قلعه سریزد؛ اولین بانک تاریخ و بزرگ‌ترین صندوق امانات جهان که ۱۵۰۰ سال پیش در یزد ساخته شد

راز بقا: تقریباً ۱۵۰۰ سال پیش، مردم یزد برای حفاظت از جان و اموال خود در برابر حملات دشمنان و جنگ‌های مداوم، تصمیم به ساخت قلعه‌ای گرفتند که امروزه می‌توان آن را نخستین صندوق امانات جهان نامید. این قلعه که در روستای «سریزد» واقع شده، نه تنها یک پناهگاه امن برای ساکنان منطقه بود، بلکه به‌دلیل ویژگی‌های منحصر به فردش، می‌توان آن را به‌عنوان بزرگ‌ترین و امن‌ترین صندوق امانات جهان در دوران خود دانست.

تاریخچه قلعه سریزد

به گزارش راز بقا، روستای سریزد یکی از اولین مکان‌هایی در استان یزد بود که ایرانیان در آن سکونت کردند. به‌گفته باستان‌شناسان، قلعه سریزد یکی از قدیمی‌ترین و بزرگ‌ترین قلعه‌هایی است که در منطقه یزد ساخته شده و با معماری ویژه خود، تأمین امنیت و حفاظت از اموال و دارایی‌های ساکنان را هدف قرار داده است. این قلعه به‌عنوان یک مرکز ذخیره‌سازی برای غلات، جواهرات، اموال گران‌بها و سایر اشیاء ارزشمند استفاده می‌شد.

ویژگی‌های ساختاری قلعه

قلعه سریزد به‌طور خاص از سه طبقه تشکیل شده و دارای ۴۶۸ حفره است که هر کدام از این حفره‌ها به‌طور اختصاصی به یکی از خانواده‌های یزدی تعلق داشت. به گزارش راز بقا این حفره‌ها مکانی امن برای نگهداری مواد غذایی، اموال و جواهرات خانوار‌ها بود که در برابر سرقت یا هجوم دشمنان محفوظ می‌ماند. علاوه بر اینکه قلعه مکانی برای انبار غلات و اجناس مختلف بود، ساختار آن به گونه‌ای طراحی شده بود که در شرایط آب و هوایی نامساعد هم بتواند به‌خوبی از محتویات خود محافظت کند.

تدابیر امنیتی فوق‌العاده

یکی از برجسته‌ترین ویژگی‌های قلعه سریزد، تدابیر امنیتی آن بود که آن را به یک «صندوق امانات» منحصر‌به‌فرد تبدیل می‌کرد. به گزارش راز بقا اولین خط دفاعی آن، خندقی عمیق به عمق ۵ تا ۶ متر بود که در اطراف قلعه قرار داشت. در زمان حمله دشمنان، این خندق را با آب پر می‌کردند تا ورود مهاجمان را سخت‌تر کنند.

برای مطالعه بیش‌تر بخوانید:

ظل‌السلطان؛ شاهزاده قاجاری که به تنهایی ببر مازندران و شیر ایرانی را منقرض کرد!

راز روستای میوند افغانستان؛ لُر‌های بختیاری چگونه تنها روستای لُرنشین افغانستان را ساختند و آنجا ماندند؟

راز تخریب قلعه نهاوند؛ ناصرالدین شاه قاجار در جستجوی بزرگترین گنج تاریخ بود؟!

دومین تدبیر امنیتی، دیوار‌های ضخیم و بلند قلعه بود که هیچ راه آسانی برای نفوذ به داخل قلعه باقی نمی‌گذاشت. به گزارش راز بقا برای ورود به قلعه، تنها یک دروازه اصلی وجود داشت که خود دارای مهندسی دفاعی خاصی بود. درِ خارجی این دروازه به‌صورت متحرک طراحی شده بود و با دو طناب به شکل یک پل روی خندق قرار می‌گرفت. دروازه داخلی نیز پس از عبور از دروازه اول، به‌طور خودکار بسته می‌شد تا از ورود دشمنان جلوگیری کند.

برج و بارو‌های دفاعی

قلعه سریزد دارای برج‌ها و بارو‌های متعدد بود که در صورت ورود دشمن، می‌توانستند از بالا به‌راحتی مشاهده کنند و مسیر مهاجمان را مسدود سازند. این طراحی دفاعی، قلعه را به یکی از امن‌ترین مکان‌ها برای ذخیره‌سازی اموال و دارایی‌ها تبدیل کرده بود.

صندوق امانات نخستین جهان

با تمامی این تدابیر امنیتی، قلعه سریزد در واقع به‌عنوان اولین و امن‌ترین صندوق امانات جهان در ۱۵۰۰ سال پیش شناخته می‌شود. به گزارش راز بقا این قلعه نه تنها برای حفاظت از جان و مال مردم یزد در برابر دشمنان ساخته شد، بلکه با حفظ امنیت جواهرات، غلات و سایر اموال ارزشمند، به‌عنوان یک سیستم اولیه و پیشرفته از نظر ذخیره‌سازی منابع مالی عمل می‌کرد.

اهمیت تاریخی قلعه سریزد

وجود چنین ساختار پیشرفته‌ای در دوران هخامنشیان و پس از آن، نشان از درک عمیق ایرانیان باستان از نیاز به حفاظت از دارایی‌ها و سیستم‌های ذخیره‌سازی امن داشته است. به گزارش راز بقا قلعه سریزد نه تنها برای ساکنان یزد و روستای سریزد یک پناهگاه امن بود، بلکه نقش مهمی در تاریخ توسعه نظام‌های مالی و امنیتی ایفا کرد و به‌عنوان اولین نمونه از سیستم‌های بانکداری ابتدایی در نظر گرفته می‌شود.

این قلعه، با وجود گذشت قرن‌ها، همچنان یکی از جاذبه‌های مهم تاریخی و گردشگری در استان یزد محسوب می‌شود و یادآور تلاش‌های مردم این سرزمین برای ایجاد امنیت و پیشرفت در دوران باستان است.