طلاتپه؛ کشف اتفاقی بزرگترین گنج تاریخ در جوزجان افغانستان که جهان را تکان داد
طلای باختر که در سال ۱۹۷۸ در تپه‌های باستانی شمال افغانستان کشف شد، شامل بیش از ۲۰ هزار قطعه طلا، سکه و اشیای هنری متعلق به سده اول پیش از میلاد است. این گنجینه با ارزش، نه تنها نمونه‌ای از هنر و مهارت باستانی است، بلکه گواهی بر تبادل فرهنگی و موقعیت استراتژیک افغانستان در دوران باستان، به ویژه در مسیر جاده ابریشم است.
راز بقا: در میان کشفیات باستان‌شناسی، کمتر گنجینه‌ای از نظر شکوه و اهمیت تاریخی با «طلای باختر» (Bactrian Gold) برابری می‌کند؛ گنجینه‌ای که در سال ۱۹۷۸ در شمال افغانستان کشف شد.
به گزارش راز بقا، این گنجینه که به نام «خزانه باختر» نیز شناخته می‌شود، شامل بیش از ۲۰ هزار قطعه طلا، سکه و اشیای هنری ظریف است و دریچه‌ای باشکوه به سوی هنر، بازرگانی و همزیستی فرهنگی در آسیای مرکزی باستان می‌گشاید.
این کشف شگرف در محوطه‌ای باستانی به نام طلا تپه (Tillya Tepe) در ولایت جوزجان افغانستان صورت گرفت. در این محل، گروهی از باستان‌شناسان افغان و شوروی به سرپرستی «ویکتور ساریانیدی»، مجموعه‌ای از تپه‌های تدفینی متعلق به سده اول پیش از میلاد را کاوش کردند. این آرامگاه‌ها متعلق به شش فرد ثروتمند - پنج زن و یک مرد - بود که احتمالاً از قبایل کوچ‌نشین سکاها (سیتی‌ها) بوده‌اند؛ اقوامی چیره‌دست در سوارکاری و دارای ارتباطات تجاری گسترده.
تنوع شگفت‌انگیز اشیای یافت‌شده در این گور‌ها نشان از آمیزه‌ای از سنت‌های هنری گوناگون از جمله ایرانی، هندی، یونانی و چینی دارد؛ نشانه‌ای از جایگاه مرکزی افغانستان در مسیر جاده ابریشم.
برای مطالعه بیشتر بخوانید:
راز گنج پنهان پاسارگاد؛ اشیای طلایی و اسرار آرامگاه کوروش که تاریخ را به لرزه انداختند
گنج بزرگ هیتلر در معادن نمک؛ راز طلای گمشده نازی‌ها که هنوز جویندگان گنج را سرگردان نگه داشته است
به گزارش راز بقا، آنچه طلای باختر را از دیگر گنجینه‌ها متمایز می‌سازد، نه صرفاً حجم یا ارزش مادی آن، بلکه ظرافت هنری و تلفیق فرهنگی نمایان در آثار آن است. در میان هزاران شیء کشف‌شده می‌توان به تاج‌ها، گردنبندها، قلاب‌های کمربند، انگشترها، خنجر‌های تشریفاتی و جامه‌های آراسته اشاره کرد.
یکی از مشهورترین آثار این مجموعه، تاجی از طلاست که به صورت قطعات جداشدنی طراحی شده بود - احتمالاً برای سفر‌های سبک‌بار یک زن اشراف‌زاده، متناسب با سبک زندگی کوچ‌نشینی.
مهارت به‌کاررفته در ساخت این آثار نه تنها نشان‌دهنده توانمندی فوق‌العاده زرگران باستانی است، بلکه گواهی است بر تبادل فرهنگی پررنگ در جهان باستان. در کنار طرح‌های خاص سکاها، نگاره‌هایی به سبک یونانی، عناصر الهام‌گرفته از هند و تزییناتی با تأثیرپذیری چینی نیز مشاهده می‌شود. این مجموعه، تصویری زنده از دنیایی متصل و پویا ارائه می‌دهد.
سرنوشت این گنجینه پس از کشف نیز داستانی پر فراز و نشیب دارد. در دهه‌های جنگ و ناآرامی در افغانستان، بسیاری بیم آن داشتند که این آثار یا نابود شده یا به تاراج رفته‌اند. اما در اوایل دهه ۲۰۰۰ مشخص شد که کارکنان فداکار موزه ملی افغانستان، این گنجینه را با به‌خطر انداختن جان خود، در خزانه بانک مرکزی کابل پنهان کرده‌اند.
به گزارش راز بقا، امروزه طلای باکتریا تنها یک دستاورد باستان‌شناسی نیست، بلکه نماد هویت فرهنگی و ایستادگی ملت افغانستان است. این مجموعه در نمایشگاه‌های جهانی از پاریس تا توکیو به نمایش درآمده و سفیر فرهنگی ملتی است که اغلب به‌ناحق با جنگ شناخته می‌شود.
طلای باختر همچنان الهام‌بخش پژوهشگران و دوست‌داران تاریخ است و گواهی زنده بر شکوه نهفته در دل خاک آسیای مرکزی به شمار می‌آید.
لینک کپی شد
از میان خبرها
خواندنی‌ها
گنج افسانهای تخت سلیمان؛ مرموزترین گنج تاریخ ایران که هنوز کسی نشانی از آن پیدا نکرده است!
گنجهای بنیامیه؛ بزرگترین گنج جهان اسلام که در ایران، سوریه و مصر بود چه شد و الان کجاست؟
گنج کاپیتان مورگان؛ معروفترین دزد دریایی جهان که بزرگترین گنجینه تاریخ را از اسپانیاییها دزدید
ردپای گنج در آبشار سربنددفینه بیخ گوش تهران؛ راز شکلگیری روستای تالون چه بود؟
گنج شاه کرزوس؛ بزرگترین گنج تاریخ مشهور به گنج قارون که کوروش آن را به ایران آورد
گنجهای قاجاریه؛ چگونه روسها با ترکمانچای بزرگترین یاقوت جهان و گنج بزرگ نادر شاه و فتحعلیشاه را از ایران سرقت کردند؟
کُستی یا بند دین؛ هفتاد و دو نخ پشم سفید گوسفند که باارزشترین طناب دنیا با آنها ساخته می‌شود
گنجینه جیحون؛ مرموزترین و بزرگترین گنج هخامنشی که به طرز عجیبی از ایران به سرقت رفت
ارسال نظر
ویدیوهای برگزیده
دنیای گیاهان
علم و کیهان