شست‌بریده حبشی؛ میمونی سیاه و سفید شبیه پیرمرد‌های هندی که شنل بلند بر تن دارد و معده‌اش شبیه معده گاو است
شست‌بُریده حبشی (mantled guereza) میمونی زیبا و منحصر‌به‌فرد از آفریقاست که با پوشش سیاه و سفید و شنل بلندش شناخته می‌شود. این نخستی اجتماعی در گروه‌های کوچک زندگی می‌کند و بیشتر برگ‌خوار است. شست‌بریده حبشی نه تنها نقش مهمی در اکوسیستم دارد، بلکه در فرهنگ و افسانه‌های آفریقا نیز جایگاه ویژه‌ای دارد.
راز بقا: شست‌بُریده حبشی (mantled guereza) که به سادگی «شست‌بُریده» هم نامیده می‌شود، یکی از چشمگیرترین نخستی‌ها در آفریقاست. این میمون با پوشش سیاه و سفید خیره‌کننده و شنل بلند و ابریشمی‌اش، همواره توجه دانشمندان و علاقه‌مندان حیات وحش را به خود جلب کرده است.
به گزارش راز بقا، این نخستی بومی بخش‌های وسیعی از آفریقای مرکزی و شرقی، نقش مهمی در اکوسیستم جنگل‌ها و زیستگاه‌های طبیعی ایفا می‌کند. علاوه بر این، این حیوان در فرهنگ‌های بومی آفریقا نیز جایگاهی ویژه دارد و در اسطوره‌ها و تاریخ انسانی حضوری پررنگ داشته است.
ویژگی‌های ظاهری و پراکندگی
به گزارش راز بقا، شست‌بُریده حبشی با ظاهر منحصربه‌فردش به‌راحتی قابل شناسایی است. بدن آن عمدتاً سیاه است، اما شنل بلند و سفید ابریشمی از شانه‌ها و پشتش آویخته و دمی بلند با انتهایی سفید و پف‌دار دارد. وزن بزرگسالان بین ۷ تا ۱۴ کیلوگرم متغیر است و نر‌ها معمولاً از ماده‌ها بزرگ‌تر هستند.
این میمون در گستره‌ای وسیع زندگی می‌کند: از نیجریه و کامرون در غرب تا اتیوپی، کنیا و اوگاندا در شرق. شست‌بُریده حبشی در زیستگاه‌های متنوعی دیده می‌شود؛ از جنگل‌های بارانی استوایی و جنگل‌های کوهستانی گرفته تا جنگل‌های کنار رودخانه و حتی مناطق نزدیک به سکونتگاه‌های انسانی. همین سازگاری موجب شده است که جمعیت آن نسبتاً پایدارتر از بسیاری از نخستی‌های دیگر باقی بماند.
رفتار و رژیم غذایی
به گزارش راز بقا، شست‌بُریده حبشی حیوانی اجتماعی است که معمولاً در گروه‌های کوچک زندگی می‌کند. این گروه‌ها اغلب شامل یک نر غالب، چند ماده و توله‌هایشان هستند. شست‌بُریده‌ها به خاطر صدا‌های پرطنین و عمیقشان شناخته می‌شوند؛ آوا‌هایی طبل‌گونه که در جنگل می‌پیچد. این صدا‌ها هم برای دفاع از قلمرو و هم برای هماهنگی بین اعضای گروه به کار می‌رود.
برای مطالعه بیشتر بخوانید:
از نظر رژیم غذایی، شست‌بُریده حبشی بیشتر «برگ‌خوار» است. دستگاه گوارش خاص آن به شکلی تکامل یافته که قادر به هضم حجم زیادی از برگ‌هاست؛ چیزی که بسیاری از نخستی‌های دیگر نمی‌توانند انجام دهند. معده چندبخشی این میمون همانند نشخوارکنندگان، برگ‌ها را تخمیر کرده و مواد مغذی را استخراج می‌کند.
این سازگاری به شست‌بُریده اجازه می‌دهد در زیستگاه‌هایی دوام بیاورد که میوه کمیاب است. البته علاوه بر برگ‌ها، بذرها، گل‌ها و میوه‌های نارس هم بخشی از رژیم غذایی آن را تشکیل می‌دهند.
حفاظت و جایگاه فرهنگی
اگرچه شست‌بُریده حبشی در حال حاضر در فهرست گونه‌های در معرض خطر قرار ندارد، اما با تهدیداتی همچون تخریب زیستگاه به‌واسطه‌ی کشاورزی و قطع درختان و همچنین شکار برای پوست زیبایش روبه‌رو است. اقدامات حفاظتی و ایجاد پارک‌های ملی و مناطق حفاظت‌شده برای بقای این گونه ضروری است.
