گوسفند شیروان؛ گوسفند باستانی و مشهور دشت مغان که سالی ۳ کیلو پشم تولید می‌کند

راز بقا: گوسفند شیروان (Shirvan Breed) از نوع گوسفند‌های گوشتی – پشمی - شیری با منشأ قدیمی است. این گوسفندان عمدتاً در مناطق شرقی و مرکزی آذربایجان در ساحل چپ رودخانه کُره، به‌ویژه در دشت‌های مغان، سالیان و شیروان و همچنین در شبه‌جزیره آپشرون پرورش داده می‌شوند. 

خصوصیات گوسفند شیروان

به گزارش راز بقا، ویژگی‌های ظاهری و تولیدی آنها مشابه با نژاد گوسفند قره‌باغ است، اما از نظر شکل دم و کیفیت پشم بیشتر شبیه گوسفند‌های لزگی به نظر می‌رسند.

گوسفند‌های شیروان یک نژاد بزرگ از گوسفندان هستند. گوسفندان شیروان از گوسفند‌های قره‌باغ کوچکترند و بدنی نسبتاً صاف‌تر و کوتاه‌تر دارند. وزن زنده متوسط میش‌ها ۴۳ کیلوگرم و وزن زنده قوچ‌ها ۵۰ کیلوگرم است. این حیوانات هنگام چرا، افزایش وزن زنده بالایی دارند. عملکرد کشتار آنها لاشه آنها ۴۷ کیلوگرم است. 

به گزارش راز بقا، پشم گوسفند‌های شیروان به صورت گره‌های نوک‌تیز آویزان است و مو‌های شکننده زیادی دارد. وزن پشم (در دو دوره پشم‌چینی) میش‌ها بین ۱.۶ تا ۲.۲ کیلوگرم و قوچ‌ها بین ۱.۹ تا ۲.۸ کیلوگرم است. گوسفندان یک‌ساله ۱.۱ تا ۱.۵ کیلوگرم پشم می‌دهند و بره‌ها ۰.۳ تا ۰.۴ کیلوگرم. 

حدود ۱۸ درصد از پشم آنها نرم است و شبیه پشم گوسفندان لزگی است. باقی پشم‌ها عمدتاً زیر و تا حدودی نیمه‌زبر هستند. 

بیشتر گوسفندان شیروان (۷۳ درصد) سفید با سایه‌ای قرمز یا خاکی هستند؛ بقیه سیاه، سیاه‌قهوه‌ای یا قهوه‌ای روشن هستند. همچجنین باید به این نکته اشاره کرد که تا ۸ درصد از گوسفندان کاملاً سفید هستند. 
گوسفندان مناطق مغان - سالیا به آب و هوای خشک و گرم شدید عادت کرده‌اند و پشم زبر و خشن‌تری دارند.

پشم شیروان حاوی ۳۸ درصد پشم واقعی، ۱۸ تا ۲۰ درصد مو‌های میانه، ۲۰ تا ۲۲ درصد مو‌های محافظ و حداقل ۲۰ درصد مو‌های مرده (کِمْپ) و گاهی تا ۳۰ درصد است. طول الیاف از ۷.۲ تا ۱۲.۳ سانتی‌متر متغیر است. قطر متوسط پشم واقعی ۲۵.۶ میکرومتر، مو‌های میانه ۳۸.۵ تا ۴۶.۸ میکرومتر و مو‌های محافظ ۱۱۸ تا ۱۳۲ میکرومتر است. 

برای مطالعه بیشتر بخوانید:

گوسفند کارادولاخ؛ گوسفند غول‌پیکر آذربایجانی که مریض نمی‌شود و با بهترین شیر و گوشت باکو را تولید می‌کند

گوسفند کارو؛ گوسفند لنکرانی که عنوان بدترین گوسفند آذربایجان را به خود اختصاص داد

رواج عجیب گرازخواری در ایران؛ گفت‌و‌گو با شکارچی گراز که شبی ۲۰ میلیون تومان درآمد دارد!

به گزارش راز بقا، نرخ زایش ۱۰۵ تا ۱۱۰ بره به ازای هر ۱۰۰ میش زایمان کرده است. وزن زنده بره‌های نوزاد ۲ تا ۴ کیلوگرم است. میش‌ها در هر دوره شیردهی ۴۰ تا ۶۰ لیتر شیر تولید می‌کنند، که بسته به نوع گوسفند متغیر است. 

گوسفندان شیروان جنوبی به‌خاطر سازگاری خوبشان با آب و هوای گرم مناطق مغان - سالیا در آذربایجان ارزشمند هستند. در طول خشکسالی‌های طولانی و همچنین در دوره‌های برفی سرد در زمستان، گوسفندان از علوفه و خوراک متمرکز اضافی تغذیه می‌کنند.

بیشتر این گوسفندان (تا ۸۰ درصد) با مرینوی کوهستانی آذربایجان تلاقی می‌کنند تا عملکرد گوشت، پشم و شیر را بهبود دهند. به همین دلیل، گوسفندان شیروان اصیل تنها در برخی از زمین‌های خصوصی در مناطق آپشرون، لنکران، ماسالی و سومقاییت آذربایجان باقی مانده‌اند.