علم کشف کرد؛ چرا گربه‌ها در جعبه‌ها می‌نشینند؟!

راز بقا: رایج است که اگر یک جعبه خالی با هر اندازه‌ای رها شود و گربه‌ای آن را پیدا کند، داخل آن می‌نشیند. گربه‌های کوچک در جعبه‌های بزرگ، گربه‌های بزرگ در جعبه‌های کوچک مهم نیست، اما این کار را انجام می‌دهند. گربه در مغز کوچکش می‌گوید: «اگر من مناسب باشم، می‌نشینم». 

به گزارش راز بقا، هر کسی که با یک گربه زندگی می‌کند این موقعیت را دیده است. حتی لازم نیست که این فضا یک جعبه باشد. به نظر می‌رسد هر جایی که مربعی شکل باشد گربه همین کار را انجام می‌دهد. به نظر می‌رسد یک تکه کاغذ، یک لپ تاپ، هر چیزی مستطیل شکل، غریزه نشستن در جعبه را در گربه‌های خانه روشن می‌کند. در سال ۲۰۱۷، هشتگ توییتر #CatSquare این عادت عجیب و غریب گربه را برجسته کرد. فقط چسباندن یک مربع خالی روی زمین با استفاده از کاغذ کافی بود تا گربه فریب بخورد و داخل آن بنشیند یا روی آن دراز بکشد.

چند سال بعد، این هشتگ به محقق روانشناسی حیوانات، گابریلا اسمیت در کالج هانتر دانشگاه سیتی نیویورک کمک کرد تا آزمایشی برای سنجش شناخت گربه بسازد. در آوریل ۲۰۲۱، تحقیق او «اگر جا بشوم، می‌نشینم»، تحقیقی علمی شهروندی در مورد حساسیت به مرز‌های توهمی در گربه‌های خانگی» عنوان داشت که در Applied Animal Behavior Science منتشر شد.

آیا جعبه باید واقعی باشد؟

اسمیت هشتگ #CatSquare را در توییتر دیده بود و می‌دانست که گربه‌ها نه فقط درون جعبه سه بعدی بلکه حتی داخل یک مربع دوبعدی ساخته شده از نوار یا کاغذ می‌نشینند؛ بنابراین این پرسش مطرح شد که آیا میدان یا جعبه واقعا باید آنجا باشد؟

وقتی می‌پرسیم این حیوان چه می‌بیند؟ اسمیت می‌گوید: مردم به استفاده از سگ‌ها فکر می‌کنند، زیرا آن‌ها به راحتی آموزش می‌بینند. اما گربه‌ها کاندیدای مناسبی هستند، زیرا می‌دانیم که در یک مربع دو بعدی خواهند نشست. گربه‌ها نه تنها برای انجام این کار آموزش دیده نیستند، بلکه حتی مجبور نیستند برای انجام این کار به آزمایشگاه بیایند. صاحبان گربه (یا همانطور که گربه‌ها آن‌ها را خدمتکار می‌نامند) می‌توانند به راحتی شکل‌ها را به زمین بچسبانند و واکنش گربه‌های خود را ثبت کنند؛ بنابراین برای اولین بار آزمایش شناخت گربه توسط دانشمندان شهروند انجام شد. اسمیت خاطرنشان می‌کند: «گربه‌ها در خانه بهترین عملکرد را دارند و در آزمایشگاه، آن‌ها به طور طبیعی رفتار نمی‌کنند.»؛ بنابراین بهترین روش برای اجرای این آزمایش استفاده از دانشمند – شهروند در خانه‌ها بود. 

آزمایشی برای فهمیدن 

او این آزمایش را طوری طراحی کرد که انسان‌ها بتوانند اطلاعات گربه‌ها را در مدت شش روز جمع‌آوری کنند. به شرکت‌کنندگان الگو‌هایی تا چاپ کنند و روی زمین بچسبانند. این الگو‌ها شامل مربع‌های کاغذی یا از جنس نوار‌های مقوایی و نیز مجموعه «پَک‌من» هستند که مربع‌های توهمی خلق می‌کنند. به طور رسمی به این‌ها «مربع کانیزا» می‌گویند، به این معنی که تکه‌های یک تصویر یک تصویر کامل را در مغز ما ایجاد می‌کنند.

