بز عدنی؛ بز بوشهری که روزی ۲ کیلو شیر می‌دهد و دامداران عرب عاشق آن هستند
بز عدنی یکی از نژاد‌های بومی کشور است که بیشتر در استان بوشهر پرورش داده می‌شود و به دلیل تولید شیر بالا و نرخ بالای چندقلوزایی شهرت خاصی در بین دامداران عرب پیدا کرده است.
راز بقا: اقبال به محصولات بز اخیرا بیشتر شده به این دلیل که گوشت بز چربی کمتری نسبت به گوسفند و گوساله دارد و از طرف دیگر خواص مفیدی برای تقویت پوست و رشد مغز دارد. همچنین گفته می‌شود که شیر بز نزدیکترین شیر به شیر مادر است و البته درصد چربی کمتری نسبت به شیر گاو دارد. به همین دلیل هم پرورش بز گوشتی و شیری بر خلاف سال‌های گذشته از اهمیت فوق‌العاده‌ای برخوردار شده است.
به گزارش راز بقا، «بز عدنی» یکی از نژاد‌های مشهور بز در ایران است و عمدتا در جنوب ایران و در استان بوشهر پرورش داده می‌شود و البته به دلیل سازگاری با آب و هوای گرم و مرطوب کمتر به خارجح ازاین استان راه پیدا کرده است.
ویژگی‌های بز عدنی
منشأ اصلی نژاد بز عدنی خلیج عدن است که البته ملوانان از سال‌های دور آن را به جنوب کشور یعنی بوشهر آورده و از همان زمان تاکنون این بز تبدیل به یکی از نژاد‌های اصلی بز در جنوب کشور به ویژه استان بوشهر شده است.
این بز به دلیل سازگاری فوق‌العاده‌ای که به آب و هوای گرم و شرجی پیدا کرده تبدیل به نژاد اصلی بز آن منطقه شده و به دلیل همین سازگاری با این نوع آب و هواست که در مناطق دیگر کشور کمتر یافت می‌شود.
یکی از مهمترین ویژگی‌های بز عدنی نرخ چندقلوزایی بالای آن است. این بز با وجود جثه کوچک نرخ دوقلوزایی ۳۰ درصدی دارد که نرخ نسبتا بالایی محسوب می‌شود. از طرف دیگر این بز با وجود علوفه کم می‌تواند شیردهی فوق‌العاده‌ای داشته باشد. به همین دلیل این بز برای پرورش در مناطق گرم و شرجی یک نژاد خوب محسوب می‌شود.
نکته مهم دیگر بز عدنی این است که این بز در صورتی که خوب تغذیه شود روزانه تا ۱.۵ لیتر شیر می‌دهد و در بین بهترین بز‌های شیری کشور قرار می‌گیرد.
برای مطالعه بیشتر بخوانید:
بز گوجری؛ پاکستانی‌ها با جفت‌گیری چند بُز با هم، بزرگترین بز جهان را پرورش دادند!
بز چاپار؛ طلایِ چولستان که مردم را در خشک‌ترین بیابان پاکستان زنده نگه داشته است!
ساحل‌نشینان از دلوار و گناوه تا بندر عسلویه این بز را پرورش می‌دهند و می‌توان گفت یکی از دلایل محبوبیت این بز نیاز این بز به فضای کم برای پرورش است. این بز به دلیل جثه کوچک و تولید شیر بالا شباهت خاصی به «بز آلپاین» دارد و همین جثه باعث شده که برای نگهداری به عنوان یک حیوان خانگی و استفاده از محصولات آن در محدوده یک یا دو خانواده گزینه بسیار مناسبی باشد.
این بز همچنین تنوع رنگ دارد و در رنگ‌های قهوه‌ای، آهویی، سفید و سیاه نیز پیدا می‌شود. جثه این بز کوچک است و هم جنس نر و هم جنس ماده این نژاد شاخدار هستند.
مدت زمان شیردهی بز عدنی حدود ۱۲۰ روز است و در این مدت روزانه ۱.۵ لیتر شیر تولید می‌کند. از آنجایی که نرخ چندقلوزایی ۳۰ درصدی دارد می‌تواند برای پرورش و سودآوری بسیار حائز اهمیت باشد.
وزن بزغاله نر عدنی در بدو تولد ۲.۶ کیلو و وزن ماده نیز ۲.۴ کیلو گرم است و در پایان دوره شیرخوارگی وزن نر به ۱۱ و ماده به ۱۰ کیلوگرم می‌رسد. همچنین وزن شش ماهگی بز نر عدنی حدود ۱۴ کیلوگرم و وزن ماده نیز ۱۲ کیلوگرم است. اما در سن یک سالگی و دوره بلوغ وزن یک بز نر عدنی به حدود ۵۵ کیلوگرم و ماده به ۳۵ کیلوگرم می‌رسد.
