بز ساحلی؛ بز قدبلند آفریقایی با پاهای دراز که در ایران بسیار محبوب است
راز بقا: کشور آفریقا نیز تنوع بسیار خوبی در حوزه بز و گوسفند دارد و بسیاری از نژادهای معروف جهانی از همین قاره نشأت گرفته و با دیگر نژادها ترکیب شدهاند. یکی از بزهای مشهور این قاره به خصوص در غرب آفریقا «بز ساحلی» است که عمدتا برای تولید گوشت پرورش مییابد.
به گزارش راز بقا، «بز ساحلی» (Sahelian Goat) یک نژاد یا گروهی از نژادهای بز خانگی آفریقایی است. این نژاد برای تولید گوشت، پوست و شیر استفاده میشود.
«بز ساحلی» در دوازده کشور آفریقایی توزیع شده است، بهویژه در منطقه ساحلی غرب آفریقا که نامش از آنجا گرفته شده، اما از طرف دیگر در سایر نقاط آفریقا، از جمله جمهوری مرکزی آفریقا، غنا، سومالی و توگو نیز حضور دارد؛ این نژاد در ایران نیز وجود دارد.
بزرگترین جمعیت آن در مالی گزارش شده است، جایی که در سال ۲۰۱۵ حدود ۳۵ میلیون راس، یعنی تقریباً ۷۵ درصد از جمعیت کل نزدیک به ۴۸ میلیون رأس کشور مالی، از این نژاد ساحلی بوده است.
تاریخچه بز ساحلی
به گزارش راز بقا اگرچه اهلیسازی بز در آسیا رخ داده، اما ساحلی – مانند اکثر نژادهای بز آفریقایی – به عنوان بومی قاره آفریقا در نظر گرفته میشود، زیرا این نژاد در طی چند هزار سال در آنجا تکامل یافته است.
برای مطالعه بیشتر بخوانید:
بز آبازا؛ بز چغر و بد بدن روس که گوشتی بسیار گران دارد و کل روسیه را شیر میدهد!
بز کِری کِری؛ بز کوهی ۱۰ هزار ساله یونانی با یک متر شاخ که محبوبترین شکار جهان برای شکارچیان است
این نژاد در گروه گستردهتری از بزهای ساوانا قرار میگیرد که شامل بزهای متعدد صحرا از مصر و مغرب نیز میشود. دامنه اصلی پراکندگی آن از سواحل اقیانوس اطلس در موریتانی به سمت شرق تا مرکز چاد ادامه دارد و عمدتاً در شمال مدار دوازدهم یا چهاردهم قرار دارد.
این بزها عمدتاً در گلههای کوچنشینی و در زیستبومهای خشک یا نیمهبیابانی نگهداری میشوند.
ویژگیهای بز ساحلی
به گزارش راز بقا «بز ساحلی» به گروه بزهای ساوانا تعلق دارد و انواع و زیرگروههای زیادی در مناطق صحرا و زیرصحرا پرورش داده میشوند. نوع توصیفشده در شمال و شمالغرب مالی توزیع شده است. این بز به دلیل اینکه در شرایط سخت بیابانی مقاومت خوبی از خودش نشان میدهد بسیار مورد تحسین کشاورزان منطقه است.
این بزها ظاهری لاغر، بدنی باریک، سینهای عمیق و کمر کوتاه شیبدار دارند. پاهای بلند و لاغر آنها مشخصه اصلیشان است. پستان در مادهها و همچنین بیضهها در نرها به دو قسمت تقسیم شده است. به صورت کلی شهرت این بز به دلیل همین پاها و بدن باریکاش است.
هر دو جنس دارای شاخ هستند و بیشتر آنها یعنی حدود ۷۰ درصد دارای چین و چروک، و گوشهایی آویزان یا نیمهآویزان هستند. وزن متوسط مادهها حدود ۲۵ تا ۳۵ کیلوگرم، ارتفاع تا شانه ۶۵ تا ۷۵ سانتیمتر و محیط سینه ۶۲ تا ۷۸ سانتیمتر است. نرها حدود ۳۸ تا ۵۷ کیلوگرم وزن دارند، ارتفاع آنها در شانه ۶۵ تا ۸۵ سانتیمتر و محیط سینه ۷۰ تا ۸۵ سانتیمتر است.
این بزها موهای کوتاه و سفتی دارند و در رنگهای مختلفی از سفید خالص، کرم، تا قرمز، سیاه یا خاکستری دورنگ، خاکستری، قهوهای یا سیاه وجود دارند.
ویژگیهای تولیدی بز ساحلی: اولین زایمان معمولاً در حدود ۱۸ ماهگی اتفاق میافتد و بیشتر ۷۰ درصد میشهای ساحلی یک یا دو بچه میزایند و دوران شیردهی به مدت ۵ تا ۶ ماه ادامه دارد. درصد پروتئین (برای نرها و نرهای عقیمشده) در وزن زنده ۲۵ تا ۳۰ کیلوگرمی تا ۴۶ تا ۴۸ درصد است.
این بزها عمدتاً برای تولید گوشت و پوست نگهداری میشوند و شیر (در مناطق نیمهخشک مالی) فقط به ندرت استفاده میشود و هرگز فرآوری نمیشود.