ماهی تترا نئون؛ محبوب‌ترین ماهی آکواریوم که در تنهایی استرس می‌گیرد و رنگ‌ بدنش تغییر می‌کند!

راز بقا: در میان شناخته‌شده‌ترین ماهی‌های آب شیرین در دنیای آکواریوم، Paracheirodon innesi یا همان تترا نئون (Neon Tetra)، با نوار‌های آبی و قرمز درخشان و طبیعت صلح‌جویش، به‌راستی می‌درخشد. 

به گزارش راز بقا، این ماهی کوچک، اما خیره‌کننده که بومی آمریکای جنوبی است، نزدیک به یک قرن است که آکواریوم‌داران را مجذوب خود کرده است. با وجود جثه‌ی بسیار کوچک، تترا نئون نقشی مهم در شکل‌گیری تجارت ماهی‌های زینتی ایفا کرده و همچنان یکی از محبوب‌ترین گونه‌ها برای نگهداری در خانه‌هاست. 

منشأ و کشف ماهی نئون تترا 

به گزارش راز بقا، ماهی تترا نئون نخستین‌بار در حوضه‌ی رود آمازون، به‌ویژه در شاخه‌های آب تیره و آب زلال این رودخانه در کشور‌های پرو، کلمبیا و برزیل کشف شد. 

این ماهی در سال ۱۹۳۶ توسط دکتر جرج اس. مایرز، زیست‌شناس برجسته معرفی شد و نام آن به افتخار «ویلیام تی. اینِس»، آکواریوم‌دار و نویسنده‌ی نام‌آور آمریکایی انتخاب شد؛ کسی که نقش بزرگی در معرفی و گسترش نگهداری ماهی‌های زینتی در ایالات متحده داشت.

پس از کشف، تترا نئون به‌سرعت به ستاره‌ای در تجارت جهانی آکواریوم تبدیل شد، چراکه رنگ‌آمیزی درخشان و توانایی خوبش در سازگاری با شرایط آکواریومی، آن را محبوب کرد. 

در ابتدا به‌صورت گسترده از طبیعت صید و صادر می‌شد، اما با پیشرفت برنامه‌های تکثیر مصنوعی به‌ویژه در جنوب شرق آسیا و اروپای شرقی، فشار بر جمعیت‌های طبیعی کاهش یافت. 

ویژگی‌های فیزیکی نئون تترا

به گزارش راز بقا، تترا نئون ماهی‌ای است باریک و دوکی‌شکل که معمولاً به طول بیش از ۳.۵ تا ۴ سانتی‌متر نمی‌رسد. بدن نیمه‌شفاف آن با نواری آبی فلزی که از سر تا باله‌ی کوچک پشتی امتداد دارد، و خطی قرمز درخشان که از میانه‌ی بدن تا دم کشیده شده، شناخته می‌شود.

این رنگ‌آمیزی خاص، در زیستگاه طبیعی‌اش (آب‌های تاریک آمازون) کاربرد دفاعی دارد؛ نور کم محیط را بازتاب می‌دهد و به ماهی کمک می‌کند هم‌گروهی‌های خود را بیابد یا شکارچیان را گیج کند.

جالب اینکه این رنگ‌ها ناشی از رنگدانه نیستند، بلکه از ساختار‌های میکروسکوپی در پوست ماهی ایجاد می‌شوند که با شکست نور، رنگ‌هایی متغیر و فلزی به‌وجود می‌آورند؛ پدیده‌ای که به آن رنگ‌آمیزی ساختاری گفته می‌شود. 

برای مطالعه بیشتر بخوانید:

ماهی قرمز کله‌شیری؛ همه چیز درباره تغذیه، بیماری و تکثیر حرفه‌ای محبوب‌ترین گلدفیش که صاحبش را می‌شناسد

ماهی دختر ناخدا؛ لذیذترین ماهی خلیج فارس که رنگی خیره کننده و خواص بی‌نظیری برای سلامتی دارد

رنگ آبی درخشان بدن تترا نئون در واقع وجود ندارد. این رنگ حاصل پراش نور از ساختار‌های میکروسکوپی در پوست ماهی است، نه رنگ‌دانه. این یعنی بسته به زاویه‌ی نور، رنگ‌ها تغییر می‌کنند و حتی ممکن است در تاریکی محو شوند.

بدن این ماهی به‌طور طبیعی نیمه‌شفاف است، و در برخی گونه‌ها اندام‌های داخلی آن از بیرون قابل مشاهده‌اند. این شفافیت به نوعی روش دفاعی برای استتار در آب‌های تیره آمازون محسوب می‌شود.

تترا‌ نئون‌ها در تاریکی شب یا هنگام استرس، رنگ‌های روشن‌شان را کم‌رنگ یا خاموش می‌کنند. این ویژگی در طبیعت باعث می‌شود کمتر در معرض شکارچیان قرار بگیرند.

آنها به‌قدری به گروه وابسته‌اند که اگر تنها بمانند، دچار استرس یا حتی مرگ می‌شوند. حرکات هماهنگ‌شان شبیه رقص نور در آکواریوم است. 

رفتار و زیستگاه نئون تترا

در طبیعت، تترا نئون در آب‌های آرام، مملو از برگ‌های در حال پوسیدن و مواد آلی زندگی می‌کند؛ جایی که آب به دلیل وجود تانن، رنگ چای مانند به خود می‌گیرد. به گزارش راز بقا، این ماهی‌ها به‌شدت اجتماعی‌اند و در گروه‌های شش‌تایی یا بیشتر، رفتار طبیعی‌تر و آرام‌تری از خود نشان می‌دهند؛ از این‌رو برای آکواریوم‌های اجتماعی بسیار مناسب هستند. 

تترا نئون به آب نرم و کمی اسیدی (pH بین ۵.۵ تا ۷) و دمای ۲۲ تا ۲۶ درجه سانتی‌گراد نیاز دارد. با وجود ظاهر ظریف، در صورت تأمین شرایط پایدار و تمیز، ماهی‌ای مقاوم و سازگار است.

به گزارش راز بقا، فراتر از محبوبیت در دنیای آکواریوم، تترا نئون موضوع بسیاری از پژوهش‌های علمی در حوزه‌ی رفتارشناسی، بینایی و رنگ‌آمیزی ماهیان بوده است. رنگ‌های خیره‌کننده و رفتار اجتماعی آن، هنوز هم برای دانشمندان و دوستداران طبیعت موضوعی جذاب و پررمز و راز به شمار می‌رود.