بز ماندیا؛ بز هندی عجیبی که مردم آن را با گوسفند اشتباه میگیرند
راز بقا: بز ماندیا (Mandya goat) که بومی منطقه ماندیا در ایالت کارناتاکای هند است، بخش مهمی از اکوسیستم کشاورزی و روستایی این منطقه به شمار میرود. این بز که محلیها به آن «باندور» یا «بز ماندیا» میگویند، به دلیل کیفیت عالی گوشت و سازگاری با محیط محلی، پرورش داده میشود.
ریشه تاریخی بز ماندیا
به گزارش راز بقا، بز ماندیا ریشه در منطقه ماندیا دارد که به دلیل اقلیم نیمهخشک و خاک حاصلخیزش مشهور است. در گذشته، کشاورزان محلی این بزها را به صورت انتخابی پرورش میدادند تا نژادی ایجاد کنند که با شرایط اقلیمی منطقه سازگار باشد.
به مرور زمان، این نژاد به دلیل بازده بالای گوشت و مقاومت خود در برابر شرایط سخت آب و هوایی متمایز شد. سازگاری بز ماندیا با شرایط سخت آبوهوایی و منابع محدود علوفه، آن را به انتخابی محبوب در میان کشاورزان خرد تبدیل کرده است.
ویژگیهای ظاهری بز ماندیا
بز ماندیا جثهای متوسط و بدنی قوی و جمعوجور دارد. پوشش کوتاه و نرم این بزها به رنگهای سفید تا طیفهای مختلف قهوهای است که اغلب دارای لکههایی هستند.
گوشهای آنها اندازه متوسط و افتاده و شاخهایشان کوتاه و خمیده است. این نژاد تفاوتهای جنسی واضحی دارد، به طوری که بزهای نر بزرگتر و عضلانیتر از بزهای ماده هستند. وزن یک بز نر بالغ حدود ۳۵ تا ۴۰ کیلوگرم و وزن بز ماده بالغ حدود ۲۵ تا ۳۰ کیلوگرم است.
بز ماندیا با شرایط نیمهخشک منطقه بومی خود سازگاری بالایی دارد. این بز با علوفه خشک، بقایای محصولات کشاورزی و چرا در زمینهای بایر به خوبی زنده میماند.
این توانایی برای بقا با منابع غذایی کم، این نژاد را برای کشاورزانی که منابع محدودی دارند، مقرون به صرفه میسازد. علاوه بر این، بزهای ماندیا در برابر بیماریهای محلی و تنشهای اقلیمی نیز بسیار مقاوم هستند و این ویژگیها باعث افزایش کاربرد آنها در سیستمهای کشاورزی کوچک میشود.
برای مطالعه بیشتر بخوانید:
بز کاموری؛ مشهورترین بز پاکستان که سمبل شانس و ثروت است و صاحبش را خودش انتخاب میکند!
بز بخارا؛ بز ۱۲۰ کیلویی که عمودی راه میرود و در زمان دیدن شکارچیان «یخ» میزند!
اهمیت اقتصادی بز ماندیا
بزهای ماندیا عمدتاً به دلیل گوشت پرورش داده میشوند. گوشت این بزها به دلیل نرمی و طعم آن کیفیت بالایی دارد. این نژاد همچنین به دلیل رشد سریع از ارزش بازار بالایی برخوردار است و بسیار مناسب پرواربندی است. اگرچه این بز بهطور معمول برای شیر پرورش داده نمیشوند، اما بزهای ماندیا مقدار کمی شیر تولید میکنند که بیشتر فقط کفاف مصرف خانگی در روستاها را میدهد.
بز ماندیا یک نژاد با ارزش است و مقاومت در برابر شرایط سخت و کیفیت بالای گوشتاش، اهمیت این نژاد را در معیشت روستایی جنوب کارناتاکا تضمین میکند. تلاشهای حفاظتی و پرورش علمی میتواند سودمندی و پایداری این نژاد را بیشتر افزایش دهد.
دو ویژگی خاص بز ماندیا
یکی از عجیبترین و جالبترین ویژگیهای بز ماندیا این است که به آن لقب «گوسفند باندور» داده شده، که اغلب باعث سردرگمی میشود. با وجود اینکه ماندیا یک بز است، اما به دلیل ظاهر تنومند و قوی خود که بیشتر شبیه گوسفندان است تا بزهای معمولی اغلب با گوسفند اشتباه گرفته میشود.
این شباهت عجیب حتی باعث شده است که برخی کشاورزان محلی این دو را بهطور متناوب نام ببرند، اگرچه آنها گونههای کاملاً متفاوتی هستند. این اشتباه، نه تنها نشاندهنده ساختار بدنی منحصربهفرد بز ماندیاست، بلکه به تاریخ مشترک پرورش بز و گوسفند در این منطقه اشاره دارد.
یکی دیگر از ویژگیهای بز ماندیا عادت چرا کردن انتخابی آن است. برخلاف بیشتر بزها که تقریباً هر چیزی از علف تا بوتهها را میخورند، بزهای ماندیا گیاهان خاصی را ترجیح میدهند و اغلب از خوردن گیاهان خشن یا خاردار خودداری میکنند.
این رفتار غذای انتخابی برای بزها غیرمعمول است، چرا که آنها معمولاً بهعنوان حیواناتی همه چیزخوار شناخته میشوند. این عادت گاهی مدیریت رژیم غذایی آنها را برای کشاورزان چالشبرانگیز میکند. این طبیعت انتخابی همچنین به منحصربهفرد بودن توانایی سازگاری آنها در مناطق نیمهخشک کارناتاکا افزوده است.