بز پشمینه؛ بز هندی با ظریف‌ترین پشم جهان که با آن لباس‌های لوکس تولید می‌شود

راز بقا: بز کوهی چانگتانگی (Changthangi goat) که با نام بز پشمینه (Pashmina goat) نیز شناخته می‌شود، از نژاد‌های بومی مناطق مرتفع هیمالیاست که به ویژه در منطقه لداخ هند و بخش‌هایی از تبت و نپال نیز یافت می‌شود. 

به گزارش راز بقا، این نژاد به دلیل تولید پشم پشمینه که یکی از ظریف‌ترین و پرطرفدارترین الیاف در جهان است، شهرت زیادی دارد. ویژگی‌های این بز با محیطی که در آن زندگی می‌کند عمیقا در ارتباط است، زیرا این بز به صورت خاص برای بقا در یکی از سخت‌ترین شرایط آب و هوایی زمین تکامل یافته است. 

ویژگی‌های فیزیکی بز پشمینه

به گزارش راز بقا بز چانگتانگی نژادی کوچک تا متوسط است که معمولاً حدود ۶۰ سانتیمتر ارتفاع تا شانه‌ها دارد. باوجود اندازه نسبتاً کوچک، این بز دارای بدنی مقاوم و مستحکم است که به آن کمک می‌کند تا در برابر سرمای شدید و شرایط سخت محیطی مقاومت کند. این نژاد برای زندگی در مناطق مرتفع که سطح اکسیژن پایین و دما بسیار پایین است، سازگار شده است.

وزن نر‌های بالغ چانگتانگی معمولاً بین ۳۰ تا ۴۰ کیلوگرم است، در حالی که ماده‌ها معمولاً بین ۲۰ تا ۳۰ کیلوگرم وزن دارند. با وجود اندازه کوچک، این بز‌ها ساختار بدنی مقاومی دارند و به خوبی با شرایط سخت مناطق مرتفع هیمالیا سازگار شده‌اند.

ویژگی برجسته بز چانگتانگی پشم نرم، ضخیم و بسیار گران‌بهای آن است. این بز‌ها دارای پوشش دو لایه هستند. لایه بیرونی خشن است و نقش محافظ دارد و از این بز در برابر باد‌های سرد و دما‌های منفی محافظت می‌کند. پوشش زیرین به طرز شگفت‌انگیزی ظریف و نرم است که همان پشمینه است. 

این پوشش زیرین باعث می‌شود که پشم پشمینه بسیار ارزشمند شود، زیرا دارای بافت ابریشمی است و برای پوست حساسیت‌زا نیست. 

بز چانگتانگی معمولاً دارای پوششی سفید تا کرم رنگ است، اگرچه انواع تیره‌تر نیز ممکن است دیده شوند. پشمی که توسط این بز تولید می‌شود معمولاً سفید است، که برای رنگرزی و ساخت پوشاک لوکس ایده‌آل است. 

بز‌های چانگتانگی در ارتفاعات بین ۳۰۰۰ تا ۵۰۰۰ متر از سطح دریا زندگی می‌کنند. برای بقا در این ارتفاعات شدید، جایی که دما بسیار سرد و اکسیژن کم است، این بز‌ها پشم ضخیم‌تری دارند که آن‌ها را از سرمای شدید محافظت می‌کند. 

این بز‌ها بسیار مقاوم هستند و می‌توانند در برابر شرایط سخت، از جمله سرمای شدید، باد‌های شدید و محدودیت منابع غذایی، مقاومت کنند. توانایی آن‌ها برای چرا در مراتع کم‌پوشش مناطق مرتفع به آن‌ها کمک می‌کند تا دوام بیاورند. 

اهمیت اقتصادی بز پشمینه 

هدف اصلی پرورش بز‌های چانگتانگی تولید پشمینه است که یکی از ظریف‌ترین الیاف طبیعی در جهان است. این پشم نرم، سبک و بی‌نظیر است و برای تولید شال‌ها، روسری‌ها و پوشاک لوکس ایده‌آل است. برای جمع‌آوری پشمینه از هر بز چند ماه زمان می‌برد که پس از آن الیاف به نخ تبدیل شده و به پارچه‌های باکیفیت تبدیل می‌شود.

برای مطالعه بیشتر بخوانید:

بز پامیر یا بدخشانی؛ بز افغانستانی با شاخ‌های بزرگ که مردم محلی آن را با خدایان مرتبط می‌دانند

بز قرمز کالاهاری؛ بز ۱۰۰ کیلویی آفریقایی که قوی‌ترین بز جهان است و خوشمزه‌ترین گوشت جهان را دارد

اگرچه بز‌های چانگتانگی عمدتاً برای پشم خود پرورش می‌یابند، اما آن‌ها گوشت و شیر نیز تولید می‌کنند. شیر این بز‌ها برای تهیه محصولات لبنی سنتی استفاده می‌شود و گوشت آن‌ها اگرچه به اندازه پشم برای بازار گران‌بها نیست، اما برای تغذیه محلی و تولید منابع پروتئینی محلی بسیار اهمیت دارد. 

پرورش و حفاظت بز پشمینه

این بز‌ها به طور سنتی توسط عشایر در مناطق مرتفع لداخ و تبت پرورش می‌یابند. بز پشمینه به طور ویژه‌ای برای زندگی در مناطق صعب‌العبور و دورافتاده سازگار شده است. عشایر منطقه نقش مهمی در مدیریت و حفاظت از این نژاد دارند که نسل به نسل منتقل شده است. 

در سال‌های اخیر، بز چانگتانگی به دلیل تولید پشمینه ارزشمند توجه بیشتری را به خود جلب کرده که این امر باعث افزایش علاقه به پرورش و حفظ این نژاد شده است. با این حال، نگرانی‌هایی در مورد پایداری تولید پشم پشمینه وجود دارد، زیرا تغییرات اقلیمی تهدیدی برای اکوسیستم‌های حساس که این بز‌ها در آن زندگی می‌کنند، به حساب می‌آید. 

بز چانگتانگی نه تنها به دلیل پشمینه‌اش شناخته می‌شود، بلکه به دلیل سازگاری شگفت‌انگیزش با یکی از سخت‌ترین محیط‌های کره زمین نیز قابل توجه است. این نژاد نقش حیاتی در اقتصاد و فرهنگ محلی ایفا می‌کند و منبع درآمد مهمی برای مردم مناطق هیمالیاست که به پشم، شیر و گوشت این بز وابسته‌اند. ویژگی‌های شگفت‌انگیز این بز آن را به یکی از نادرترین و ارزشمندترین نژاد‌های بز در جهان تبدیل کرده است.