صدای گیاهان ضبط شد؛ ناله‌های هنگام بریدن شاخه!

راز بقا: علاقه‌مندان به گل‌ها و پرورش گیاهان معتقدند که حرف‌زدن با گیاهان و توجه به آن‌ها به رشدشان کمک می‌کند، اما درباره شنیدن صدای گیاهان تاکنون صحبت علمی به میان نیامده است. 

به گزارش رازبقا؛ پژوهشی جدید که سی‌ام ماه مارس منتشر شد، نشان می‌دهد گیاهان هنگام استرس و خطر صدا‌هایی تولید می‌کنند. دانشمندان یک دانشگاه برای نخستین‌بار توانستند صدای ارتباطی گیاهان را ضبط و تجزیه‌وتحلیل کنند. 

دانشگاهی در سرزمین‌های اشغالی فلسطین اعلام کرد این اصوات شبیه‌به صدای کلیک و صدای ترکیدن ذرت‌پفکی است، اما در طول موج‌هایی بالا و فراتر از محدوده شنوایی گوش انسان منتشر می‌شود و نوع آن با مشکلی که برای آن‌ها ایجاد شده است، مطابقت دارد.

یاهونیوز به‌نقل از این پژوهشگران نوشت که آن‌ها متوجه شدند گیاهان معمولا در شرایط استرس‌زا صدا‌هایی تولید می‌کنند و هر گیاه و هر نوع استرسی صدای مشخصی دارد که قابل شناسایی است.

این صدا به گوش انسان نمی‌رسد، اما احتمالا حیواناتی مانند خفاش، موش و حشرات آن را می‌شنوند. 

پیش‌تر یک شرکت سوئیسی دستگاهی ابداع کرده بود که به گیاهان صدا می‌بخشید و از این طریق، وضعیت سلامت و فعالیت آن‌ها قابل پیگیری و ارزیابی می‌شد. 

پروفسور لیلاش حدنی، زیست‌شناس این دانشگاه که سرپرستی این پژوهش را برعهده داشته است، می‌گوید: «یافته‌های ما نشان می‌دهد دنیای اطراف ما پر از صدای گیاهان است که حاوی اطلاعاتی مثل کم‌آبی یا آسیب‌اند.» 

او در ادامه گفت: «به نظر ما با توجه به ابزار‌های مناسبی همچون حسگر‌هایی که به پرورش‌دهندگان می‌گویند گیاهان چه زمانی به آبیاری نیاز دارند، این اطلاعات برای انسان هم قابل استفاده است.»

پیش‌تر مشخص شده بود که گیاهان با انتشار مواد شیمیایی فرار با سایر گیاهان و حشرات ارتباط برقرار می‌کنند، اما تاکنون درباره گیاهانی که صدای شنیدنی تولید می‌کنند، اطلاعاتی وجود نداشت. 

دکتر حدنی به همراه یوسی یوول، پژوهشگر دیگر دانشگاه تل‌آویو که روی صدای خفاش‌ها مطالعه می‌کرد، پروژه‌ای مشترک را آغاز و در آن توجه خود را روی گیاه گوجه فرنگی و تنباکو متمرکز کردند. 

آن‌ها این گیاهان را با میکروفن‌هایی بسیار حساس که نزدیک ساقه‌شان نصب کرده بودند، در جعبه‌های چوبی عایق صدا گذاشتند و صدا‌های تولیدشده را ضبط کردند. پژوهشگران دریافتند این گیاهان زمانی که کم‌آب می‌شوند، ساقه‌شان بریده می‌شود، یا آسیب می‌بینند، صدا تولید می‌کنند. 

این پژوهشگران همان نوع صدا را از گیاهان گلخانه و گیاهان دیگری مانند انگور و گندم نیز دریافت کردند. 

نتیجه این مطالعه نشان داد گیاهان مطابق با نوع استرسی که به آن‌ها وارد می‌شود، نارضایتی خود را با تولید صدایی خاص بیان می‌کنند. یک برنامه یادگیری ماشینی با دقت و صحت ۷۰ درصد تشخیص می‌دهد که آیا گیاه تشنه است یا ساقه‌اش در معرض خطر قطع شدن قرار دارد. این ابزار به پژوهشگران کمک کرد تا بتوانند صدای گیاه را از صدای باد، باران و صدا‌های دیگر تفکیک و براساس شدت و فرکانس صدا، میزان استرس ناشی از کم‌آبی یا بریده‌شدن ساقه را بررسی کنند. مثلا گیاه تنباکو هنگام کم‌آبی صدایی بلندتر تولید می‌کند که نسبت‌به صدای آن هنگام بریده‌شدن ساقه‌اش بلندتر است.

هرچند این پژوهش فقط روی دو گیاه گوجه فرنگی و تنباکو متمرکز بود، اما باور پژوهشگران این است که احتمال دارد گیاهان دیگر نیز هنگام استرس، صدا‌هایی تولید کنند و فناوری ضبط صدای گیاهان به کشاورزی، بررسی تغییرات اقلیمی و جلوگیری از پیشروی خشکسالی نیز کمک کند.