از نظر فرهنگی، شست‌بُریده در افسانه‌ها و سنت‌های بومی آفریقا نقش مهمی داشته است. ظاهر خاص آن باعث شد تا در برخی داستان‌ها به‌عنوان پیام‌آور جهان ارواح یا واسطه میان انسان و ماوراء تصویر شود. در گذشته پوست آن در لباس‌های آیینی و به‌عنوان نشانه جایگاه اجتماعی مورد استفاده قرار می‌گرفت. امروزه نیز این میمون با جذب گردشگران طبیعت، اهمیت اقتصادی و فرهنگی خود را حفظ کرده است.
عجیب‌ترین ویژگی‌های شست‌بُریده حبشی
به گزارش راز بقا، شست‌بُریده حبشی تنها زیبا نیست، بلکه ویژگی‌های عجیب و منحصربه‌فردی هم دارد. یکی از شگفت‌انگیزترین خصوصیات آن دستگاه گوارشش است که بیشتر شبیه گاو کار می‌کند تا میمون. معده‌ی چندبخشی این حیوان برگ‌ها را تخمیر می‌کند و مواد مغذی استخراج می‌شود؛ قابلیتی که در بین نخستی‌ها بسیار نادر است.
دیگر ویژگی عجیب آن صدا‌های طنین‌انداز و کوبنده‌اش است. صدای شست‌بُریده به قدری قوی و شگفت‌آور است که گاهی مانند طبل‌های دوردست به گوش می‌رسد. پژوهشگران می‌توانند گروه‌ها یا حتی افراد مختلف را تنها از روی صدایشان تشخیص دهند.
اما شاید عجیب‌ترین ویژگی مربوط به توله‌های آن باشد. برخلاف والدین سیاه و سفیدشان، نوزادان شست‌بُریده حبشی کاملاً سفید و پشمالو به دنیا می‌آیند. این تغییر رنگ تدریجی طی چند ماه صورت می‌گیرد و منظره‌ای دیدنی و خاص ایجاد می‌کند.
همچنین رابطه‌ی غیرمعمول شست‌بُریده با میوه‌ها نیز جالب است. برخلاف بسیاری از نخستی‌ها، آنها میوه‌ی نارس را به میوه‌ی رسیده ترجیح می‌دهند، زیرا میوه‌ی رسیده ممکن است در معده‌ی ویژه‌ی آنها تخمیر بیش از حد ایجاد کند. این ویژگی‌های عجیب باعث شده شست‌بُریده حبشی به یکی از خاص‌ترین و جالب‌ترین میمون‌های آفریقا تبدیل شود.
لینک کپی شد
از میان خبرها
خواندنی‌ها
میرزا زازا؛ موجود کوچکی که بزرگترین بیضههای جهان را دارد!
میمون بینی سربالا؛ نایابترین میمون جهان که انگار لب و دماغش را جراحی زیبایی کرده است!
ماجرای کشف یک میمون در مهرشهر کرج؛ چرا کرج اینقدر میمون دارد؟
راز ادرار دستهجمعی شامپانزهها؛ چرا شامپانزهها همزمان با یکدیگر ادرار میکنند؟
فیلمی عجیب از هفت میمونِ سرگردان که کرج را بهم ریختند!
میمون زنگبار؛ عجیب‌ترین میمون دنیا که زغال می‌خورد!
میمون برگ‌خوار عینکی؛ میمونی نادر و در معرض خطر که عینک دارد و نوزاد آن هنگام تولد نارنجیست
میمون‌های کاپوچین؛ میمون‌های بچه دزد و جنایتکاری که دانشمندان را شوکه کردند!
لمور پوستگستر؛ ترکیبی باورنکردنی از سنجاب، خفاش و لمور که در واقع هیچکدام نیست!
سلطه جنسیتی در میمونها؛ چرا نرهای آلفا نادرند و ماده‌ها چگونه رهبری گروه را به دست میگیرند؟
نبرد مرگبار میمون در برابر پلنگ؛ در جنگ میمون و پلنگ چهزمانهایی میمونها پیروز می‌شوند و چه زمانهایی پلنگ؟
میمون کوتوله؛ کوچکترین میمون جهان با ۱۰۰ گرم وزن که پرشهای ۵ متری دارد و صمغ درخت می‌خورد!
ارسال نظر
ویدیوهای برگزیده
دنیای گیاهان
علم و کیهان