ذهن ما یک تصویر، در این مورد مربع، در فضای منفی می‌بیند؛ بنابراین اگر پَک‌من‌ها از سمت دهانه‌ها روبروی همدیگر قرار بگیرند، یک مربع توهمی روی زمین ایجاد می‌شود (مانند تصویر بالا). چشمان ما نقطه‌ها را به هم متصل می‌کنند. اما اگر دهانه پَک‌من‌ها را دور از یکدیگر قرار دهید، هیچ شکل قابل توجهی درک نمی‌کنیم. آیا گربه‌ها نیز همین چیز‌ها را می‌بینند؟ بنابراین در این آزامیش یک مربع واقعی و یک مربع توهمی از جنس مربع کانیزا روی زمین قرار داده شود. 

اسمیت حقیقتا با انتظارات کم و ذهنی باز وارد آزمایش شد. او واقعاً کنجکاو بود که پاسخ سؤال خود را بداند: آیا گربه‌ها در میدانی خواهند نشست که به شکل واقعی آنجا نیست؟ او هیچ ایده از پیش تعیین شده‌ای برای انتخاب گربه‌ها در انجام این آزمایش نداشت. او می‌گوید که این در طراحی آزمایش مفید بود، زیرا تعصبات او در آزمایش وجود نداشت. وی می‌گوید: «من خوش شانس بودم که کسانی به فراخوان این آزمایش پاسخ مثبت دادند آن هم بدون اینکه در انتخاب گربه‌ها انتخابی داشته باشم. در واقع در این شرایط گربه‌ها کاملا تصادفی انتخاب شدند». 

نتایج

اسمیت در تابستان ۲۰۲۰ داده‌ها را جمع‌آوری کرد و افراد شرکت‌کننده ویدئو‌های پنج دقیقه‌ای از اشکال روی زمین ارسال کردند. اگر گربه بدن خود را حداقل به مدت ۳۰ ثانیه در هر یک از شکل‌ها قرار دهد، به عنوان داده به حساب می‌آید. البته که گربه گربه است. اسمیت می‌گوید: «ویدیو‌های خالی زیادی تماشا کردم. گاهی اوقات گربه بدون اینکه اصلا بنشیند از روبروی ویدیو رد می‌شد».

اسمیت ۵۰۰ شرکت‌کننده را به کار گرفت و ۳۰ نفر توانستند کل تست‌های شش روزه را تکمیل کنند. از این میان، ۹ گربه حداقل یکی از شکل‌ها را برای نشستن - با هر چهار پا - برای حداقل سه ثانیه انتخاب کردند. اگرچه مجموعه داده‌ها کوچک است، گربه‌ها در واقع توهم «مربع کانیزا» را به همان اندازه مربع کامل چسبانده شده روی زمین انتخاب می‌کردند. آن‌ها یکی از این دو شکل را بیشتر از حالتی که دهانه پک‌ممن‌ها دور از یکدیگر است انتخاتب کرد ند. همان‌طور که در بالا گفتیم اگر دهانه پک‌من‌ها دور از هم قرار بگیرد هیچ شکلی ایجاد نمی‌شود. برای گربه‌ها نیز همین حالت وجود داشت. 

اگر چه این اولین باری بود که اسمیت از دانشمند - شهروندان برای جمع‌آوری داده‌ها استفاده می‌کرد، او از آن زمان در ۱۲ مطالعه علمی شهروندی دیگر با سگ‌ها در برنامه رفتار و حفاظت از حیوانات در کالج هانتر شرکت داشته است.

او خاطرنشان می‌کند که برای شرکت در پروژه‌هایی مانند این، لازم نیست باهوش‌ترین حیوان جهان را داشته باشید. «تن‌ها کاری که باید انجام دهید این است که دستورالعمل‌ها را دنبال کنید.» سپس فقط اجازه دهید حیوان خانگی شما کار خود را انجام دهد. یا نه انجام ندهد. این‌ها همه داده است. علم!

این تحقیق ممکن است برای برخی افراد بسیار کم به نظر برسد، اما بینش جدیدی را در مورد شناخت و روانشناسی حیوانات ارائه می‌دهد. اکنون می‌دانیم که گربه‌ها می‌توانند نقاط را به هم متصل کنند و مربعی را ببینند که در آنجا به شکل واقعی وجود ندارد. در واقع آن‌ها مربع کامل را در ذهن خود می‌سازند. همچنین سکوی پرشی برای تحقیقات بالقوه بیشتر است. اسمیت می‌گوید: ما ویدیو‌هایی از باغ‌وحش‌ها از گربه‌های بزرگ می‌بینیم که در جعبه‌ها نشسته‌اند، که منطقی است، زیرا مانند غار یا لانه امن به نظر می‌رسد. اما آیا یک گربه وحشی داخل فقط طرح کلی یک مربع می‌نشیند؟ یا مربع کانیزا که اصلاً مربع واقعی نیست؟