انجیلی یا درخت چوب‌آهنی؛ جواهر هزار رنگ جنگل‌های شمال ایران که می‌شود آن در حیاط خانه یا فضای شهری کاشت
انجیلی یا درخت چوب‌آهنی (Parrotia persica)، درختی بومی شمال ایران با برگ‌های رنگارنگ، گل‌های زیبا و چوب سخت است که برای فضای سبز شهری، پارک‌ها و گردشگری مناسب بوده و جایگزینی طبیعی برای گونه‌های وارداتی به شمار می‌آید.
راز بقا: انجیلی یا درخت چوب‌آهنی (Parrotia persica) یکی از گونه‌های منحصر‌به‌فرد و زیبا از تیره انجیلیان است که بومی جنگل‌های شمال ایران به شمار می‌آید. نام علمی این درخت به افتخار فریدریش پاروت، گیاه‌شناس آلمانی، انتخاب شده است. این درخت علاوه بر زیبایی چشم‌نواز، دارای چوب سخت و مقاوم است و ریشه و برگ‌های آن در طب سنتی مصارف دارویی دارند.
زیستگاه و پراکندگی
به گزارش راز بقا، درخت انجیلی به طور طبیعی در مناطق جنگلی شمال ایران از سواحل آستارا تا گلیداغ رشد می‌کند. این گونه در جلگه‌های ساحلی دریای خزر تا ارتفاعات میانبند یافت می‌شود و در کلاردشت تا ارتفاع ۱۴۰۰ متر از سطح دریا نیز مشاهده شده است. افزون بر ایران، در آستارای جمهوری آذربایجان و لنکران نیز انجیلی می‌روید و نشان‌دهنده توانایی این گونه در سازگاری با محیط‌های مختلف جنگلی است.
خصوصیات ظاهری
انجیلی درختی با قامتی بلند و توانایی رشد تا ۲۵ متر دارد. ویژگی شاخص این درخت، برگ‌های جذاب و رنگارنگ آن است. برگ‌های نورسیده به رنگ بنفش مایل به قرمز هستند و در تابستان به سبز تیره و درخشان تغییر رنگ می‌دهند. با شروع پاییز، این برگ‌ها به رنگ‌های زرد پررنگ، نارنجی سوخته و قرمز روشن درمی‌آیند و منظره‌ای خیره‌کننده در جنگل‌های شمال ایران ایجاد می‌کنند. این تغییر رنگ پاییزی نه تنها زیبایی طبیعی منحصربه‌فردی فراهم می‌کند، بلکه باعث شده انجیلی برای فضای سبز و جذب گردشگر نیز مورد توجه قرار گیرد.
چوب این درخت بسیار سخت و مقاوم است و به همین دلیل در زبان‌های تالشی و مازنی به آسوندار یا درخت چوب‌آهنی معروف است. این خصوصیت باعث می‌شود که استفاده از چوب انجیلی در صنایع چوبی و ساخت ابزار‌های محلی رایج باشد.
مشخصات کلی
نام علمی: Parrotia persica
نام‌های مشترک: Persian parrotia
خانواده: Hamamelidaceae
ارتفاع: ۲۰ تا ۴۰ فوت (در جنگل‌های شمال تا ۱۵ متر)
پهنا: ۲۰ تا ۳۵ فوت
شکل تاج: گرد و شبیه گلدان
فشردگی تاج: متوسط
میزان رشد: آهسته و تدریجی
بافت: خوب و محکم
برگ‌ها
ترتیب برگ‌ها: متناوب
نوع برگ: ساده
حاشیه برگ: کنگره‌دار و دندانه‌دار
پهنک برگ: بیضی شکل، کشیده، تخم مرغی یا تخم‌مرغی موجدار و نامتقارن
نوع و مقاومت برگ: خزان‌کننده
طول تیغه برگ: ۴ تا ۸ اینچ
رنگ برگ: سبز در تابستان
ویژگی پاییزی: رنگارنگ و جذاب
این برگ‌ها به دلیل رنگ‌های متنوع و چشم‌نواز در طراحی فضای سبز و پارک‌ها کاربرد گسترده‌ای دارند و امکان خلق منظره‌های دیدنی شهری و جنگلی را فراهم می‌کنند.
