آبش‌خاتون؛ یکی از قدرتمندترین زنان تاریخ ایران که شیراز را از حمله مغول نجات داد
آبش‌خاتون، تنها زن فرمانروا در تاریخ سلسله اتابکان فارس، با تدابیر هوشمندانه خود در دوران حمله مغول‌ها توانست شیراز و فارس را از تخریب نجات دهد. این مقاله از راز بقا به بررسی زندگی، اقدامات تاریخی و وضعیت کنونی مقبره‌ی او که اکنون در معرض تخریب قرار دارد، می‌پردازد.
راز بقا: آبش‌خاتون یکی از شخصیت‌های تاریخی برجسته ایران در دوره‌ی اتابکان فارس است. او تنها زن فرمانروای این سلسله و یکی از شخصیت‌های منحصر‌به‌فرد تاریخ ایران به شمار می‌رود که در دوره‌ای حساس از تاریخ کشور، با هوشمندی و تدابیر خود نقش مهمی در حفظ سرزمین فارس و به ویژه شیراز ایفا کرد. این مقاله از راز بقا به بررسی زندگی و نقش تاریخی آبش‌خاتون، اقدامات او در دوران حمله مغول و وضعیت کنونی مقبره‌اش خواهد پرداخت.
آبش‌خاتون، تنها زن فرمانروای فارس
به گزارش راز بقا، آبش‌خاتون در خانواده‌ای معتبر و از نسل اتابکان فارس به دنیا آمد. سلسله اتابکان فارس یکی از سلسله‌های مهم در تاریخ ایران بود که در دوره‌ی ایلخانیان و قبل از حمله مغول‌ها، در فارس حکومت می‌کرد. در این دوره، فارس به عنوان یکی از مهم‌ترین مناطق ایران از لحاظ سیاسی و اقتصادی شناخته می‌شد. آبش‌خاتون به عنوان تنها زن فرمانروا، در واقع یکی از قدرتمندترین شخصیت‌های زن تاریخ ایران است که توانست در شرایط پیچیده‌ای مانند حمله مغول‌ها، حکمرانی کند.
حکمرانی در دوران حمله مغول
دوره‌ای که آبش‌خاتون بر فارس حکمرانی می‌کرد، همزمان با حمله مغول‌ها به ایران بود. به گزارش راز بقا این حمله، که توسط چنگیزخان مغول آغاز شد، ایران را با ویرانی‌های عظیمی رو‌به‌رو کرد. بسیاری از شهر‌ها و مناطق کشور در این دوران مورد حمله قرار گرفتند و تخریب شدند. شیراز و فارس نیز از این حملات بی‌نصیب نماندند.
سکه ضرب شده در دوره آبش خاتون
برای مطالعه بیشتر بخوانید:
شاهماران؛ زنی افسانه‌های حاصل آمیزش مار و انسان که قدرت‌های مرموزی دارد
زنان سکایی؛ شجاع‌ترین زنان تاریخ که برای تیراندازی با کمان سینه راست خود را می‌بریدند!
ظل‌السلطان؛ شاهزاده قجری چگونه ۳۰۰ گورخر را در یک روز شکار کرد و مرگبارترین رکورد ایران را ثبت کرد؟
آبش‌خاتون در این شرایط بحرانی توانست با درایت و تدابیر خود فارس را از خطرات جدی نجات دهد. یکی از مهم‌ترین تصمیمات او، ازدواج با منگوتیمور، پسر هلاکوخان مغول بود. این ازدواج به عنوان یک حرکت استراتژیک برای حفظ امنیت فارس و شیراز تلقی می‌شود. منگوتیمور، که نوه‌ی چنگیزخان مغول بود، از قدرت زیادی در میان مغول‌ها برخوردار بود و با این ازدواج، آبش‌خاتون توانست از نفوذ او برای حفظ سرزمین فارس استفاده کند.
نقش استراتژیک ازدواج با منگوتیمور
ازدواج آبش‌خاتون با منگوتیمور یکی از نکات مهم تاریخ ایران در دوران حمله مغول‌ها است. به گزارش راز بقا این ازدواج به‌طور غیرمستقیم موجب شد تا فارس در برابر حملات مغول‌ها از مقاومت بیشتری برخوردار باشد. منگوتیمور به دلیل نسبت خویشاوندی با چنگیزخان، نفوذ زیادی در دربار مغول‌ها داشت و از این رو، روابط میان فارس و مغول‌ها تا حدی بهبود یافت. این رابطه، در مقایسه با سایر مناطق ایران که تحت حملات و تخریب‌های مغول‌ها قرار گرفتند، توانست فارس را در امان نگه دارد.
