بز مراکشی؛ بز میوهخواری که مثل پرنده بالای درخت زندگی میکند و از مدفوعش روغن میگیرند!
راز بقا: در مناطق خشک و صخرهای جنوب غربی مراکش، منظرهای عجیب و شگفتانگیز وجود دارد که مسافران را شوکه میکند: بزهایی که بالای «درختان آرگان» نشستهاند و میوههای آن را میخورند، گویی که طبیعتاً برای این کار ساخته شدهاند.
به گزارش راز بقا، این رفتار منحصربهفرد نتیجه سازگاری با محیطی سخت است که در آن منابع غذایی محدود هستند. بزها از این درختان خاردار، که گاهی ارتفاع آنها به حدود ۹ متر میرسد، بالا میروند تا به میوههای مغذی آرگان دست یابند. این همزیستی بین بزها، درختها و انسانها، فرهنگ، اقتصاد و اکوسیستمهای محلی را شکل داده است.
فیلمی از زندگی این بز عجیب بالای درخت را اینجا ببینید
درخت آرگان (Argania spinosa) میوههای کوچک و زیتونمانندی تولید میکند که درون آنها دانههای سختی قرار دارد. این دانهها حاوی هستههایی هستند که برای تولید «روغن آرگان» به کار میروند، محصولی ارزشمند که در صنایع لوازم آرایشی و همچنین آشپزی استفاده میشوند.
به گزارش راز بقا بزها این میوهها را میخورند، اما نمیتوانند دانههای آن را هضم کنند. دانهها به صورت دستنخورده از دستگاه گوارش آنها عبور کرده و دفع میشوند. محلیها این دانهها را از مدفوع بزها جمعآوری میکردند، روشی سنتی که در گذشته نقش مهمی در تولید روغن آرگان داشت. اگرچه امروزه تکنیکهای مدرن جایگزین این روش شدهاند، اما این ارتباط نزدیک میان بزها و اکوسیستم آرگان را نشان میدهد.
این رفتار بیشتر ناشی از ضرورت است چرا که اقلیم خشک منطقه، پوشش گیاهی محدودی ارائه میدهد و بزها را مجبور به توسعه مهارتهای بالا رفتن از درختان میکند. آنها از سمهای شکافته و تیز خود برای چسبیدن به شاخهها و تنه درخت استفاده میکنند و با مهارت بالایی تعادل خود را حفظ میکنند. حضور بزها روی درختان به تصویری نمادین از مراکش تبدیل شده که گردشگران بسیاری را به خود جذب میکند تا این منظره غیرمعمول را ببینند و عکس بگیرند.
بزها روی درختان و نگرانیهای زیستمحیطی
حضور بزها روی درختان آرگان نگرانیهای زیستمحیطی ایجاد کرده است. چرای بیش از حد بزها میتواند به درختان آرگان آسیب رسانده و مانع از بازتولید آنها شود و این موضوع تعادل ظریف اکوسیستم را تهدید میکند. درخت آرگان تحت فشار ناشی از جنگلزدایی، گسترش کشاورزی و تغییرات اقلیمی قرار دارند. تلاشها برای حفاظت از جنگلهای آرگان شامل آموزش محلیها درباره روشهای پایدار چرای دام و ترویج معیشتهای جایگزین است.
امروزه، درخت آرگان بهعنوان یک ذخیرهگاه زیستکره توسط یونسکو به رسمیت شناخته شده، که اهمیت اکولوژیکی و فرهنگی آن را برجسته میکند. علاوه بر این، تولید روغن آرگان منبع درآمد مهمی برای جوامع محلی، بهویژه زنان است که از طریق تعاونیها این روغن را فرآوری میکنند. این ابتکارات تلاشی برای حفظ جنگلهای آرگان و همچنین نقش سنتی بزها در این منطقه است.
منظره بزهای درختنشین در درختان آرگان، نشاندهنده نبوغ زندگی در محیطهای سخت و تعامل پیچیده بین طبیعت، حیوانات و معیشت انسانی است.
درخت آرگان
درختان آرگان که بومی مراکش هستند، گیاهانی مقاوماند که در مناطق خشک و نیمهخشک رشد میکنند. این درختان تا ۲۰۰ سال عمر میکنند و نقش مهمی در جلوگیری از فرسایش خاک و بیابانزایی دارند.
برای مطالعه بیشتر بخوانید:
بز پشمینه؛ بز هندی با ظریفترین پشم جهان که با آن لباسهای لوکس تولید میشود
بز پامیر یا بدخشانی؛ بز افغانستانی با شاخهای بزرگ که مردم محلی آن را با خدایان مرتبط میدانند
درختان آرگان میوههای کوچکی تولید میکنند که شبیه زیتون هستند و دارای گوشتی نرم و هستهای سخت هستند. درون هسته، دانههایی قرار دارد که سرشار از روغناند. روغن آرگان به دلیل خواص مرطوبکننده و آنتیاکسیدانی خود در صنایع لوازم آرایشی و آشپزی بسیار ارزشمند است.
نژاد بزهایی که میوه درخت آرگان میخورند
به گزارش راز بقا بزهایی که معمولاً میوههای درخت آرگان را میخورند در مراکش نژاد خاصی ندارند و بیشتر بزهای بومی مراکشی هستند. این بزها معمولاً به اقلیم خشک و نیمهخشک جنوبغربی مراکش سازگار شدهاند، جایی که درختان آرگان رشد میکنند. این بزها به دلیل توانایی خارقالعاده در بالا رفتن از درختان شناخته میشوند، که به آنها اجازه میدهد تا شاخههای خاردار درخت آرگان را بپیمایند و از میوههای آن تغذیه کنند.
این بزها نژاد خاصی ندارند و اغلب به عنوان بزهای محلی مراکشی شناخته میشوند. این بزها اندازهای کوچک تا متوسط دارند، مقاومند و مهارت زیادی در بالا رفتن از درختان دارند. توانایی آنها برای خوردن میوه درخت آرگان نتیجه غریزههای طبیعی و سازگاری آنها با محیطهای چالشبرانگیز است، نه به دلیل هدف خاصی در پرورش نژادی.