انگور ازبک؛ یکی از بهترین نهال‌های انگور برای کاشت در ایران که سود اقتصادی بالایی دارد

راز بقا: در میان ده‌ها رقم انگور که در ایران و جهان کاشته می‌شود، «نهال انگور ازبک» یکی از گونه‌های خاص، خوش‌طعم و پربازده به شمار می‌رود که در سال‌های اخیر توجه باغداران ایرانی را به خود جلب کرده است. این رقم منشأیی آسیای مرکزی و به‌ویژه کشور ازبکستان دارد و به دلیل میوه‌های درشت، رنگ تیره، بافت گوشتی و بی‌دانه بودن، هم برای تازه‌خوری و هم برای تولید کشمش و مویز بسیار مناسب است.

معرفی و ویژگی‌های ظاهری انگور ازبک

به گزارش راز بقا، نهال انگور ازبک از ارقام تجاری انگور محسوب می‌شود که خوشه‌های آن معمولاً اندازه‌ای متوسط تا بزرگ دارند. وزن هر خوشه به طور میانگین بین ۱۳۰ تا ۴۸۰ گرم است و هر حبه نیز وزنی در حدود ۵ تا ۱۲ گرم دارد. شکل میوه‌ها بیضی و گاهی گرد، رنگ آنها سیاه یا بسیار تیره و پوست‌شان نسبتاً ضخیم است؛ بنابراین در برابر حمل‌ونقل و شرایط نگهداری مقاومت بالایی دارند. این ویژگی‌ها باعث شده که انگور ازبک در بازار‌های صادراتی نیز محبوبیت زیادی پیدا کند.

درون هر حبه معمولاً هیچ دانه‌ای وجود ندارد یا در صورت وجود، دانه‌ها بسیار نرم و ریز هستند، به‌طوری که هنگام خوردن احساس نمی‌شوند. طعم انگور ازبک شیرین، متعادل و همراه با عطر مطبوعی است که آن را برای مصرف تازه و تولید فرآورده‌هایی مثل مویز، آب انگور و ژله‌های طبیعی بسیار ارزشمند می‌کند.

زمان باردهی و عملکرد اقتصادی

یکی از مزیت‌های بزرگ این رقم، شروع باردهی زودهنگام آن است. به گزارش راز بقا معمولاً از سال دوم پس از کاشت، بوته‌ها شروع به تولید میوه می‌کنند و در سال‌های سوم تا چهارم به باردهی اقتصادی می‌رسند. عملکرد هر بوته بسته به شرایط اقلیمی و مراقبت‌های باغی می‌تواند بین ۲۰ تا ۳۰ کیلوگرم در سال متغیر باشد.

در مقایسه با سایر ارقام انگور، نهال ازبک بازدهی بالاتری در خاک‌های حاصلخیز و با زهکشی خوب دارد. به دلیل ظاهر زیبا و کیفیت بالای میوه، بازارپسندی بالایی داشته و برای صادرات به کشور‌های حوزه خلیج فارس، روسیه و آسیای میانه نیز بسیار مناسب است.

مقاومت به سرما و شرایط اقلیمی

انگور ازبک از معدود ارقام خارجی است که مقاومت مناسبی در برابر سرما از خود نشان می‌دهد. این نهال می‌تواند دمای منفی ۱۵ تا ۱۸ درجه سانتی‌گراد را تحمل کند، به همین دلیل در مناطق سردسیر ایران نیز قابل کاشت است. بهترین عملکرد این رقم در اقلیم‌های نیمه‌گرم و معتدل با تابستان‌های خشک و زمستان‌های سرد حاصل می‌شود.

نور مستقیم خورشید برای رشد بهتر و شیرین‌تر شدن میوه‌ها ضروری است؛ بنابراین هنگام انتخاب محل کاشت باید توجه داشت که نهال در منطقه‌ای با آفتاب کافی و تهویه مناسب قرار گیرد.

خاک، آبیاری و تغذیه مناسب

خاک مناسب برای کاشت نهال انگور ازبک باید بافتی سبک تا متوسط، زهکشی مطلوب و ترکیبی از ماسه و لُوم داشته باشد. این نوع خاک به تهویه ریشه و رشد سریع آن کمک می‌کند. وجود مواد آلی در خاک نیز باعث افزایش باردهی و کیفیت میوه‌ها می‌شود.