حفظ شیراز از تخریب
شیراز، به عنوان یکی از شهر‌های مهم ایران در دوره‌ی اتابکان، همیشه جایگاه ویژه‌ای در تاریخ ایران داشته است. در دوران حمله مغول‌ها، این شهر نیز تهدید به نابودی شد، اما آبش‌خاتون با درایت و تدابیر سیاسی خود، موفق شد این شهر را از حملات مغول‌ها حفظ کند. برخی از منابع تاریخی اشاره دارند که اقدامات آبش‌خاتون در زمینه دیپلماسی و استفاده از نفوذ منگوتیمور، به‌ویژه در جلوگیری از حملات و تخریب‌های بیشتر مغول‌ها به شیراز، تاثیر زیادی داشت.
آبش‌خاتون؛ الگوی زنان قدرتمند تاریخ
آبش‌خاتون به عنوان یک زن حکمران در تاریخ ایران، الگوی قابل توجهی برای زنان قدرتمند و تاریخ‌ساز است. به گزارش راز بقا در دوران‌هایی که زنان به‌طور معمول در موقعیت‌های قدرت قرار نداشتند، آبش‌خاتون توانست با سیاست‌های هوشمندانه و تدابیر استراتژیک خود، نه‌تنها حکومت فارس را حفظ کند بلکه در برابر یکی از بزرگترین تهدیدات تاریخ ایران، یعنی حمله مغول‌ها، مقاومت کند.
وضعیت مقبره آبش‌خاتون
اگرچه آبش‌خاتون در تاریخ ایران یک شخصیت بزرگ و تاثیرگذار است، اما مقبره او در حال حاضر وضعیت خوبی ندارد. مقبره آبش‌خاتون که در یکی از نقاط تاریخی شیراز قرار دارد، اکنون در حال تخریب است و به‌نظر می‌رسد که برای بسیاری از شهروندان و مسئولان، اهمیت ویژه‌ای ندارد. به گزارش راز بقا این مقبره که روزگاری شاهد وفاداری و رشادت‌های یک فرمانروا بود، اکنون به حال خود رها شده است و از آن هیچ نشانه‌ی قابل توجهی از نگهداری و احترام به این شخصیت تاریخی دیده نمی‌شود.
چرا مقبره آبش‌خاتون مهجور است؟
درست است که آبش‌خاتون در تاریخ ایران شخصیت بسیار مهمی بوده است، اما متاسفانه مقبره او در شیراز به دلیل بی‌توجهی به میراث فرهنگی و تاریخی، دچار تخریب شده است. عوامل مختلفی می‌تواند در این وضعیت تاثیرگذار باشد. نخست، مشکلات اقتصادی و نبود منابع کافی برای مرمت و نگهداری آثار تاریخی می‌تواند یکی از دلایل اصلی باشد. همچنین، نبود توجه کافی به تاریخ زنان در جامعه ایرانی نیز می‌تواند موجب فراموشی شخصیت‌هایی همچون آبش‌خاتون شده باشد.
آبش‌خاتون، زن حاکم فارس و تنها فرمانروای زن این سلسله، در شرایطی بسیار پیچیده و بحرانی از تاریخ ایران توانست با تدابیر هوشمندانه خود شیراز و فارس را از حمله مغول‌ها نجات دهد.
به گزارش راز بقا اقدامات استراتژیک او به ویژه ازدواج با منگوتیمور، پسر هلاکوخان مغول، نقش مهمی در حفظ امنیت این منطقه ایفا کرد. اما متاسفانه مقبره او امروز در وضعیت نامناسبی قرار دارد و به حال خود رها شده است. این وضعیت نشان‌دهنده بی‌توجهی به میراث تاریخی و فرهنگی ایران، به‌ویژه شخصیت‌های زن تاریخ است. بازنگری در حفظ و نگهداری این مقبره و سایر آثار تاریخی زنان بزرگ ایرانی می‌تواند قدمی مثبت در جهت احترام به تاریخ و فرهنگ کشور باشد.
لینک کپی شد
خواندنی‌ها
ارسال نظر
ویدیوهای برگزیده
دنیای گیاهان
علم و کیهان