کرگدن یخی؛ کشف کرگدنی ۲۳ میلیون ساله در کانادا که راز مهاجرت حیوانات از یک قاره به قاره دیگر را فاش کرد

راز بقا: حدود ۲۳ میلیون سال پیش، در سرمای بی‌پایان شمال کانادا، حیوانی عظیم‌الجثه و شگفت‌انگیز زندگی می‌کرد که حالا راز‌های تازه‌ای از گذشته زمین را فاش کرده است. این موجود باستانی که دانشمندان آن را کرگدن یخی یا Epiatheracerium itjilik نامیده‌اند، یکی از مرموزترین کشفیات دهه‌های اخیر در قطب شمال به‌شمار می‌رود.

به گزارش راز بقا، ماجرا از جایی آغاز شد که گروهی از پژوهشگران در دهه ۱۹۸۰ درون دهانه‌ی برخوردی بزرگی در جزیره «دِوِن» واقع در نوناووت کانادا، مجموعه‌ای از فسیل‌های بسیار سالم و سه‌بعدی پیدا کردند. بررسی‌های جدید نشان داد که این استخوان‌ها متعلق به کرگدنی منقرض‌شده است که بدون شاخ زندگی می‌کرده و در اندازه‌ای مشابه کرگدن هندی امروزی بوده است.

به گفته‌ی «ماریسا گیلبرت»، دیرینه‌شناس موزه طبیعت کانادا، حدود ۷۵ درصد از اسکلت این کرگدن به‌طور کامل حفظ شده است؛ یافته‌ای کم‌نظیر که باعث شده پژوهشگران بتوانند شکل ظاهری و سبک زندگی آن را بازسازی کنند. استخوان‌ها به‌خاطر پر شدن سریع دهانه‌ی شهاب‌سنگی با آب، در شرایطی عالی باقی مانده‌اند و تنها بخش کوچکی از آنها توسط مواد معدنی جایگزین شده است.

در آن دوران، آب‌وهوای نواحی شمالی زمین بسیار گرم‌تر از امروز بود و منطقه‌ی کنونی قطب شمال پوشیده از جنگل‌های معتدل و سرسبز بود. درست در همان محیط، کرگدن یخی و گونه‌ای از فُک‌های اولیه به نام Puijila darwini کنار هم زندگی می‌کردند.

بر اساس تحلیل‌های جدید، این کرگدن جوان احتمالاً در همان محل، داخل دهانه‌ی شهاب‌سنگی مرده و سپس درون رسوبات دریاچه‌ای مدفون شده است. با گذشت میلیون‌ها سال و تغییرات زمین‌شناسی، فسیل‌ها به سطح زمین نزدیک شدند تا در سال ۱۹۸۶ کشف شوند.

اما نکته‌ی هیجان‌انگیزتر، ارتباط این کشف با پل خشکی آتلانتیک شمالی است؛ پلی باستانی که زمانی اروپا و آمریکای شمالی را از طریق گرینلند به هم متصل می‌کرد. بر اساس نتایج تازه، این کرگدن‌ها احتمالاً از اروپا به سمت آمریکای شمالی مهاجرت کرده‌اند و این نشان می‌دهد پل خشکی موردنظر تا حدود ۲۳ میلیون سال پیش همچنان وجود داشته است.

پیش‌تر تصور می‌شد این پل حدود ۵۶ میلیون سال پیش از بین رفته، اما کشف کرگدن یخی نشان می‌دهد که زمین‌پیوند میان دو قاره تا دوران میوسن یعنی زمان شکل‌گیری این گونه هنوز برقرار بوده است. این موضوع باعث شد دانشمندان نگاه تازه‌ای به مسیر تکامل کرگدن‌ها بیندازند و بفهمند که نقش اقیانوس آتلانتیک در گسترش گونه‌های جانوری، بسیار مهم‌تر از چیزی بوده که قبلاً تصور می‌شد.

برای مطالعه بیش‌تر بخوانید:

خرس ستمگر؛ خرس عظیم‌الجثه باستانی معروف به «شاه‌خرس» که ۲ متر قد و ۱۲۰۰ کیلوگرم وزن داشت

تک‌شاخ سیبری؛ کرگدن ماقبل تاریخ با ۴.۵ تن وزن و تک‌شاخ ۲ متری که با نئاندرتال‌ها زندگی می‌کرد

به گزارش راز بقا طبق بررسی‌های ژنتیکی و فسیلی، خانواده کرگدن‌ها حدود ۴۰ میلیون سال پیش در آمریکای شمالی و جنوب‌شرقی آسیا شکل گرفته‌اند. اجداد آنها به‌تدریج در سراسر اروپا و آسیا گسترش یافتند و بیش از ۵۰ گونه‌ی مختلف از آنها در فسیل‌ها شناسایی شده است. در حالی که امروز تنها پنج گونه‌ی زنده در آفریقا و آسیا باقی مانده‌اند، کشف کرگدن یخی یادآور تنوع شگفت‌انگیز این حیوان در گذشته‌های دور است.

به گفته‌ی «دانیل فریزر»، سرپرست تیم تحقیقاتی موزه طبیعت کانادا، این گونه جدید شمالی‌ترین کرگدنی است که تاکنون در جهان کشف شده. او معتقد است مطالعه‌ی این فسیل نه‌تنها راز‌های مهاجرت حیوانات باستانی را آشکار می‌کند، بلکه درک ما از تاریخ اقلیمی و جغرافیایی زمین را نیز تغییر می‌دهد.

به گزارش راز بقا کشف کرگدن یخی، داستانی فراتر از یک فسیل است؛ روایتی از پیوند قاره‌ها، تغییرات آب‌وهوا و مسیر شگفت‌انگیز تکامل روی سیاره‌ای که همیشه در حال دگرگونی بوده است.