حیوانی که همیشه زنده است؛ کدام حیوانات بیشترین طول عمر را دارند؟
راز بقا: حیوانات با بیشترین طول عمر به ویژگیهایی مجهزند که روند پیری را کُند و گاهی اوقات حتی متوقف یا معکوس میکنند. در حالی که انسانها ممکن است «محدودیت مطلق» ۱۵۰ ساله داشته باشند، این مدت در مقایسه با قرنها و هزارههایی که برخی از حیوانات عمر میکنند، تنها یک چشم به هم زدن به نظر میرسد.
به گزارش رازبقا به نقل از لایوساینس، قهرمانان واقعی طول عمر در آب و اغلب در عمق زیاد که شرایط پایدار و ثابت است، زندگی میکنند؛ بنابراین دانشمندان نمیتوانند تولد و مرگ تمام اعضای یک گونه را ثبت کنند و معمولا حداکثر طول عمر را بر اساس آنچه در مورد زیستشناسی یک گونه شناختهشده است، تخمین میزنند. در ادامه با چند نمونه از قدیمیترین جانداران زمین آشنا میشویم.
۱ــ هایدرا: بالقوه نامیرا
هایدرا گروهی از بیمهرگان کوچک نرمتن و کمی شبیه به عروس دریاییاند که پتانسیل زندگی جاودان را دارند. این بیمهرگان عمدتا از سلولهای بنیادی تشکیل شدهاند که به طور مداوم از طریق تکثیر یا شبیهسازی بازسازی میشوند؛ بنابراین هایدراها با افزایش سن زوال نمییابند. آنها به دلایل طبیعی و تهدیدهایی مانند شکارچیان و بیماریها میمیرند، اما بدون این خطرات خارجی، میتوانند تا همیشه به بازسازی خود ادامه دهند.
۲- توریتوپسیس دورنی (Turritopsis dohrnii): بالقوه نامیرا
توریتوپسیس دورنی عروس دریایی جاودانه نامیده میشود؛ چرا که بالقوه میتواند برای همیشه زنده بماند. عروس دریایی قبل از استقرار در بستر دریا و تبدیل شدن به پولیپ، زندگی خود را به عنوان لارو آغاز میکند. این پولیپها سپس مدوسای آزادشنا [بدون چسبیدن یا حرکت کردن با جسمی قادرند آزادانه در آب شنا کنند]یا عروس دریایی تولید میکنند. طبق گفته موزه تاریخ طبیعی آمریکا، توریتوپسیس دورنی بالغ از این نظر خاص است که اگر از نظر جسمی آسیب ببینند یا بهشدت گرسنه باشند، میتواند دوباره به پولیپ تبدیل شود و بعدا بار دیگر به حالت عروس دریایی خود بازگردد.
به گفته موزه تاریخ طبیعی در لندن، عروس دریایی که بومی دریای مدیترانه است، میتواند چندین بار این حرکت را تکرار و چرخه زندگی خود را معکوس کند و بنابراین ممکن است در شرایط مناسب هرگز در اثر پیری نمیرد. این گونه اندازه کوچکی دارند؛ کمتر از ۴.۵ میلی متر و حوادثی نظیر اینکه حیوانات دیگر مانند ماهیها آنها را بخورند یا به روشهای دیگر بمیرند، ممکن است مانع جاودانگی آنها شود.
۳- اسفنج شیشهای: بیش از ۱۰ هزار سال قدمت
اسفنجها از کلونی موجوداتی شبیه مرجانها تشکیل شدهاند و میتوانند هزاران سال زندگی کنند. اسفنجهای شیشهای از جمله اسفنجهای با بیشترین طول عمرند. اعضای این گروه اغلب در اعماق اقیانوس یافت میشوند و اسکلتهایی شبیه شیشه دارند و به همین دلیل جنین نامیده شدهاند. یک مطالعه که سال ۲۰۱۲ در مجله زمینشناسی شیمیایی (Chemical Geology) منتشر شد، تخمین زد که یک اسفنج شیشهای متعلق به گونه Monorhaphis chuni حدود ۱۱ هزار سال قدمت دارد. سایر گونههای اسفنجی ممکن است حتی عمری طولانیتر هم داشته باشند.
