضدعفونی، خوشبوکردن و احترام به جسد استفاده می‌شود، بلکه در حوزه‌های مختلف از دفع حشرات و درمان‌های سنتی گرفته تا صنعت و آیین‌های مذهبی کاربرد دارد. این گستردگی نشان می‌دهد که یک ماده طبیعی می‌تواند همزمان نقشی علمی، فرهنگی و حتی نمادین در زندگی بشر ایفا کند.

و یک سوال جنجالی؛ چرا کافور فقط میل جنسی مردان را کم می‌کند؟

به گزارش راز بقا این باور که «کافور فقط میل جنسی مردان را کم می‌کند» بیشتر از اینکه یک حقیقت علمی قطعی باشد، یک برداشت رایج و قدیمی است. واقعیت اما کمی پیچیده‌تر است:

 اثر واقعی کافور روی بدن

 کافور (Camphor) ماده‌ای معطر است که در برخی پمادها، روغن‌ها، و حتی خوراکی‌ها (در مقادیر خیلی کم) استفاده می‌شود.

 در دوز‌های بالا می‌تواند روی سیستم عصبی اثر آرام‌بخش و کاهنده تحریک عصبی داشته باشد.

 از نظر فیزیولوژیک، آرام‌کردن سیستم عصبی می‌تواند موقتاً میل جنسی را هم کاهش دهد—چه در مردان و چه در زنان.

 چرا بیشتر به مردان نسبت داده شده است

در متون سنتی یا محیط‌های نظامی/دانشگاهی قدیم، کافور گاهی به غذای مردان اضافه می‌کردند (مثلاً در پادگان‌ها) با هدف کاهش تحریک جنسی. این باعث شد این اثر بیشتر در مردان دیده و گزارش شود. در مردان، پاسخ جنسی بیشتر به سطح تستوسترون و تحریک عصبی وابسته است، و اگر آرام‌بخشی عصبی یا تغییر هورمونی رخ دهد، اثر کاهش میل جنسی معمولاً واضح‌تر و سریع‌تر دیده می‌شود.

 در زنان، میل جنسی به عوامل پیچیده‌تری مثل احساس امنیت، هورمون‌های چرخه قاعدگی، و وضعیت روانی وابسته است، بنابراین اثر کافور ممکن است کمتر مشخص یا کمتر گزارش شود.

 شواهد علمی محدود

 پژوهش‌های انسانیِ دقیق در این زمینه کم است و بیشتر گزارش‌ها یا از منابع تجربی قدیمی آمده یا در حیوانات بررسی شده است. کافور در دوز‌های دارویی معمولی (مثل پماد سرفه یا کرم‌های ضد درد) به احتمال زیاد اثر قابل توجهی روی میل جنسی ندارد. مصرف زیاد یا مداوم آن می‌تواند عوارض عصبی و حتی مسمومیت ایجاد کند، که به طور غیرمستقیم باعث کاهش میل جنسی می‌شود.

کافور به طور اختصاصی فقط روی مردان اثر ندارد، اما، چون اثر آرام‌کننده آن در مردان سریع‌تر و محسوس‌تر دیده می‌شود، این باور شکل گرفته. همچنین پشتوانه علمی قوی برای استفاده از آن به عنوان کاهنده میل جنسی وجود ندارد، و بیشتر یک روایت تاریخی-فرهنگی است تا یک حقیقت پزشکی قطعی.