روغن آرگان؛ روغن معروف به طلای مایع که از تف بزهای درختی مراکشی ساخته می‌شود و هر لیتر آن ۴۰ میلیون تومان قیمت دارد
بزهای مراکشی با بالا رفتن از درخت ارقان میوه‌ها را می‌خورند و دانه‌ها را تف می‌کنند. زنان محلی این دانه‌ها را جمع کرده و با روش سنتی روغن آرگان می‌گیرند؛ روغنی طبیعی و ارزشمند برای پوست، مو و خوراک.
راز بقا: در جنوب غربی مراکش، در منطقه‌ای خشک و آفتاب‌سوز به نام «سوس»، درختی می‌روید که قرن‌هاست مردم بربر آن را سرچشمه زندگی می‌دانند؛ درخت آرگان (Argania spinosa). این درخت مقاوم در برابر گرما و کم‌آبی، نمادی از استقامت و سازگاری با طبیعت است و میوه‌ای تولید می‌کند که روغن گران‌بهایش، امروز با نام «طلای مایع مراکش» در سراسر جهان شناخته می‌شود.
بز‌هایی که از درخت بالا می‌روند!
به گزارش راز بقا، یکی از پدیده‌های جالب و منحصر‌به‌فرد طبیعت مراکش، بز‌هایی هستند که برای خوردن میوه‌های آرگان از تنه و شاخه‌های درخت بالا می‌روند. این بز‌ها به‌صورت طبیعی عاشق طعم گوشته‌ی شیرین میوه آرگان‌اند و مهارت شگفت‌انگیزی در بالا رفتن از درخت دارند.
در زمان رسیدن میوه‌ها، معمولاً گروهی از بز‌ها در ارتفاع چند متری از زمین دیده می‌شوند که میان شاخه‌ها ایستاده‌اند و مشغول خوردن میوه‌ها هستند. پس از خوردن، پوست ضخیم میوه هضم می‌شود، اما هسته سخت آن را نمی‌بلعند، بلکه تف می‌کنند. مردم محلی این دانه‌های تف‌شده را جمع‌آوری کرده و در فرآیند استخراج سنتی روغن مورد استفاده قرار می‌دهند.
این همکاری عجیب بین بز و انسان، یکی از زیباترین جلوه‌های همزیستی در طبیعت است. بز‌ها به پراکندگی طبیعی بذر درخت آرگان نیز کمک می‌کنند و نقش مهمی در چرخه زیست‌محیطی منطقه دارند.
فرآیند سنتی استخراج روغن آرگان
به گزارش راز بقا زنان مراکشی قرن‌هاست که هنر استخراج روغن آرگان را نسل‌به‌نسل منتقل کرده‌اند. آنها ابتدا میوه‌های خشک‌شده را جمع‌آوری و پوست ضخیم آنها را جدا می‌کنند. سپس با سنگ، هسته سخت را می‌شکنند تا مغز روغنی درون آن خارج شود.
این مغز‌ها یا به‌صورت خام فشرده می‌شوند (برای مصارف آرایشی) یا کمی تفت داده شده و سپس فشرده می‌گردند (برای مصارف خوراکی). در نهایت، روغن طلایی‌رنگی به دست می‌آید که عطر و طعم خاصی دارد و به سختی می‌توان مشابهش را یافت.
برای تولید تنها یک لیتر روغن آرگان خالص، حدود ۳۰ تا ۴۰ کیلوگرم میوه آرگان لازم است. همین موضوع باعث شده این روغن در دنیا کمیاب و ارزشمند باشد.
ترکیبات و ویژگی‌های علمی
روغن آرگان سرشار از اسید‌های چرب مفید نظیر اولئیک، لینولئیک و پالمیتیک است و همچنین مقدار زیادی ویتامین E و آنتی‌اکسیدان طبیعی دارد. این ترکیبات باعث می‌شوند روغن آرگان در برابر اکسید شدن مقاوم‌تر از روغن زیتون باشد و برای سلامت پوست و مو خواص فوق‌العاده‌ای داشته باشد.
خواص و کاربرد‌های روغن آرگان
یک. مراقبت از پوست و ضد پیری
روغن آرگان با رطوبت‌رسانی عمیق و تحریک تولید کلاژن، باعث کاهش چین‌وچروک و درخشندگی پوست می‌شود.
دو. نرم‌کننده و تقویت‌کننده مو
چند قطره روغن آرگان روی مو‌های نیمه‌خشک باعث رفع موخوره، افزایش نرمی و براقیت طبیعی می‌شود.
سه. ترمیم اگزما، خشکی و سوختگی پوست
خاصیت ضدالتهابی و التیام‌بخش روغن آرگان، آن را به گزینه‌ای طبیعی برای درمان خشکی، خارش و آفتاب‌سوختگی تبدیل کرده است.
چهار. تغذیه ناخن و لب
با ماساژ چند قطره روغن روی ناخن یا لب، می‌توان شکنندگی و خشکی را برطرف و سطحی صاف و براق ایجاد کرد.
پنج. استفاده خوراکی
در مراکش، روغن خوراکی آرگان را همراه با نان و عسل مصرف می‌کنند یا با بادام ترکیب کرده و خمیری مقوی به نام «آملو» می‌سازند که انرژی فراوانی دارد.
برای مطالعه بیش‌تر بخوانید:
بز مراکشی؛ بز میوه‌خواری که مثل پرنده بالای درخت زندگی می‌کند و از مدفوعش روغن می‌گیرند!
