کوسه‌ها نابغه‌های علم ریاضی هستند!

راز بقا: کوسه‌ها آبزیان بزرگی هستند که از میلیون‌ها سال پیش در آب‌های اقیانوس‌ها فرمانروایی می‌کنند. این شکارچیان ترسناک که قدمتی طولانی‌تر از دایناسور‌ها در زندگی روی زمین دارند، همیشه موجب وحشت انسان‌ها و دیگر آبزیان بوده‌اند. طبق بررسی‌های انجام شده، علاوه بر اینکه کوسه‌ها شکارچیان خوبی هستند، ریاضیدانان ماهری هم هستند که البته باید گفت بیشتر با شعور اند تا باهوش!

به گزارش راز بقا؛ البته باید گفت که بسیاری از آن‌ها مانند کوسه نهنگی که در آب‌های خلیج فارس هم وجود دارند، برای انسان‌ها بی‌خطر هستند و حمله نمی‌کنند؛ البته تشخیص انواع آن‌ها برای انسان‌هایی که اطلاعات زیادی راجع به کوسه‌ها ندارند، دشوار و امکان‌پذیر نیست. این آبزیان ترسناک با اتکا به حس شنوایی بسیار قوی خود و حساسیت بالایی که در تشخیص حتی یک قطره خون دارند، شکار خود را از فاصله خیلی دور تشخیص دهند. به همین دلیل همیشه در فیلم‌هایی که کوسه‌ها نقش شکارچی را برعهده دارند با ریختن خونی در آب، کوسه‌ای از دور نمایان می‌شود.

این موجودات با شعور در شرایطی که با فراوانی غذا روبه‌رو باشند براحتی طعمه خود را شکار می‌کنند، اما در غیر این صورت، خاصیت ریاضیدانی آن‌ها به یاری‌شان می‌آید که در اصطلاح «پرش لوی» نامیده می‌شود. اصطلاح پرش لوی (Lévy flight) بعد از اینکه ریاضیدان فرانسوی پل لوی در نیمه اول قرن بیستم در کتاب‌های ریاضی به موفقیت‌های زیادی دست یافت، نامگذاری شد.

پرش لوی به مجموعه پیچیده قدم‌های تصادفی که طول آن‌ها بصورت توانی تغییر می‌کند، گفته می‌شود. کوسه‌ها با حرکات تکنیکی خود می‌توانند بدون نیاز به توانایی فوق‌العاده در جهت‌یابی یا داشتن نقشه‌ای، طعمه خود را پیدا و شکار کنند. در واقع کوسه‌ها و دیگر شکارچیان آبزی از پرش لوی برای تعیین جای طعمه خود استفاده می‌کنند.

کوسه‌ها از علائم محیط اطراف خود مانند آب‌های متلاطمی که آن‌ها را احاطه کرده استفاده می‌کنند. با متلاطم شدن جریان آب این آبزیان شکارچی، چرخش‌های مداومی مانند حرکات چرخشی دست یک نقاش حرفه‌ای که رنگ را روی بوم با قلم موی خود می‌چرخاند انجام می‌دهند.

این علائم می‌توانند برای کمین شکارچی مفید باشند. با استفاده از علوم ریاضی که به نام «تئوری متلاطم» (turbulent theory) شناخته شده، مشخص می‌شود که به‌طور طبیعی در زمانی که آبزیان با تلاطمی مواجه شدند، مسیر حرکت خود را تغییر می‌دهند و برنامه‌ریزی برای پرش لوی صورت می‌گیرد. کوسه‌ها اجباری ندارند تا برای اجرای پرش لوی، مراحل فیزیولوژیکی و عصب‌شناسی پیچیده‌ای انجام دهند. بلکه همین‌که مسیر خود را از تلاطم بزرگی تغییر دادند، ناخودآگاه پرش لوی صورت خواهد گرفت.

هیچ‌کس تا به حال نتوانسته هوش کوسه‌ها را اندازه‌گیری کند. ولی محققان معتقدند اگر چنین اتفاقی بیفتد کوسه‌ها در این آزمایش سربلند بیرون نمی‌آیند. طبق بررسی‌های انجام شده بین کوسه‌ها، کوسه ماهی سواحل اروپا و امریکا به نام thresher شاید از بین دیگر کوسه‌های دنیا رتبه بالاتری در هوش کسب کند.