گل‌ها
انجیلی در فصل بهار گل می‌دهد و گل‌های آن به رنگ قرمز پرزرق و برق دیده می‌شوند. این گل‌ها به دلیل جلوه زیبا و رنگ شادابشان توجه بسیاری از علاقه‌مندان به گیاهان تزئینی را جلب می‌کنند.
میوه
میوه انجیلی از نوع خشک ناشکوفا (کپسول) است و رنگ آن قهوه‌ای است. طول میوه معمولاً کمتر از ۵ اینچ است و پوشش خشک آن باعث می‌شود که به راحتی در زمین پخش نشود و در طبیعت با دوام باقی بماند.
تنه و شاخه‌ها
به گزارش راز بقا تنه انجیلی دارای پوسته نازک است که به راحتی توسط ماشین‌آلات آسیب می‌بیند. درختان مسن‌تر دارای پوستی خاکستری متمایل به زرد با فرو رفتگی‌ها و برجستگی‌های زیاد هستند. شاخه‌ها به یکدیگر جوش خورده‌اند و تنه نامنظمی ایجاد می‌کنند. این درخت می‌تواند با چندین تنه رشد کند، اما با هرس و روش‌های مدیریتی، می‌توان آن را به شکل یک تنه واحد پرورش داد. پوست خارجی تنه صاف است و به صورت صفحات جدا از تنه قابل مشاهده است.
برای مطالعه بیش‌تر بخوانید:
جنگل‌های حرا؛ باارزش‌ترین جنگل ایران که در یونسکو ثبت شده است و روزی دوبار در آب غرق می‌شود
درخت سنجد یا زیتون روسی؛ درختی با رشد بسیار سریع معروف به «درخت عشق» که نماد ایرانیان باستان است
هرس و پرورش
انجیلی نیاز به هرس کمی دارد و هرس مناسب می‌تواند باعث توسعه ساختاری قوی و سالم درخت شود. این درخت نسبتاً سایه‌پسند است و در انواع خاک از جمله خاک رس، خاک برگ، شن و خاک‌های کمی قلیایی یا اسیدی رشد می‌کند. مقاومت آن در برابر خشکسالی زیاد است و به همین دلیل می‌تواند در محیط‌های با بارندگی کم یا فصول خشک دوام بیاورد.
ویژگی‌های تزئینی
ویژگی‌های شاخص و تزئینی انجیلی باعث شده است که به عنوان یک درخت خیابانی مطلوب شناخته شود. به گزارش راز بقا وقتی این درخت در فاصله ۲۰ تا ۳۰ فوت در امتداد یک خیابان یا پیاده‌رو کاشته شود، سایبان جذابی ایجاد می‌کند که مسیر پیاده‌رو را پوشش می‌دهد و منظره‌ای دیواری از شاخ و برگ ایجاد می‌کند. این درخت می‌تواند در آفتاب درخشان یا سایه محدود رشد کند، به شرطی که خاک دارای زهکشی مناسب باشد. انجیلی تحمل خاک‌های مرطوب را ندارد و بهتر است در محیط‌هایی با زهکشی مناسب کاشته شود.
مقاومت و کاربرد
انجیلی در برابر آفات مقاوم است و معمولاً هیچ آفت جدی آن را تهدید نمی‌کند. این ویژگی باعث شده است که نگهداری و پرورش آن نسبت به سایر درختان سخت‌پسند ساده‌تر باشد. علاوه بر استفاده تزئینی، چوب سخت انجیلی کاربرد‌های صنعتی و محلی دارد و برگ‌ها و ریشه‌های آن در طب سنتی مصارف دارویی دارند.