کتیرا چیست، چه خواصی دارد و چرا به عنوان ژل مو از آن استفاده می‌شد؟
پیشینه تاریخی در ایران
جالب است بدانید در متون کهن فارسی نیز نامی از این درخت آمده است. به گزارش راز بقا در «لغت‌نامه دهخدا» نقل شده که «قوم بربر از مغرب اقصی، درختی خارناک و بزرگ دارند که میوه‌ای، چون بادام خرد دارد و مردم، پس از خوردن میوه به‌دست دام، هسته‌ها را جمع کرده و از آن روغنی می‌گیرند که به قاتق غذا تبدیل می‌شود و طعمی شیرین، چون روغن زیتون دارد».
به گزارش راز بقا در ایران قدیم، از این روغن با نام زیت‌الهرجان یا زیت ارجان یاد شده است. هرچند این درخت در اقلیم ایران رشد نمی‌کند، اما نام و خواص آن در متون گیاه‌پزشکی سنتی شناخته شده بوده است.
قیمت روغن آرگان
روغن آرگان به دلیل فرآیند تولید زمان‌بر و ارزش بالای مغز دانه‌های آرگان، یکی از گرانترین روغن‌های طبیعی جهان است. قیمت آن بسته به کیفیت و روش استخراج متفاوت است: روغن با کیفیت بالا و سنتی می‌تواند تا ۳۳ میلیون تومان در هر لیتر برسد، نمونه‌های متوسط بین ۲.۴ تا ۹.۸ میلیون تومان و حتی قیمت روغن محلی در مراکش حدود ۶.۶ تا ۷.۱۵ میلیون تومان است. این اختلاف قیمت ناشی از کیفیت مغز دانه، روش استخراج و بازار مقصد است و نشان می‌دهد که هر قطره این طلای مایع، نتیجه‌ی کار سخت طبیعت و انسان است.
تأثیر اقتصادی و اجتماعی
در مراکش امروز، تولید روغن آرگان نه‌تنها یک فعالیت سنتی بلکه منبع مهم درآمد برای هزاران زن روستایی است. تعاونی‌های زنان در روستا‌های منطقه سوس نقش اساسی در برداشت، فشرده‌سازی و صادرات این روغن دارند.
در سال ۱۹۹۸، یونسکو منطقه زیست‌کره آرگان را ثبت جهانی کرد تا از نابودی این درختان ارزشمند جلوگیری شود و میراث طبیعی مراکش حفظ گردد.
درخت آرگان، بزهای کوه‌نورد و زنان سخت‌کوش مراکش، سه ضلع داستانی هستند که قرن‌ها ادامه یافته است. حاصل این همزیستی زیبا، روغنی است که امروز در سراسر جهان به عنوان نماد زیبایی و سلامت شناخته می‌شود.
روغن آرگان فقط یک ماده آرایشی نیست؛ نتیجه‌ی ارتباط هوشمندانه‌ی انسان و طبیعت است رابطه‌ای که هم زمین را زنده نگه می‌دارد و هم به زندگی انسان رنگ و درخشش می‌بخشد.
لینک کپی شد
از میان خبرها
خواندنی‌ها
کشت زعفران در شورهزارهای آران و بیدگل؛ چگونه در خاک نمکی کویر طلای سرخ پرورش دهیم؟
ذرت شیرین مقاوم به گرما در خوزستان و جنوب کرمان؛ این ذرت با بازده بالا و مصرف آب کمتر سود بالایی دارد
کشت گل محمدی در داراب؛ روایت واقعی از یک کشاورزی کممصرف و پر درآمد که مردم روستا را ثروتمند کرد
کشت پیاز در زمینهای کمآب سیستان و بلوچستان؛ راهکارهای نوین کشاورزی مقاوم و پرسود در شرایط سخت
کدام محصولات کشاورزی ایران بیشترین مصرف آب را دارد؛ نیشکر، هندوانه یا برنج؟
کشت تاقچهای؛ ابتکار کشاورزان کهگیلویه که توانستند در دل کوه سخت و سنگی، گوجه، بادمجان و سبزی پرورش دهند
راز هندوانه و نخل ابوجهل؛ نام ابوجهل از کجا آمد و چرا ایرانیان برخی میوه‌ها و گیاهان را «ابوجهل» می‌نامند؟
گاوآهن چوبی بلوچها؛ ابزاری ساده که بلوچهای ایران همانند کشاورزان مصر باستان از آن برای شخم زدن زمین استفاده می‌کنند
ترتیکاله؛ غله مقاوم و کمآب استان فارس که بهترین جایگزین گندم و ذرت است، آب کم میخواهد و سود بسیار بالایی دارد
هبار دادن نخل؛ درخت نخل چطور بارور می‌شود و بهترین روش برای پرورش دادن باکیفیتترین خرمای ایران چیست؟
پنیر نخل یا گشیر؛ مروارید پنهان در تنه درخت نخل که طعم شیرین و بافت لطیفی دارد و با سر بریدن نخل به دست می‌آید
گز روغنی؛ طلای سبز جنوب ایران که به خشکسالی مقاوم است و سود اقتصادی بسیار بالایی دارد
کشت کُرتاچ؛ ابتکار کشاورزان کهگیلویه که توانستند در دل خاکهای فقیر و شور، سبزی، بادمجان و گوجه پرورش دهند
هرس نخل؛ کشف روشی عجیب توسط مردم جنوب ایران برای هرس کردن نخل که برداشت خرما را بسیار کم هزینه می‌کند
پیوند زدن پسته؛ راز طلای سبز ایران چیست و چطور می‌توان درخت پستهای با بیشترین باردهی داشت؟
عنبرسائل؛ درخت دارویی و مقاوم برای اقلیم نیمه‌خشک و طلایی خوشعطر که می‌تواند فضای سبز ایران را زیبا کند
ارسال نظر
ویدیوهای برگزیده
دنیای گیاهان
علم و کیهان