بز پامیر یا بدخشانی؛ بز افغانستانی با شاخ‌های بزرگ که مردم محلی آن را با خدایان مرتبط می‌دانند
کوه‌های پامیر که شامل بخش‌هایی از افغانستان و تاجیکستان است یک محیط ناهموار و سخت به لحاظ آب و هوایی است و حیواناتی که آنجا زندگی می‌کنند خودشان را با شرایط زیست آنجا مطابقت داده‌اند. یکی از این حیوانات «بز پامیر» است که علاوه بر ارائه محصولاتی مانند گوشت و شیر و پوست و پشم ویژگی‌های شگفت‌انگیز دیگری دارد. این ویژگی‌ها را در سایت راز بقا بخوانید.
راز بقا: بز «پامیر» (Pamir Goat) یا «بدخشانی» از منطقه کوهستانی پامیر نشأت می‌گیرد، که شامل بخش‌هایی از تاجیکستان، افغانستان و نواحی اطراف آسیای مرکزی است. این محیط سخت و ناهموار، موجب تکامل نژادی از بز شده که بسیار با شرایط کوهستانی، دمای پایین و زمین‌های سنگی سازگار است. بز پامیر برای جوامع محلی از اهمیت بالایی برخوردار است، زیرا منبعی اساسی برای تأمین گوشت، شیر، پوست و پشم به شمار می‌رود.
ریشه‌هایی تاریخی بز پامیر
به گزارش راز بقا، تاریخ بز پامیر یا به تعبیرری بز بدخشان با سنت‌های قدیمی مردم عشایری و نیمه‌عشایری منطقه پامیر گره خورده است. قرن‌هاست که این نژاد بز برای بقا در یکی از سخت‌ترین محیط‌های منطقه پرورش یافته و منابع غذایی و احتیاجات اولیه را برای ساکنان این منطقه دورافتاده فراهم کرده‌اند.
توانایی این بزها در تحمل شرایط بسیار سخت آب و هوایی، تغذیه از گیاهان کم ارزش و همچنین جابه‌جایی در زمین‌های سنگی و ناهموار به آن‌ها این امکان را داده که تبدیل به نژاد و دارایی ارزشمندی برای بقای جوامع محلی کوهستانی باشند.
خصوصیات بز پامیر
بزهای پامیر جثه‌ای متوسط تا بزرگ دارند و ساختار بدنی آن‌ها نیز محکم است که البته در یک مسیر تکاملی و در تطابق با زمین‌های ناهموار و شرایط سخت محیطی شکل گرفته است. این بزها پوششی ضخیم، بلند و سخت دارند که از آن‌ها در برابر سرمای شدید کوهستان محافظت می‌کند.
بز پامیر یا همان بدخشانی اندازه‌ای متوسط تا بزرگ دارد که نشان‌دهنده سازگاری آن با محیط سخت کوهستانی است. وزن بز نر بالغ بین ۷۰ تا ۹۰ کیلوگرم و وزن ماده‌ها معمولاً حدود ۴۰ تا ۶۰ کیلوگرم است. قد آن‌ها تا شانه متغیر است، نر‌ها به‌طور معمول ۸۰ تا ۹۰ سانتی‌متر و ماده‌ها کمی کوتاه‌تر و حدود ۶۵ تا ۷۵ سانتی‌متر هستند.
به گزارش راز بقا رنگ پوشش این نژاد بز می‌تواند متنوع باشد و یک رنگ ثابتی برای آن تعریف نشده است، اما غالبا به رنگ‌های سفید، خاکستری، قهوه‌ای یا حتی سیاه دیده می‌شوند.
یکی از مهمترین ویژگی‌های بز پامیر شاخ‌های بزرگ و مارپیچی شکل آن است. این شاخ‌ها معمولاً بزرگ و به شکل منحنی مارپیچی هستند که ظاهری خاص به این بز می‌بخشند و آن را از سایر نژاد‌ها متمایز می‌کند. این شاخ‌ها البته صرفا جنبه ظاهری ندارند بلکه برای این بز و زیست آن حیاتی است چرا که در برابر شکارچیان می‌تواند کاربرد دفاعی داشته باشد.