چرا انجیلی گزینه‌ای بهتر از درختان وارداتی برای فضای سبز ایران است؟
با توجه به سازگاری بالا و مقاومت قابل توجه انجیلی در برابر شرایط مختلف خاک و آب‌وهوا، این درخت می‌تواند جایگزین مناسبی برای گونه‌های وارداتی در فضای سبز شهری، پارک‌ها و حتی خیابان‌ها باشد. بسیاری از گونه‌های وارداتی برای رشد نیازمند مراقبت‌های ویژه، آبیاری مداوم و خاک اصلاح‌شده هستند، در حالی که انجیلی با حداقل نگهداری، رشد مناسب و شکل زیبای تاج و برگ‌های رنگارنگ، می‌تواند جلوه‌ای طبیعی و جذاب به محیط ببخشد. این ویژگی‌ها باعث کاهش هزینه‌های نگهداری و جلوگیری از مشکلات زیست‌محیطی ناشی از گونه‌های غیر بومی می‌شود.
به گزارش راز بقا علاوه بر زیبایی‌های ظاهری، استفاده از انجیلی در طراحی فضای سبز می‌تواند تنوع زیستی محلی را تقویت کرده و اکوسیستم شهری را سالم‌تر کند. جایگزینی درختان وارداتی با گونه‌های بومی مانند انجیلی نه تنها به حفظ منابع طبیعی و آب کمک می‌کند، بلکه تجربه‌ای نزدیک‌تر به طبیعت بکر شمال ایران برای ساکنان و گردشگران ایجاد می‌نماید. این اقدام می‌تواند موجب جذب بازدیدکنندگان، افزایش حس آرامش و بهبود کیفیت زندگی در شهر‌ها شود و در عین حال، هویت طبیعی و فرهنگی منطقه را نیز زنده نگه دارد.
درخت انجیلی یا چوب‌آهنی با رنگارنگی برگ‌های پاییزی، گل‌های زیبا و چوب سخت، یکی از گونه‌های ارزشمند جنگل‌های شمال ایران است. به گزارش راز بقا این درخت نه تنها منظره‌ای چشم‌نواز در طبیعت ایجاد می‌کند، بلکه به دلیل مقاومت بالا، نیاز کم به هرس و سازگاری با شرایط مختلف محیطی، برای فضای سبز شهری، پارک‌ها و مسیر‌های پیاده‌رو نیز بسیار مناسب است. پراکندگی طبیعی آن از سواحل دریای خزر تا ارتفاعات میانبند، همراه با رشد در آستارای جمهوری آذربایجان و لنکران، نشان‌دهنده اهمیت زیست‌محیطی و ارزش اکولوژیکی این گونه است. پرورش و نگهداری انجیلی می‌تواند به حفظ تنوع زیستی جنگل‌ها کمک کند و تجربه‌ای فراموش‌نشدنی از زیبایی‌های طبیعت ایران ارائه دهد.
لینک کپی شد
از میان خبرها
خواندنی‌ها
درخت ارژن؛ طلای سبز کوهستانهای ایران که یکی از محکمترین چوبهای طبیعت را دارد و بهترین چوب برای ساخت خانه است
بودیستوا؛ درخت شگفتانگیزی که از طلا هم گرانتر است
درخت گراندسل؛ کمیابترین درخت جهان که در سختترین آبوهوای جهان زندگی می‌کند!
درخت کنوکارپوس؛ مقاومترین درخت دنیا که همیشه سبز است و زیرساختهای ایران را نابود و مردم را بیمار کرد!
«ارس مراد»؛ این درخت کهنسالترین درخت ایران است
آیا درختان آدمخوار واقعی هستند؛ این درختها چگونه گوشت انسان را میخورند؟!
استبرق یا قلپلپ؛ گیاهی با قدرت بی‌نظیر و بسیار سمی و کور کننده که راز پارچههای دیبای ایرانی را فاش می‌کند
گیاه عجیبی به نام نخل راهرونده؛ درختی که راه میرود و خود را به نقاط آفتابی میرساند!
ارسال نظر
ویدیوهای برگزیده
دنیای گیاهان
علم و کیهان