ستاره دریایی آفتابگردان؛ ستاره دریایی غول‌پیکری که نگهبان مخفی اکوسیستم‌های دریایی‌ست

راز بقا: ستاره دریایی آفتابگردان (Pycnopodia helianthoides) یکی از جذاب‌ترین و مهم‌ترین موجودات دریایی در اقیانوس آرام است. این موجود بزرگ و رنگارنگ نه‌تنها به خاطر ظاهر منحصربه‌فردش، بلکه به دلیل نقشی که در حفظ تعادل اکوسیستم‌های زیرآبی ایفا می‌کند، مورد توجه قرار دارد.

ویژگی‌های ظاهری ستاره دریایی آفتابگردان

به گزارش راز بقا ستاره دریایی آفتابگردان با اندازه بزرگ و بازو‌های متعددش (بین ۱۶ تا ۲۴ بازو) شناخته می‌شود. به گزارش راز بقا این موجود می‌تواند قطری بیش از یک متر داشته باشد و از بزرگ‌ترین ستاره‌های دریایی جهان محسوب می‌شود. بدن نرم و انعطاف‌پذیرش با رنگ‌های زنده‌ای همچون نارنجی، بنفش، قرمز و زرد پوشیده شده است که به استتارش در محیط کمک می‌کند. این ستاره دریایی با سرعتی که برای گونه‌های مشابه بسیار بالاست (حدود یک متر در دقیقه) حرکت می‌کند و از هزاران پای لوله‌ای زیر بازوهایش برای جابه‌جایی استفاده می‌کند.

زیستگاه و پراکندگی ستاره دریایی آفتابگردان

این موجود شگفت‌انگیز در سواحل غربی آمریکای شمالی، از آلاسکا تا باخا کالیفرنیا، یافت می‌شود. به گزارش راز بقا ستاره دریایی آفتابگردان در آب‌های سرد و غنی از مواد مغذی در عمق‌های ۰ تا ۱۲۰ متری زندگی می‌کند و بستر‌های سنگی و شنی را برای شکار ترجیح می‌دهد.

نقش در اکوسیستم ستاره دریایی آفتابگردان

ستاره دریایی آفتابگردان به‌عنوان یک شکارچی کلیدی در اکوسیستم‌های دریایی شناخته می‌شود؛ به این معنا که حضور و رفتار آن تأثیر قابل‌توجهی بر محیط اطراف دارد. به گزارش راز بقا یکی از نقش‌های مهم این موجود، کنترل جمعیت توتیا‌های دریایی است که اگر بیش‌ازحد تکثیر یابند، جنگل‌های کلپ کف اقیانوس را نابود می‌کنند.

جنگل‌های کلپ زیستگاه‌های حیاتی برای بسیاری از موجودات دریایی به‌شمار می‌روند و نقش مهمی در جذب کربن و کاهش دی‌اکسیدکربن اتمسفر دارند. با کنترل جمعیت توتیاها، ستاره دریایی آفتابگردان به‌صورت غیرمستقیم به حفظ سلامت و تنوع زیستی این جنگل‌ها کمک می‌کند.

عادات غذایی ستاره دریایی آفتابگردان

این ستاره دریایی یک شکارچی فرصت‌طلب است که از طیف گسترده‌ای از جانداران مانند صدف‌ها، گوش‌ماهی‌ها و توتیا‌ها تغذیه می‌کند. بازو‌های حساس آن طعمه را شناسایی کرده و با احاطه‌کردن آن، معده خود را از دهان بیرون می‌آورد تا طعمه را به‌صورت خارجی هضم کند و مواد مغذی را جذب کند.

برای مطالعه بیش‌تر بخوانید:

اژد‌های دریایی برگ‌دار؛ نوعی ماهی که معده و فلس ندارد و کاملا شبیه گیاه است

قورباغه ماهی مخطط؛ ماهی شگفت‌انگیزی که سریع‌ترین و فریبکارترین شکارچی اقیانوس است

بلوگای آلبینو؛ ماهی بسیار کمیاب دریای خزر با گران‌ترین خاویار دنیا؛ هر کیلو ۱ میلیارد و ۸۰۰ میلیون

خرگوش ۲.۵ سانتیمتری و نرم و پشمی که بامزه‌ترین حیوان اعماق دریاست!

تهدیدات و خطرات ستاره دریایی آفتابگردان

در سال‌های اخیر، ستاره دریایی آفتابگردان با تهدیدات جدی مواجه شده که موجب کاهش شدید جمعیت آن شده است. به گزارش راز بقا مهم‌ترین تهدید، بیماری‌ای به نام سندرم نابودی ستاره دریایی است که منجر به تجزیه بافت‌ها و مرگ این موجود می‌شود. این بیماری با افزایش دمای آب‌های اقیانوسی مرتبط بوده و تاکنون ۹۰ درصد جمعیت این گونه را در برخی مناطق از بین برده است.

تغییرات اقلیمی، افزایش دمای آب‌ها، اسیدی‌شدن اقیانوس‌ها و تخریب زیستگاه‌ها از دیگر عواملی هستند که بقای این گونه را تهدید می‌کنند. علاوه بر این، ماهیگیری بی‌رویه و آلودگی محیط زیست نیز فشار بیشتری بر این اکوسیستم‌ها وارد می‌کند.

تلاش‌های حفاظتی ستاره دریایی آفتابگردان

اهمیت ستاره دریایی آفتابگردان در حفظ سلامت اکوسیستم‌های دریایی باعث شده تا دانشمندان و فعالان محیط زیست برای حفاظت و احیای جمعیت این گونه اقدام کنند. در سال ۲۰۲۱، این گونه در فهرست قرمز اتحادیه بین‌المللی حفاظت از طبیعت (IUCN) به‌عنوان گونه‌ای به‌شدت در معرض خطر قرار گرفت.

استراتژی‌های حفاظتی شامل حفاظت از زیستگاه‌ها، پایش جمعیت‌ها و مقابله با اثرات تغییرات اقلیمی است. همچنین تحقیقات در زمینه ژنتیک و تولیدمثل این گونه برای تکثیر و بازگرداندن آن به طبیعت در حال انجام است.

اثرات زنجیره‌ای کاهش جمعیت ستاره دریایی آفتابگردان

کاهش جمعیت ستاره دریایی آفتابگردان تأثیرات زنجیره‌ای عمیقی بر اکوسیستم‌های دریایی گذاشته است. در مناطقی که جمعیت این موجود کاهش یافته، افزایش بی‌رویه توتیا‌ها منجر به تخریب جنگل‌های کلپ شده است. این تخریب، زنجیره غذایی را مختل کرده و گونه‌هایی که به جنگل‌های کلپ وابسته هستند، از جمله ماهی‌های تجاری مهم، را تهدید می‌کند.

با وجود چالش‌ها، امید به بازگشت ستاره دریایی آفتابگردان وجود دارد. به گزارش راز بقا مناطق حفاظت‌شده دریایی (MPA) می‌توانند پناهگاهی برای بازسازی جمعیت این گونه باشند. پیشرفت‌های علمی نیز ابزار‌هایی برای مقابله با بیماری‌ها و کاهش اثرات تغییرات اقلیمی فراهم می‌کند.

حمایت از تلاش‌های حفاظتی، کاهش انتشار گاز‌های گلخانه‌ای و ترویج شیوه‌های پایدار ماهیگیری می‌تواند به حفاظت از این گونه و اکوسیستم‌های وابسته به آن کمک کند.