برای مطالعه بیشتر بخوانید:
بز قرمز کالاهاری؛ بز ۱۰۰ کیلویی آفریقایی که قوی‌ترین بز جهان است و خوشمزه‌ترین گوشت جهان را دارد
بز توگنبرگ؛ بز سوئیسی که ماشین تولید شیر است و دو برابر یک گاو شیر می‌دهد
یکی دیگر از ویژگی‌های شگفت‌انگیز بز پامیر، سازگاری آن‌ها در شرایط مختلف محیطی است. پوشش ضخیم آن‌ها برای شرایط سرمایی بسیار مناسب است و به حفظ گرمای بدن حتی در دما‌های زیر صفر کمک می‌کند. سیستم گوارشی آن‌ها به گونه‌ای است که از گیاهان کم ارزش به لحاظ غذایی و غالباً سخت تغذیه می‌کنند و این ویژگی در محیط‌هایی که منابع غذایی محدود است، حیاتی است.
بز پامیر علاوه بر تاب‌آوری در برابر شرایط سخت محیطی از اهمیت اقتصادی زیادی برخوردارند. شیر این بز برای تولید محصولات لبنی مانند ماست و پنیر استفاده می‌شود که ارزش غذایی زیادی دارند. گوشت آن‌ها نیز منبع پروتئین است و پوست آن‌ها برای تولید لباس، فرش و دیگر اقلام ضروری به کار می‌رود. پشم این بزها، هرچند به نرمی پشم بز‌هایی مانند انگورا نیست، ولی به دلیل گرمایی که تولید می‌کند و همچنین دوام بالایی که دارد ارزشمند است.
در سال‌های اخیر، تلاش‌ها برای حفظ و بهبود این نژاد افزایشی یافته و بر حفظ تاب‌آوری آن و همچنین افزایش تولید محصولات نیز تمرکز شده است. بز پامیر نمونه‌ای از تاب‌آوری است که نشان می‌دهد چگونه حیوانات می‌توانند در کنار نیاز‌های انسان‌ها در یکی از سخت‌ترین محیط‌های دنیا تکامل یابند و با شرایط جدید سازگار شوند.
مهمترین اطلاعات درباره بز پامیر
به گزارش راز بقا بز پامیر (بدخشانی) با سازگاری شگفت‌انگیز خود در کوه‌های پامیر شناخته می‌شود. این بز دارای پوششی ضخیم و بلند است که آن‌ها را در برابر سرمای شدید کوهستانی محافظت می‌کند. آن‌ها شاخ‌های مارپیچی شکلی دارند که ظاهری خاص و تقریباً اسطوره‌ای به آن‌ها می‌دهد.
آن‌ها به طرز شگفت‌انگیزی توانایی زنده ماندن در شرایط سخت با رژیم غذایی محدود دارند و قادر به صعود از صخره‌های شیب‌دار هستند. بز پامیر نه تنها از نظر فیزیکی بی‌نظیر است بلکه به دلیل تاب‌آوری‌اش در فرهنگ‌های محلی اهمیت اسطوره‌ای دارند. متاسفانه این بز سرسخت به دلیل عدم تمرکز بر اصلاح نژادی و سایر فاکتور‌های مهم دیگر بقا در معرض انقراض قرار گرفته است.
مردم منطقه پامیر برای این بز اهمیت و ارزش زیادی قائلند و این موضوع فقط مربوط به محصولاتی که تولید می‌کند نیست بلکه ارزش روحانی و معنوی دارد. برخی از افسانه‌های محلی حتی آن‌ها را با خدایان یا ارواح مرتبط می‌دانند. همین موضوع باعث شده که این گوسفند یکی از عجیب‌ترین گوسفندان جهان باشد.
لینک کپی شد
خواندنی‌ها
بز پواتو؛ بز فرانسوی که بهترین شیر دنیا را دارد و ۲۰۰ سال پیش کشاورزان را از مرگ نجات داد!
بز مهربان؛ بز آمریکایی که هر شکم پنج قلو میزاید و به «گوش هواپیمایی» معروف است
بز کِری کِری؛ بز کوهی ۱۰ هزار ساله یونانی با یک متر شاخ که محبوبترین شکار جهان برای شکارچیان است
بز آبازا؛ بز چغر و بد بدن روس که گوشتی بسیار گران دارد و کل روسیه را شیر می‌دهد!
بز ساحلی؛ بز قدبلند آفریقایی با پاهای دراز که در ایران بسیار محبوب است
بز کوهی تاترا؛ بز ترانسیلوانیایی مرموزی که عجیب‌ترین رفتار جفتگیری را در بین بزها دارد
بز ماخی چینی؛ بز پاکستانی معروف به «زنبور عسل» که بزرگترین پستان جهان را دارد
بز تِدی؛ بز مشهور پاکستانی با گوشهای دراز که نماد خوشبختی است و صاحبش را ثروتمند می‌کند!
ارسال نظر
ویدیوهای برگزیده
دنیای گیاهان
علم و کیهان