در فصل رشد، آبیاری منظم بسیار اهمیت دارد. به‌ویژه در ماه‌های گرم، خشک شدن بیش از حد خاک می‌تواند منجر به ریزش برگ‌ها و ترک خوردن میوه شود. البته آبیاری بیش از اندازه نیز خطرناک است، زیرا باعث پوسیدگی ریشه خواهد شد. بهترین روش، استفاده از آبیاری قطره‌ای و تنظیم فاصله آبیاری بر اساس دمای محیط است.

برای تغذیه، استفاده از کود‌های فسفره و پتاسه در ابتدای فصل رشد و پیش از گلدهی توصیه می‌شود. همچنین افزودن کود دامی پوسیده در زمستان، کیفیت خاک را به‌طور چشمگیری افزایش می‌دهد.

فاصله کاشت و هرس

فاصله مناسب بین نهال‌های انگور ازبک حدود ۳ در ۳ متر است تا هر بوته فضای کافی برای رشد ریشه و شاخه‌ها داشته باشد. در باغ‌های مکانیزه ممکن است این فاصله کمی کاهش یا افزایش یابد، اما رعایت تهویه بین ردیف‌ها ضروری است.

به گزارش راز بقا هرس سالانه یکی از مهم‌ترین بخش‌های نگهداری این رقم محسوب می‌شود. حذف شاخه‌های ضعیف، خشک یا بیش از حد بلند، باعث تمرکز انرژی گیاه بر شاخه‌های بارده و در نتیجه افزایش کیفیت و اندازه‌ی میوه‌ها خواهد شد.

برای مطالعه بیش‌تر بخوانید:

کاشت انگور دیمی؛ آموزش مرحله‌به‌مرحله کاشت و پرورش تاک مقاوم به خشکی در زمین‌های کوهستانی و نیمه‌خشک ایران که انگور‌های باکیفیتی دارد

انگور «انگشت جادوگر»؛ انگوری خاص و گران‌قیمت شبیه پنجه جادوگران که کاشت آن در ایران سود بالایی دارد

انگور ملایر؛ چگونه انگور ملایر بهترین انگور دنیا شد و چرا آن را ثبت جهانی کردند؟

کاربرد‌ها و ارزش غذایی

میوه انگور ازبک علاوه بر مصرف تازه، کاربرد زیادی در صنایع غذایی دارد. از این میوه برای تهیه مویز، آب انگور طبیعی، شیره انگور و انواع دسر استفاده می‌شود. همچنین پوست و دانه انگور حاوی آنتی‌اکسیدان‌های قوی مانند رزوراترول هستند که نقش مؤثری در سلامت قلب و عروق دارند.

انگور ازبک به دلیل قند طبیعی بالا، منبع خوبی از انرژی سریع‌الاثر است. با این حال، برای بیماران دیابتی باید در مقدار مصرف دقت شود.

نکات مهم هنگام خرید نهال

در سال‌های اخیر، برخی نهالستان‌ها ارقام مختلفی از انگور ازبک را با نام‌های «ازبک سیاه» یا «ازبک بی‌دانه» عرضه می‌کنند. پیش از خرید، حتماً باید از اصالت و سلامت نهال اطمینان حاصل کنید. نهال‌های دارای گواهی بهداشت و برچسب اصالت، ریشه قوی‌تر و سازگاری بهتری با خاک دارند.

همچنین خرید نهال از مراکز معتبر باعث می‌شود از آلودگی‌های قارچی یا ویروسی احتمالی جلوگیری شود. بهتر است نهال در فصل پاییز یا اواخر زمستان کاشته شود تا تا زمان جوانه‌زنی، فرصت استقرار در خاک را داشته باشد.

نهال انگور ازبک ترکیبی از زیبایی، طعم شیرین و مقاومت بالا در برابر شرایط محیطی است. این رقم برای باغدارانی که به دنبال انگوری زودبازده، بی‌دانه و با قابلیت صادرات هستند، گزینه‌ای ایده‌آل محسوب می‌شود.

با رعایت نکات کاشت، آبیاری اصولی و هرس منظم، می‌توان از هر بوته انگور ازبک محصولی باکیفیت و بازارپسند برداشت کرد. در شرایط اقلیمی مناسب ایران، این رقم می‌تواند به یکی از سودآورترین انتخاب‌ها برای احداث تاکستان‌های تجاری تبدیل شود.