تترای سیاه یا سیاه‌خروس: پرنده‌ای با نمایش جفت‌گیری خارق‌العاده که گیاه سمی می‌خورد و در زیر برف تونل حفر می‌کند
تترای سیاه یا به تعبیری سیاه‌خروس سیاه (Black Grouse) با پر‌های براق، نمایش‌های جفت‌گیری خارق‌العاده و رفتار‌های منحصر‌به‌فرد یکی از شگفت‌انگیزترین پرندگان مناطق شمالی اروپا و آسیاست. در این مطلب، با ویژگی‌های ظاهری، رفتار لک‌زدن، وضعیت حفاظتی و عجیب‌ترین حقایق زندگی این پرنده‌ی رازآلود آشنا می‌شوید.
راز بقا: تترای سیاه یا سیاه‌خروس سیاه (Black Grouse) یکی از نمادین‌ترین پرندگان مناطق کوهستانی اروپا است که به‌خاطر ظاهر خیره‌کننده و مراسم جفت‌گیری خارق‌العاده‌اش شهرت یافته است. این پرنده‌ی میان‌جثه در بخش‌هایی از اروپا و آسیا زندگی می‌کند و در زیستگاه‌هایی، چون دشت‌های باز، باتلاق‌های خزه‌ای و لبه‌ی جنگل‌ها دیده می‌شود.
به گزارش راز بقا، اگرچه روزگاری جمعیت گسترده‌ای داشت، اما امروزه به‌دلیل تخریب زیستگاه با کاهش جمعیت مواجه شده است. با این حال، حضور پرشکوه آن در فصل جفت‌گیری همچنان توجه پرنده‌نگران و زیست‌شناسان را به خود جلب می‌کند.
ویژگی‌های ظاهری و پراکندگی جغرافیایی
به گزارش راز بقا، نر‌های تترای سیاه به‌راحتی قابل شناسایی‌اند: پر‌هایی براق به رنگ مشکی با درخشش آبی، دُمی شبیه لیرا (چنگ) و زوائد قرمز رنگی بالای چشم‌ها دارند که ظاهری نمایشی به آنها می‌دهد. در مقابل، ماده‌ها به رنگ قهوه‌ای با نوار‌های تیره هستند تا هنگام لانه‌سازی در زمین، در طبیعت استتار یابند. طول بدن نر‌ها تا ۶۰ سانتی‌متر می‌رسد، در حالی که ماده‌ها حدود ۴۵ سانتی‌متر هستند.
این پرندگان در مناطق شمالی و مرکزی اروپا شامل اسکاتلند، اسکاندیناوی، روسیه و بخش‌هایی از آلپ پراکنده‌اند. آنها مناطق مرزی بین جنگل و دشت را ترجیح می‌دهند، جایی که هم غذا، هم سرپناه، و هم فضای مناسب برای نمایش‌های جفت‌گیری فراهم است.
رفتار منحصر‌به‌فرد: لک معروف
به گزارش راز بقا، یکی از جنبه‌های خارق‌العاده‌ی زندگی تترای سیاه، مراسم جفت‌گیری آنهاست که به «لک‌زدن» یا «لک» معروف است. در فصل بهار، نر‌ها در نقاطی مشخص و سنتی گرد هم می‌آیند و نمایشی رقابتی را برای جلب توجه ماده‌ها اجرا می‌کنند. این نمایش شامل باز کردن پر‌های دم، بادکردن زوائد قرمز چشم و ایجاد صدا‌هایی شامل قل‌قل، فِس‌فس و آواز‌های ناهنجار است.
برای مطالعه بیشتر بخوانید:
تراگوپان یا قرقاول شاخ‌دار؛ پرنده‌ای که هنگام جفت‌گیری شاخ درمی‌آورد و نر‌ها از ماده‌ها می‌ترسند!
ماده‌ها در این محل‌ها حاضر می‌شوند، اما فقط با نر‌هایی که در مرکز لک حضور دارند و تسلط بیشتری از خود نشان می‌دهند، جفت‌گیری می‌کنند. این مراسم چنان دراماتیک است که الهام‌بخش اسطوره‌ها و حتی موسیقی کلاسیک در فرهنگ‌های شمال اروپا شده است.
