شاهین بحری؛ سریعترین جانور جهان با سرعت ۳۸۹ کیلومتر که بینایی‌اش ۸ برابر انسان است
«شاهین بحری» بدون تردید سریعترین و دقیق‌ترین جانور حیات وحش است با سرعتی نزدیک به ۴۰۰ کیلومتر بر ساعت که آن را هر لحاظ غیر قابل دسترس می‌کند. نکته جالب اینجاست که با وجودی که با این سرعت شیرجه می‌زند، اما به راحتی می‌تواند نفس بکشد و سرعت زیاد هیچ تاثیری بر ریتم تنفسش ندارد. این پرنده دارای قدرت بینایی ۸ برابر تیزتر از انسان است و قدرت پردازش اطلاعات بصری‌اش کاملا بی‌نظیر و فراتر از مغز انسان‌هاست. این‌ها تنها برخی از ویژگی‌های شاهین بحری هستند. ویژگی‌های دیگر فوق العاده منحصر به فرد این پرنده را در ادامه مطلب بخوانید.
راز بقا: شاهین بحری (Peregrine Falcon) یکی از نمادین‌ترین و مورد تحسین‌ترین پرندگان شکاری است که به دلیل سرعت و دقت بی‌نظیر خود در شکار به شدت مشهور شده است. این پرنده در تمامی قاره‌ها به جز قطب جنوب یافت می‌شود و تاریخچه‌ای غنی و ویژگی‌های جالبی دارد که قرن‌ها توجه انسان‌ها را به خود جلب کرده است.
ریشه تاریخی و پراکنش شاهین بحری
به گزارش راز بقا، نام «شاهین بحری» از کلمه لاتین peregrinus به معنی «مسافر» گرفته شده، که بازتابی از پراکندگی جهانی و عادات مهاجرتی آن است. این پرنده در زیستگاه‌های متنوعی مانند صخره‌های ساحلی، بیابان‌ها، چمنزار‌ها و حتی ساختمان‌های بلند محیط‌های شهری که مانند صخره‌های طبیعی برای لانه‌سازی عمل می‌کنند، یافت می‌شود.
شاهین بحری در گذشته مورد توجه زیادی از سوی پرنده‌بازان قرار گرفته بود، به‌ویژه در خاورمیانه و اروپا چرا که به دلیل مهارت‌های شکارگری‌اش به شدت ارزشمند بود. این پرندگان برای شکار پرندگان دیگر آموزش داده می‌شدند. با این حال، در قرن بیستم این گونه با چالش‌های بزرگی روبرو شد، به‌ویژه به دلیل استفاده گسترده از آفت‌کش «د. د. ت». (DDT). این ماده باعث نازک شدن پوسته تخم‌ها شد و کاهش شدید جمعیت این پرنده را به دنبال داشت.
تا دهه ۱۹۷۰، شاهین بحری در بسیاری از مناطق ناپدید شده بود. اما تلاش‌های حفاظتی، از جمله پرورش در اسارت و ممنوعیت استفاده از د. د. ت، باعث احیای چشمگیر این گونه شد و اکنون در فهرست «کمترین نگرانی» اتحادیه بین‌المللی حفاظت از طبیعت (IUCN) قرار دارد.
خصوصیات فیزیکی شاهین بحری
به گزارش راز بقا شاهین بحری یک پرنده شکاری با اندازه متوسط است که طول بدن آن بین ۳۴ تا ۵۸ سانتی‌متر و طول بال‌های‌اش ۷۴ تا ۱۲۰ سانتی‌متر است. ماده‌ها از نر‌ها بزرگ‌تر هستند، که این ویژگی در پرندگان شکاری رایج است. پر‌های این پرنده به راحتی قابل شناسایی است: بالاتنه خاکستری مایل به آبی یا خاکستری سنگی، زیرتنه راه‌راه و گلوی سفید. یکی از ویژگی‌های بارز این پرنده، نوار سیاه روی صورت است که شبیه به یک «سبیل» بوده و در تضاد با گونه‌های روشن است.
رفتار شناسی و نحوه شکار
شاهین بحری به دلیل سرعت شگفت‌انگیز خود شناخته می‌شود، به‌ویژه در حین شیرجه شکار که می‌تواند به سرعت ۳۸۹ کیلومتر در ساعت برسد. این ویژگی، شاهین بحری را به سریعترین موجود زنده روی زمین تبدیل می‌کند. این پرنده بیشتر پرندگان با اندازه متوسط، مانند کبوتر‌ها و اردک‌ها، را شکار می‌کند و برای شکار به دید فوق‌العاده، چنگال‌های تیز و منقار قدرتمند خود تکیه دارد.
به گزارش راز بقا شاهین بحری یکی از سازگارترین پرندگان شکاری است و به‌خوبی توانسته در مناطق شهری نیز زندگی کند. از آسمان‌خراش‌ها برای لانه‌سازی استفاده می‌کند و پرندگان شهری را نیز شکار می‌کند. موفقیت در حفاظت از این گونه، آن را به نمادی از مقاومت و احیا در حفاظت از حیات وحش تبدیل کرده است.
