گوسفند حصاری و آراشان؛ غول‌پیکرترین و گران‌ترین گوسفند جهان که دو کشور را به جان هم انداخت!

اختلافات بین تاجیکستان و قرقیزستان بر سر گوسفند آراشان و حصاری، که به مسائل مرزی و مالکیت دام‌ها برمی‌گردد، در حال تشدید است. تاجیک‌ها بر این باورند که گوسفند آراشان در واقع نوعی گوسفند حصاری است که از سال ۱۹۷۷ به قرقیزستان منتقل شده و در حال حاضر به‌عنوان نژادی جداگانه ثبت شده است. این درگیری‌ها در مناطق مرزی، باعث بروز تنش‌ها و رقابت‌های دامداران شده است.

راز بقا: دانشمندان امور دام در تاجیکستان به ادعای قرقیز‌ها در خصوص کشف نوع جدیدی از گوسفند به نام «آراشان» اعتراض کرده‌اند. آنها معتقدند که گوسفند آراشان در واقع نوعی از گوسفند حصاری است که در سال ۱۹۷۷ از تاجیکستان به قرقیزستان منتقل شده تا به‌منظور بهبود نژاد آن، پرورش داده شود.

به گزارش راز بقا، گوسفند حصاری به‌طور خاص برای تولید گوشت پرورش می‌یابد. این گوسفند در سن یک‌سالگی به وزن ۸۰ کیلوگرم می‌رسد و در سه‌سالگی به ۲۰۰ کیلوگرم افزایش می‌یابد. ارتفاع آن نیز به حدود یک متر می‌رسد.

در سال ۱۹۸۹، این گوسفند در کمیته دولتی اختراعات شوروی سابق به‌نام تاجیکستان به‌طور رسمی ثبت شد و طبق توافق‌نامه‌های بین کشور‌های عضو جامعه همسود، قرقیزستان باید از هرگونه پیشرفت در بهبود نژاد این دام، تاجیکستان را مطلع می‌کرد.

در تاجیکستان، چندین مرکز تحقیقاتی در زمینه بهبود نژاد گوسفند حصاری فعال هستند و تا به‌امروز ۱۵ نفر در این زمینه رساله‌های دکتری خود را دفاع کرده‌اند.

در شرایطی که اختلافات مرزی میان تاجیکستان و قرقیزستان شدت دارد، دانشمندان تاجیک از همتایان قرقیز خود خواسته‌اند که اصل تاجیکی بودن گوسفند حصاری را به‌طور رسمی به‌پذیرند و به‌طور رسمی به نژاد قرقیزی آن که «آراشان» نامیده می‌شود، اعتراف کنند.

برای مطالعه بیشتر بخوانید:

گوسفند آراشان؛ گوسفند قرقیزستانی ۲۰۰ کیلویی که سنگین‌ترین گوسفند جهان است و ۱۹ میلیارد تومان قیمت دارد!

(تصاویر) گوسفند هیسار؛ غول تاجیکستانی که ۴۰ هزار دلار قیمت دارد!

اختلافات مرزی و سرنوشت آراشان و حصاری

به گزارش راز بقا اختلافات میان قرقیزستان و تاجیکستان بر سر گوسفندان آراشان و حصاری به مسائل مرزی و مالکیت دام‌ها برمی‌گردد. این اختلافات به‌ویژه در نواحی مرزی دو کشور که عشایر و دامداران در آنجا زندگی می‌کنند، بروز می‌کند.

گوسفندان آراشان گوسفندانی با پشم سفید و گوش‌های بزرگ که در مناطق کوهستانی قرقیزستان پرورش می‌یابند و گوسفند نژاد حصاری گوسفندانی با پشم سفید و گوش‌های کوچک هستند که در مناطق کوهستانی تاجیکستان پرورش می‌یابند.

علل اختلافات

در برخی مناطق مرزی، مرز‌ها به‌وضوح مشخص نیستند و این منجر به تداخل در مراتع و دام‌ها می‌شود. دامداران هر دو کشور از مراتع مشترک استفاده می‌کنند و این می‌تواند به رقابت و تنش منجر شود. در برخی موارد، دامداران هر دو کشور ادعا می‌کنند که گوسفندان خاصی متعلق به آنهاست، که می‌تواند منجر به اختلافات شود. این اختلافات می‌توانند به درگیری‌های محلی، کاهش اعتماد میان جوامع مرزی و مشکلات اقتصادی برای دامداران منجر شوند.

گوسفند آراشان

در آوریل ۲۰۲۱، وزارت کشاورزی، آب و توسعه منطقه‌ای قرقیزستان نژاد «آراشان» را به‌عنوان یک نژاد جداگانه ثبت کرد. این نژاد نام خود را از دهکده‌ای در منطقه چوی در شمال قرقیزستان گرفته که در ۴۰ سال گذشته این نژاد در آن پرورش یافته است.

فرآیند پرورش نژاد آراشان از دهه ۱۹۷۰ آغاز شد و برای تولید آن از تلاقی قوچ‌های نژاد هیسار وارداتی تاجیکستان با میش‌های محلی مو درشت استفاده گردید. سی و سه محقق، کشاورز و متخصص کشاورزی در این انتخاب و دستاورد پرورشی نقش داشتند.

بعد از ثبت آراشان به عنوان یک نژاد جدید، دانشمندان امور دام در تاجیکستان به ادعای طرف قرقیزستان درباره دستیابی به نوع جدید گوسفند موسوم به آراشان اعتراض کرده‌اند.

تاجیک‌ها معتقدند که گوسفند مورد ادعای قرقیز‌ها گونه‌ای از گوسفند حصاری (هیسار) می‌باشد که در سال ۱۹۷۷ از تاجیکستان به قرقیزستان برای بهبود نوع آن منتقل شده بود.

گوسفندان آراشان به بینی‌های برجسته، گوش‌های بزرگ، بدن‌های دراز و بلند، ساختار قوی و استخوان‌های محکم شناخته می‌شوند. ویژگی برجسته آنها سرعتی است که در رشد و تجمع گوشت و چربی دارند. وزن بره‌های ۷ تا ۸ ماهه بین ۴۸ تا ۶۱ کیلوگرم، بره‌های یک‌ساله ۶۰ تا ۷۸ کیلوگرم و قوچ‌های بالغ بین ۱۰۹ تا ۱۷۷ کیلوگرم وزن دارند.

گوسفند هیسار یا حصاری

گوسفند هیسار (یا حصار) گوسفند ملی تاجیکستان است که به دلیل سودآوری و توانایی سازگاری با تغییرات آب و هوایی ارزشمند است. این نژاد در این کشور آسیای مرکزی که با کمبود گوشت و چراگاه مناسب مواجه است، جایگاه مشهوری را به خود اختصاص داده است.

این گوسفندان سریعا با دو بافت چربی در قسمت انتهایی پشت بدن قابل تشخیص هستند. گوسفندان هیسار در فصل زمستان به طور متوسط ۱۳۵ کیلوگرم (۳۰۰ پوند) وزن دارند، اما به سرعت وزن اضافه می‌کنند.

بزرگترین گوسفند هیسار می‌تواند بیش از ۲۱۰ کیلوگرم (۴۶۰ پوند) وزن داشته باشد.

این نژاد خاص قادر به تولید گوشت و چربی به اندازه دو سوم کل وزن خودش است که بیشتر از سایر نژادهاست و به همین دلیل می‌توانند برای کشاورزان بسیار سودآور باشند.