حفاظت و چالش‌های محیطی
به گزارش راز بقا، در حالی که جمعیت تترای سیاه در روسیه و اسکاندیناوی نسبتاً پایدار است، در اروپای غربی کاهش چشمگیری یافته است. به‌عنوان مثال، در بریتانیا، این پرنده اکنون فقط در بخش‌هایی از اسکاتلند و شمال انگلستان یافت می‌شود. از عوامل اصلی کاهش جمعیت می‌توان به نابودی زیستگاه، جنگل‌کاری غیراصولی و مزاحمت‌های انسانی اشاره کرد.
برنامه‌های حفاظتی در اروپا تلاش دارند تا زیستگاه‌های مناسب را بازسازی کرده و شکارچیانی مانند روباه و کلاغ را کنترل کنند. در برخی مناطق، نگهبانان شکار، طبیعت را به‌گونه‌ای مدیریت می‌کنند که برای این پرنده مطلوب باشد. شمارش لک‌ها یکی از روش‌های اصلی برای برآورد جمعیت و ارزیابی روند‌های زیستی این گونه است.
عجیب‌ترین ویژگی‌های سیاه‌خروس سیاه
به گزارش راز بقا، شاید عجیب‌ترین ویژگی تترای سیاه، رفتار لک‌زدن آنها باشد. این مراسم نه‌تنها پر سر و صدا و نمایشی است، بلکه در مکان‌هایی خاص و ثابت برگزار می‌شود که گاهی برای دهه‌ها یا حتی قرن‌ها مورد استفاده بوده‌اند. نر‌ها ممکن است کیلومتر‌ها برای رسیدن به این نقاط سفر کنند، با وجود آن‌که انرژی زیادی صرف می‌شود و خطر شکار شدن وجود دارد.
نکته‌ی عجیب دیگر این است که بیشتر نر‌ها با وجود نمایش‌های پی‌درپی، هیچ‌گاه موفق به جفت‌گیری نمی‌شوند. تنها یکی یا دو نر غالب، تقریباً همه‌ی ماده‌ها را جذب می‌کنند. با این حال، نر‌های مغلوب هر ساله بازمی‌گردند و در نمایشی بی‌ثمر شرکت می‌کنند.
موضوع عجیب دیگر، رژیم غذایی آنهاست: این پرندگان می‌توانند گیاهان سمی مانند کره‌گل یا برخی گونه‌های خلنگ را بخورند بدون آن‌که آسیبی ببینند.
در زمستان‌های سخت، تترای سیاه با حفر تونل در زیر برف، خود را در برابر سرما محافظت می‌کند. آنها گاهی تا ۲۴ ساعت در این پناهگاه‌های برفی می‌مانند؛ رفتاری غیرمعمول، اما کارآمد برای بقا در سرمای شدید شمال.
لینک کپی شد
خواندنی‌ها
طوطی دریایی اطلس؛ پرنده معروف به «دلقک دریا» که تا عمق ۶۰ متری آب شیرجه می‌زند و استاد شکار کردن ماهیست
قمری گوش‌دار: پرجمعیت‌ترین پرنده جهان و ماشین تولیدمثل که گوش دارد و پیام ارواح را منتقل می‌کند
شهباز سرخ؛ شکارچی خشن آسمان با ترسناکترین صدای دنیا که فرمانروای پرندگان شکاری است
راز مهاجرت دقیق پرندگان بدون GPS؛ پرندگان چگونه مسیر هزاران کیلومتری را بدون خطا طی می‌کنند؟
قرقاول طلایی؛ زیباترین پرنده دنیا که به ققنوس چین معروف است و می‌شود درخانه پرورش داد
کبوتر آدانا؛ کبوتری بسیار زیبا از ترکیه با چین زیر گلو که در ایران طرفداران بسیار زیادی دارد
گاویا یا لون؛ پرنده ۳۰ میلیون ساله که نمیتواند راه برود و صدایش شبیه ناله ارواح است
شبگرد شبحی؛ پرنده‌ای غارنشین و نیمه پستاندار که از بدنش روغن پخت و پز استخراج می‌شود!
ارسال نظر