۴- مرجان سیاه: بیش از ۴۰۰۰ سال قدمت
مرجانها مانند سنگها و گیاهان رنگارنگ زیر آب به نظر میرسند، اما در واقع از اسکلت بیرونی بیمهرگان به نام پولیپ تشکیل شدهاند. این پولیپها به طور مداوم تکثیر و با ایجاد یک کپی ژنتیکی یکسان، جایگزین خود میشوند که با گذشت زمان باعث میشود ساختار اسکلت بیرونی مرجان بزرگتر و بزرگتر شود؛ بنابراین مرجانها به جای اینکه یک ارگانیسم واحد باشند، از چندین موجود یکسان تشکیل شدهاند و در واقع طول عمر یک مرجان بیشتر یک تلاش گروهی است.
مرجانهای سیاه اعماق آب از جمله مرجانهای با طول عمر بالا به شمار میروند. قبلا گزارش شده که نمونههای مرجان سیاه که در سواحل هاوایی کشف شدهاند، حاوی رادیوکربنی با قدمت چهار هزار و ۲۶۵ سالاند.
۵- صدف کوهوگ اقیانوسی: بیش از ۵۰۰ سال
صدفهای کوهوگ اقیانوسی (Arctica islandica) در اقیانوس اطلس شمالی زندگی میکنند. این گونه آب شور میتواند حتی بیشتر از سایر دوکفهایهای با عمر طولانی مثل صدف مروارید آبشیرین با بیش از ۲۵۰ سال، عمر کند. طبق گزارش موزه ملی ولز در بریتانیا، یکی از صدفهای کوهوگ اقیانوسی که در سال ۲۰۰۶ در سواحل ایسلند یافت شد، ۵۰۷ سال سن داشت. این صدف باستانی به دلیل اینکه در سال ۱۴۹۹، زمانی که سلسله مینگ بر چین حکومت میکرد، به دنیا آمد، مینگ نام گرفت.
کوهوگ اقیانوسی در آبهای سردتر اطراف ایسلند سوختوساز کندتری دارد و به همین دلیل بهکندی رشد میکند و حتی ممکن است بیش از ۵۰۷ سال عمر کند؛ هرچند دانشمندان هنوز نمونه قدیمیتری پیدا نکردهاند.
۶- کرمهای لولهای: بیش از ۳۰۰ سال
کرمهای لولهای بیمهرگانیاند که در کف اقیانوس زندگی میکنند. باکتریها در لولههای این موجودات از مواد شیمیایی قند تولید میکنند که به عنوان غذا جذب میشوند. برخی از کرمهای لولهای در اطراف دریچههای گرمابی زندگی میکنند، اما برخی از کرمهای لولهای در محیطهای سردتر و پایدارتری به نام تراوش سرد یافت میشوند؛ جایی که مواد شیمیایی از شکافها یا ترکهای کف دریا خارج میشوند.
مطالعهای که در سال ۲۰۱۷ در مجله علوم طبیعت (The Science of Nature) منتشر شد، نشان داد که اسکارپیا لامیناتا، گونهای از کرم لولهای در خلیج مکزیک که در آب سرد است، به طور منظم تا ۲۰۰ سال عمر میکند و برخی از نمونههای آن بیش از ۳۰۰ سال زنده میمانند. کرمهای لولهای سوختوسازی آهسته و تهدیدات طبیعی (مانند شکارچیان) کمی دارند که به این موجودات کمک کرده است عمر طولانیتری داشته باشند.
۷- کوسه گرینلند: بیش از ۲۷۲ سال
کوسههای گرینلند (Somniosus microcephalus) در اعماق اقیانوسهای منجمد شمالی و اقیانوس اطلس شمالی زندگی میکنند. طبق گفته رصدخانه کوسه سنت لارنس در کانادا، آنها میتوانند تا ۷.۳ متر رشد کنند و از انواع حیوانات دیگر از جمله ماهیها و پستانداران دریایی مانند فوکها تغذیه میکنند.
یک مطالعه در سال ۲۰۱۶ درباره بافت چشم کوسه گرینلند تخمین زد که این کوسهها میتوانند طول عمری حداقل تا ۲۷۲ سال داشته باشند. لایو ساینس قبلا گزارش داده بود که سن بزرگترین کوسه در آن مطالعه حدود ۳۹۲ سال سن تخمین زده شد و محققان گفتند که این کوسهها ممکن است تا ۵۱۲ سال عمر کنند. تخمینهای سنی با درجهای از فقدان قطعیت همراه بودند، اما حتی کمترین تخمین ۲۷۲ ساله همچنان این کوسهها را به کهنسالترین مهرهداران روی زمین تبدیل میکند.