پاسخ به یک معمای عجیب؛ چرا پا‌های ما در حال بزرگ‌تر شدن و پهن‌تر شدن است؟

راز بقا: در دنیای کفش، همه چیز در حال تغییر است، اما نه همیشه برای بهتر شدن. قدیم‌ها اگر زنان سایز ۳۷ می‌پوشیدند، الان سایز ۳۹ می‌پوشند. مرد‌ها نیز به جای سایز ۳۹، اینک سایز ۴۳ می‌پوشند.

به گزارش راز بقا به نقل از کالج «پدیاتری» در بریتانیا، پا‌های ما در حال بزرگتر شدن هستند و طی چهار دهه گذشته سایز کفش‌ها متوسط ​​دو سایز افزایش یافته است.

قدیم‌ها، یک کفش سایز ۴۹ برای مرد، سایزی غول‌آسا حساب می‌شد. کفش‌فروش‌ها بزرگ‌تر از سایز ۴۷ در مغازه نداشتند، و سایز ۴۹ باید سفارش داده می‌شد. اما اکنون سایز ۴۸ و ۴۹ در مغازه‌های کفش‌فروشی برای خرید در دسترس است.

قبلاً مردان (در بریتانیا) معمولاً سایز ۴۱ و ۴۲ می‌خریدند. اکنون سایز ۴۴، ۴۵، ۴۶، و ۴۷ بیشتر خریدار دارد. متوسط سایز کفش ​​زنان نیز بزرگ‌تر شده است. قبلاً یافتن سایز ۳۹ برای زنان در مغازه‌ها کار دشواری بود؛ حالا یک امر عادی است. یک فروشنده کفش این روند را «بریتانیای بزرگ‌پا» نام نهاده است. 

اما این پدیده منحصر به بریتانیا نیست. در ایالات متحده، متوسط ​اندازه ​پای زن در دهه ۱۹۶۰ سایز ۳۷ بود، و در دهه ۱۹۷۰ به ۳۸ رسید. امروزه، اندازه کفش برای یک زن متوسط ​​آمریکایی بین ۳۹ تا ۴۰ است. کیت وینسلت، بازیگر هالیوود، کفش سایز ۴۲ می‌پوشد، و ریحانا، خواننده آمریکایی، سایز ۴۰.

این امر نشانگر یک افزایش قابل‌توجه در مدت زمانی نسبتاً کوتاه است، اما یک اثر «داروینی» نیست. بزرگتر بودن پا در قرن بیست و یکم هیچ مزیتی برای بقا ندارد.

با این حال، مشکلی وجود دارد. مردم سعی می‌کنند کفش‌های کوچک‌تراز سایز پاهاشان بپوشند. انگیزه این رفتار، گاهی پیروی کردن از مد است. اما در مواردی هم دلیل آن در دسترس نبودن سایز‌های بزرگ در مغازه‌ها است. انگیزه هر چه باشد، عواقب این کار درد، تغییر شکل استخوان، و مشکلات مفصلی است.

دو عامل باعث رشد پا‌ها است. نخست، این که متوسط اندازه بدن ما در حال رشد است، و این روند محدود به پا‌ها نیست. دومین عامل هم بزرگ‌تر شدن اندازه بدن همراه با سن به علت روندِ روبه‌افزایش چاقی است.

با این همه وزن اضافی، جای تعجب نیست که پا‌ها پهن‌تر و بزرگ‌تر شوند تا بتوانند آن را حمل کنند. مطابق یک نظرسنجی از ۲۰۰۰ بزرگسال انگلیسی که از سوی کالج پدیاتری انجام شده است، بیش از ۶۰ درصد مردان و زنان اظهار داشته‌اند که پا‌های آن‌ها نسبت به قدیم پهن‌تر شده است.

اگر کسی در حال افزایش وزن باشد، پا‌های او هم برای پخش کردن بار پهن‌تر می‌شوند. مشکل وقتی پیش می‌آید که به جای تصدیق بزرگ شدن پا و پوشیدن یک کفش راحت، سعی کنیم پا‌های خود را به زور در کفش‌های سایز کوچک‌تر جا دهیم.

عامل دوم، نشاگر آن است که سایز بدن ما از همان خردسالی نسبت به نسل‌های گذشته بزرگ‌تر است. کافی است تصاویر بایگانی از کودکان مدرسه‌ای در حال انجام ورزش در دهه ۱۹۵۰ را با معادل‌های امروزین آن‌ها مقایسه کنید.

تغذیه بهتر، عامل اصلی در این روند است. یک رژیم غذایی غنی‌تر رشد را افزایش می‌دهد و بلوغ زودتر را به همراه دارد و موجب بزرگ‌تر شدن اندازه اندام‌های بدن می‌شود. هرچه کودکان بیشتر بخورند، هورمون رشد آن‌ها بیشتر تحریک می‌شود و به افزایش قد می‌انجامد.

در فاصله حدودا یکصدساله بین۱۸۷۰ تا ۱۹۸۰ میلادی، ​​مرد اروپایی متوسط بین ۱۶۵ تا ۱۷۷ سانتی‌متر قد داشت. امروز این رقم نزدیک ۱۳ سانتی‌متر بیشتر است. یعنی در هر دهه، نزدیک ۱.۳ سانتی‌متر به متوسط قد مرد اروپایی افزوده شده است (هیچ آمار قابل مقایسه‌ای برای زنان در دست نیست). هرچه جمعیت سالم‌تر باشد، تغذیه بهتر باشد و اوضاع خانه و کاشانه‌اش هم بهتر، قد بلندتر می‌شود و افراد قدبلند، پا‌های بزرگتری نیز دارند.

در سال ۱۹۶۱، یک پسر متوسط ۱۱ ساله قدی حدود یک متر تا یک متر و ۲۰ سانتی‌متر داشت. یک دختر متوسط ۱۱ ساله حدوداً ۹۰ سانتی‌متر قد داشت. اکنون قد متوسط پسران ۱۱ ساله بین یک متر ۳۷ سانتی‌متر تا یک متر و ۵۲ سانتی‌متر، و قد متوسط ​​دختران ۱۱ ساله یک متر و ۲۰ سانتی‌متر است.

در دهه‌های اخیر، معضل چاقی کودکان تأثیرات خود را گذاشته است. استخوان‌های کودکانِ در حال رشد نرم و لطیف است و قدرت حمل وزن اضافه را ندارد. وقتی استخوان‌ها هنوز در حال شکل‌گیری هستند، اضافه وزن کودک باعث می‌شود که قوس کف پا از بین برود.

بنابراین، این خطر وجود دارد که «بریتانیای بزرگ‌پا» تبدیل به «بریتانیای صاف‌پا» شود، مگر آن که «انگشتان» (دست) خود را کنترل کنیم (و کمتر غذا بخوریم.)