هر راس بز عدنی هر ۸ ماه دو تا سه قلو زایش دارد که میانگین ۳ قلوزایی در شرایط مطلوب برای بز عدنی بین ۳۵ تا ۵۰ درصد است و هر یک راس بز عدنی در سال دو و نیم تا سه و میم میلیون درآمد دارد که بیشتر فروش بزغاله است، اما اگر بحث شیردهی آن باش روزانه به طور متوسط یک و هشت دهم کیلوگرم در نوبت شیر می‌دهد.
نر‌های این نژاد هم اگر برای گله استفاده شود ۶۰ تا ۷۰ کیلوگرم وزن می‌گیرند، اما بهترین کیفیت گوشت برای کشتار زمانی است که ۳۵ ت ۴۰ کیلوگرم گوشت دارند.
برای مطالعه بیشتر بخوانید:
بز کاغانی؛ بز خجالتی پاکستانی که با پشم آن شال‌های گران‌قیمت پشمینه تولید می‌شود
بز بَری؛ بز پاکستانی با زیباترین رنگ جهان که در غذایش ادرار می‌کند!
این بز به این مشهور است که با کمترین میزان خوراک و تغذیه کم می‌تواند بازده عالی هم به لحاظ گوشت وهم به لحاظ شیر داشته باشد. گا‌ها دامداران برای پرواربندی نیز این بز را خرید و فروش می‌کنند چرا که روزانه حدود ۱۰۰ گرم اضافه وزن پیدا می‌کند و از این لحاظ نیز تقریبا مناسب و خوب است. این ویژگی همراه با نرخ چندقلوزایی بالا باعث شده که برای پرواربندی سودآوری مناسبی داشته باشد.
نکته غم‌انگیز درباره بز عدنی این است که در حال انقراض است و البته یک ایستگاه اصلاح نژادی نیز برای این بز در شهرستان تنگستان ایجاد شده و از ترکیب این بز با نژاد آلپاین برای اصلاح استفاده می‌شود.
بنابراین به طور خلاصه می‌توان گفت بز عدنی به عنوان یک نژاد بومی در مناطق ساحلی استان بوشهر علاوه بر تولید شیر بالا قدرت سازگاری زیادی در شرایط آب و هوایی گرم و مرطوب استان بوشهر دارد. همچنین دوقلوزایی بالا، کم توقع بودن، ظاهر زیبا و توان تولید روزانه ۱ تا ۲ کیلوگرم شیر از قابلیت‌های مهم این نژاد است.
در حال حاضر به دلیل در خطر انقراض بودن صادرات این بز کاملا ممنوع است اگرچه به دلیل ظاهر زیبا این بز در کشور‌های حوزه خلیج فارس طرفدارانی در بین دامداران عرب دارد. در صورت ادامه صادرات می‌تواند به خوبی در آنجا مورد استقبال قرار بگیرد هر چند که خطرات انقراض و کاهش بیشتر جمعیت این بز را تهدید می‌کند.
بر اساس برآورد‌ها حدود ۳۰ هزار رأس (کمتر یا بیشتر) از این بز در شهرستان‌های بوشهر، تنگستان، دییر، کنگان و عسلویه وجود دارد.
لینک کپی شد
خواندنی‌ها
بز طاووسی؛ بز مشهور رشته کوه آلپ که چکمه سیاه به پا دارد!
بز غشی؛ بز آمریکایی عجیبی که ۹۰ کیلو وزن دارد و دائما غش می‌کند!
بز بوج؛ بز شاخبلند رنگارنگی که در هند پرورش یافت و سر از برزیل درآورد
بز کیکو؛ بز ۱۶۰ کیلویی آمریکایی که بهترین نژاد برای نگهداریست و به ماشین تولید گوشت معروف است
بز گُلابی؛ بز سفید رنگ پاکستانی با گوشهایی شبیه حوله حمام که رکورددار درازترین گوش جهان است!
بز رایینی؛ بز کرمانی که بهترین تولیدکننده کرک در جهان است!
بز ناچی؛ بز منحصر به فرد پاکستانی که به خاطر رقصیدنش پرورش داده می‌شود
(ویدئو) بز رقاصِ ناچی؛ فیلمی شگفتانگیز از رقصیدن بز ناچی در پاکستان را ببینید!
ارسال نظر
ویدیوهای برگزیده
دنیای گیاهان
علم و کیهان