سه ویژگی خاص شاهین بحری
در اینجا به چهار ویژگی خاص و شگفت‌انگیز شاهین بحری اشاره می‌کنیم.
در سرعت ۳۸۹ کیلومتر بر ساعت به‌راحتی نفس می‌کشند
شاهین بحری می‌تواند در هنگام شیرجه شکار به سرعت ۳۸۹ کیلومتر بر ساعت برسد و این سرعت او را به سریعترین موجود زنده روی زمین تبدیل می‌کند. در چنین سرعت‌های شدیدی، بیشتر موجودات (حتی انسان‌ها) به دلیل فشار هوا دچار مشکل تنفسی می‌شوند.
سوراخ‌های بینی شاهین بحری به طور ویژه با ساختار‌های کوچک استخوانی (مانند مخروط) طراحی شده‌اند که جریان هوا را تنظیم کرده و فشار را کاهش می‌دهند، به طوری که پرنده می‌تواند حتی در سرعت‌های مافوق صوت به‌راحتی نفس بکشد. این طراحی الهام‌بخش مهندسان برای ساخت ورودی‌های هوا در موتور‌های جت‌های مافوق صوت بوده است.
بینایی آن‌ها ۸ برابر تیزتر از انسان است
شاهین بحری بینایی فوق‌العاده‌ای دارد که تخمین زده می‌شود ۸ برابر قوی‌تر از انسان باشد. آن‌ها می‌توانند طعمه خود را از فاصله‌ای بیش از ۳ کیلومتر تشخیص دهند.
چشم‌های آن‌ها به یک پلک سوم ویژه، به نام غشاء نیمه‌شفاف (nictitating membrane) مجهز است که مانند «عینک محافظ» عمل کرده و چشم‌های آن‌ها را در طول شیرجه‌های سریع از خشکی و آسیب حفظ می‌کند. این پلک مانند لنز‌های تماسی کامل عمل می‌کند.
طعمه را بدون لمس کردن «ناک اوت» می‌کند
در طول شیرجه شکار، شاهین بحری همیشه طعمه خود را با چنگال نمی‌گیرد. گاهی اوقات، آن‌ها با مشت کردن پنجه خود به طعمه ضربه می‌زنند و این ضربه به قدری دقیق و قوی است که طعمه را درجا بیهوش می‌کند یا حتی می‌کشد.
این ضربه به قدری دقیق است که حتی موج شوک ناشی از آن می‌تواند پرندگان کوچک‌تر را در هوا بیهوش کند. شاهین سپس دوباره به سمت طعمه برمی‌گردد و آن را قبل از رسیدن به زمین شکار می‌کند.
آن‌ها دنیا را به‌صورت حرکت آهسته می‌بینند
شاهین بحری توانایی خارق‌العاده‌ای در پردازش اطلاعات بصری دارد که بسیار سریع‌تر از انسان‌هاست. مغز آن‌ها می‌تواند تا ۱۲۹ فریم در ثانیه را ثبت کند، در حالی که انسان‌ها تنها قادر به دیدن حدود ۶۰ فریم در ثانیه هستند. این ادراک پیشرفته به شاهین‌ها اجازه می‌دهد تا در حین شیرجه‌های سریع خود، طعمه‌های در حال حرکت را به‌راحتی ردیابی و واکنش نشان دهند.
برای شاهین بحری، جهان مانند یک فیلم حرکت آهسته به نظر می‌رسد. این توانایی در هنگام شکار بسیار حیاتی است، زیرا به آن‌ها اجازه می‌دهد در سرعت‌های بالاتر از ۳۸۹ کیلومتر در ساعت تنظیمات لحظه‌ای انجام دهند. این ویژگی مانند داشتن یک دوربین فوق‌سریع داخلی در چشمانشان است.
آن‌ها محافظ داخلی برای جلوگیری از بیهوشی در شیرجه‌های سریع دارند
در حین شیرجه‌های باورنکردنی با سرعت بالا، شاهین بحری با نیرو‌های گرانشی (G-force) شدیدی روبرو می‌شود که می‌تواند در اکثر موجودات باعث بیهوشی شود. با این حال، بدن آن‌ها به طور منحصر‌به‌فردی برای مقابله با این شرایط سازگار شده است.
شاهین بحری دارای یک ساختار ویژه در رگ‌های خونی، به‌ویژه اطراف مغز و چشم‌هایش است که جریان خون را تنظیم کرده و از بیهوشی در هنگام این شیرجه‌های شدید جلوگیری می‌کند.
در حالی که خلبانان جنگنده برای تحمل چنین نیرو‌هایی به لباس‌های ویژه G نیاز دارند، شاهین بحری یک «لباس طبیعی» G در بدن خود تکامل داده است. این ویژگی به آن‌ها اجازه می‌دهد در سرعت‌های بالای ۳۸۹ کیلومتر در ساعت هوشیار و کاملاً عملیاتی باقی بمانند.
این ویژگی‌های بالا این پرنده را به یکی از کارآمدترین شکارچیان با سرعت بالا در طبیعت تبدیل کرده است.
لینک کپی شد
خواندنی‌ها
ارسال نظر
ویدیوهای برگزیده
دنیای گیاهان
علم و کیهان