پرستوی دریایی شمالگان؛ قوی‌ترین پرنده جهان که سه بار به کره ماه می‌رود و برمی‌گردد و حین پرواز می‌خوابد

راز بقا: پرستوی دریایی شمالگان (Arctic Tern) پرنده‌ای شگفت‌انگیز که به خاطر مهاجرت‌های طولانی‌مدت بسیار مشهور است و البته از دید متخصصان پرنده به عنوان یکی از مقاوم‌ترین پرندگان در جهان محسوب می‌شود.

به گزارش راز بقا، این پرنده کوچک و زیبا که به خانواده لاریدائه (Laridae) تعلق دارد، به دلیل مهاجرت‌های طولانی که از قطب شمال تا قطب جنوب و بالعکس انجام می‌دهد شناخته می‌شود. این سفر سالانه مسافتی حدود 70 هزار کیلومتر را در بر می‌گیرد. 

ریشه تاریخی و پراکنش پرستوی دریایی شمالگان

پرستوی دریایی شمالگان در مناطق شمالی جهان از جمله قطب شمال، زیرقطب شمال و مناطق معتدل شمالی اروپا، آسیا و آمریکای شمالی تولیدمثل می‌کند. به گزارش راز بقا زیستگاه‌های تولید مثل این پرنده اغلب سواحل صخره‌ای، جزایر یا مناطق توندرای نزدیک به آب‌های آزاد قرار دارند.  

در فصل غیرتولید مثل، این پرنده به اقیانوس منجمد جنوبی در نزدیکی قطب جنوب مهاجرت می‌کند و بدین ترتیب بیش از هر گونه دیگری از پرندگان، نور روز را در طول سال تجربه می‌کند.  

این مهاجرت حماسی که به «تعقیب تابستان» معروف است، دهه‌هاست که مورد توجه دانشمندان و علاقه‌مندان به پرندگان قرار گرفته است. پیشرفت‌های تکنولوژیکی مانند استفاده از ژئولوکاتورها، این مسافت‌های شگفت‌انگیز را تأیید کرده‌اند.  

خصوصیات فیزیکی پرستوی دریایی شمالگان

به گزارش راز بقا پرستوی دریایی شمالگان پرنده‌ای با اندازه متوسط است که طول بدن‌اش حدود 28 تا 39  سانتی‌متر و طول بال‌های‌اش 75 تا 85 سانتی‌متر است. بدن این پرنده باریک و کشیده و بال‌های بلند و نوک‌تیزی دارد که برای پرواز طولانی‌مدت بسیار مناسب هستند. 

پرهای آن عمدتاً سفید بوده و پشت و بال‌هایش خاکستری روشن است. این پرنده به راحتی با کلاهک سیاه روی سر که از پیشانی تا پشت گردن کشیده شده و دم دوشاخه عمیق آن که شبیه پرستو است، قابل شناسایی است.

 در فصل تولیدمثل، منقار و پاهای پرستوی دریایی به رنگ قرمز روشن درمی‌آید و این در حالیست که در فصل غیر تولیدمثل رنگ منقار و پاهای این پرنده تیره‌تر است. 

رفتارشناسی پرستوی دریایی 

پرستوی دریایی شمالگان تک‌همسر است و در فصل تولیدمثل بسیار قلمروطلب می‌شود. این پرنده 1 تا 3 تخم در گودال‌های کم‌عمق روی زمین می‌گذارد و هر دو والد وظیفه جوجه‌کشی و تغذیه جوجه‌ها را بر عهده دارند.  پرستوهای دریایی شکارچیان ماهری هستند و از ماهی‌های کوچک، سخت‌پوستان و سایر بی‌مهرگان دریایی تغذیه می‌کنند. آنها با شیرجه به داخل آب این حیوانات را شکار می‌کنند. 

به گزارش راز بقا اگرچه پرستوی دریایی شمالگان توسط اتحادیه بین‌المللی حفاظت از طبیعت (IUCN) در دسته کمترین نگرانی قرار گرفته، اما با تهدیداتی مانند تغییرات اقلیمی، از دست دادن زیستگاه و شکارچیان در برخی مناطق روبه‌رو است.

پرستوی دریایی شمالگان به عنوان نمادی از مقاومت و تطبیق‌پذیری به شمار می‌رود و شاهدی بر شگفتی‌های مهاجرت و بقای پرندگان است. 

سه ویژگی عجیب پرستوی دریایی شمالگان

سالی دو تابستان را تجربه می‌کنند

پرستوی دریایی شمالگان بین قطب شمال و قطب جنوب مهاجرت می‌کند، به این معنا که عملاً همیشه در آب و هوای تابستانی زندگی می‌کند. با سفر بین این دو منطقه قطبی، این پرنده حداکثر نور روز را استفاده می‌کند و در طول سال بیش از هر موجود دیگری روی زمین، ساعت‌های نور خورشید را تجربه می‌کند یعنی تا 24  ساعت در روز در فصل تولیدمثل در قطب شمال. 

در حالی که بیشتر موجودات با تغییرات فصلی سازگار می‌شوند، پرستوی دریایی شمالگان به طور کامل از زمستان اجتناب کرده و سبک زندگی خود را بر اساس تعقیب نور خورشید بنا کرده است. 

سفر طولانی به اندازه سه بار رفت و برگشت از زمین به ماه

پرستوی دریایی شمالگان در طول عمر خود (که می‌تواند تا 30 سال باشد)، تخمین زده می‌شود که بیش از 2.4  میلیون کیلومتر پرواز می‌کند، فاصله‌ای که معادل سه بار سفر از زمین به ماه و بازگشت است. 

هیچ پرنده یا حیوان دیگری به چنین میزان حیرت‌انگیزی از سفر در طول عمر خود نمی‌رسد، که این پرنده را به بزرگ‌ترین مسافر طبیعت تبدیل می‌کند. 

خوابیدن هنگام پرواز 

به گزارش راز بقا پرستوهای دریایی شمالگان قادرند در حین پرواز بخوابند، به‌ویژه در طول مهاجرت‌های طولانی‌شان. مانند سایر پرندگان مهاجر دورپرواز، آن‌ها از پدیده‌ای به نام خواب موج‌آهسته نیمکره‌ای استفاده می‌کنند، که در آن یک نیمکره مغز استراحت می‌کند، در حالی که نیمکره دیگر فعال می‌ماند تا پرواز را حفظ کرده و نسبت به محیط اطراف آگاه باشد. 

تصور کنید که بتوانید در حین سفر هزاران کیلومتر بدون توقف بخوابید چیزی که انسان‌ها فقط می‌توانند آرزوی آن را داشته باشند.