خرنوب؛ میوه‌ای شیرین‌تر و مفیدتر از شکلات و کاکائو که برای تقویت قوای جنسی و درمان ناباروری استفاده می‌شود
خرنوب (Carob)، درختی کهن از سرزمین‌های مدیترانه، با میوه‌ای شیرین و مغذی شناخته می‌شود که جایگزینی سالم برای شکلات است. این گیاه مقاوم، علاوه بر خواص دارویی و تغذیه‌ای، در گذشته به عنوان واحد وزن جواهرات نیز کاربرد داشته است. در این نوشته با تاریخچه، ویژگی‌های گیاه‌شناختی و فواید خرنوب بیشتر آشنا می‌شویم.
راز بقا: خرنوب (Carob)، درختی همیشه‌سبز و مقاوم است که بومی مناطق مدیترانه‌ای به شمار می‌رود و تاریخچه‌ای چند هزار ساله دارد. این درخت که گاه با عنوان «نان سنت جان» نیز شناخته می‌شود، به سبب اشاره‌هایی در متون مقدس، جایگاه خاصی در فرهنگ‌های باستانی یافته است.
به گزارش راز بقا، خرنوب نه‌تنها به دلیل میوه خوراکی و ارزش تغذیه‌ای‌اش اهمیت دارد، بلکه نمادی از پایداری، دارویی طبیعی و منبعی پایدار برای کشاورزی در اقلیم‌های خشک محسوب می‌شود.
پیشینه تاریخی خرنوب
به گزارش راز بقا، خرنوب در اصل از نواحی شرقی مدیترانه، از جمله سوریه، لبنان و فلسطین ریشه گرفته است. شواهد تاریخی نشان می‌دهد که مصریان باستان از غلاف‌های این گیاه برای خوراک و نیز در طب سنتی استفاده می‌کردند. یونانیان و رومیان باستان با گسترش قلمرو‌های خود، این درخت را نیز به مناطق مختلف معرفی کردند و از توانایی آن برای رشد در خاک‌های فقیر و اقلیم‌های گرم و خشک بهره گرفتند.
لقب «نان سنت جان» از سنتی مسیحی نشأت می‌گیرد که بر این باور است که حضرت یحیی (سنت جان) در زمان اقامتش در بیابان از میوه خرنوب تغذیه می‌کرد. گرچه این روایت مورد تردید است و برخی منابع آن را به گیاهان دیگری نسبت می‌دهند، اما این نام در فرهنگ‌ها باقی مانده و بر اسطوره‌پردازی پیرامون این گیاه افزوده است.
یکی از نکات جالب تاریخی درباره خرنوب، استفاده از دانه‌های آن به‌عنوان واحد اندازه‌گیری وزن در گذشته است. از آنجا که وزن دانه‌های خرنوب تقریباً یکنواخت است، در گذشته برای وزن‌کردن سنگ‌های قیمتی از آن استفاده می‌شد؛ واژه‌ی امروزی «قیراط» (carat) نیز از همین ریشه گرفته شده است.
برای مطالعه بیشتر بخوانید:
ویژگی‌های گیاه‌شناختی خرنوب
به گزارش راز بقا، درخت خرنوب گیاهی مقاوم در برابر خشکسالی است که می‌تواند بیش از صد سال عمر کند. این درخت در خاک‌های فقیر و آب‌وهوای گرم رشد مطلوبی دارد و تا ارتفاع ۱۵ متر می‌رسد. تاج گسترده و سبز آن فضای وسیعی را پوشش می‌دهد.
خرنوب اغلب دوپایه است؛ یعنی گل‌های نر و ماده در درختان جداگانه رشد می‌کنند، هرچند گونه‌هایی با گل‌های دوجنسی نیز وجود دارند.
میوه خرنوب به شکل غلاف‌هایی قهوه‌ای و چرمی به طول ۳۰ سانتی‌متر است. درون این غلاف‌ها دانه‌هایی سخت قرار دارند که در میان پالپی شیرین و فیبردار احاطه شده‌اند. این پالپ را خشک کرده و آسیاب می‌کنند تا پودر خرنوب به‌دست آید که شیرین، بدون کافئین و جایگزینی طبیعی برای پودر کاکائو در پخت‌وپز و نوشیدنی‌هاست.
خواص تغذیه‌ای و دارویی
به گزارش راز بقا، خرنوب سرشار از فیبر غذایی، آنتی‌اکسیدان، کلسیم و ترکیبات پلی‌فنولی است. فاقد کافئین و تئوبرومین بوده و برای کسانی که به این ترکیبات حساسیت دارند، گزینه‌ای ایده‌آل به‌شمار می‌رود. خرنوب از گروه گیاهان دارویی است که میوه و دانه آن از خواص درمانی بسیاری برخوردار است. مهمترین خاصیت خرنوب استفاده از آن به منظور تقویت قوای جنسی و حل مشکلات ناباروری به ویژه مشکلاتی از قبیل کاهش تعداد و کاهش تحرک اسپرم در مردان است. علاوه بر آن خرنوب خواص درمانی دیگری نیز دارد که از آن جمله از بین برنده تورم ریه‌ها، خلط‌آور، پیشگیری کننده سرطان ریه و ... است و از گذشته‌های دور اطبا یونانی خوردن این گیاه را به خوانندگان توصیه میکرده‌اند.
در طب سنتی از خرنوب برای درمان مشکلات گوارشی، به‌ویژه اسهال، و نیز تسکین گلودرد استفاده می‌شده است. شیرینی طبیعی آن نیز منبعی فوری برای تأمین انرژی محسوب می‌شود و به همین دلیل در سفر‌های طولانی و برای دامداران مفید بوده است.
درخت خرنوب از ریشه‌های کهن مدیترانه‌ای‌اش تا جایگاه امروزی‌اش در رژیم‌های غذایی سالم، نمونه‌ای بارز از گیاهی است که هم مقاوم است و هم سودمند. خرنوب چه به‌عنوان نمادی از تاریخ، چه دارویی طبیعی یا جایگزینی سالم برای شکلات، همچنان در خدمت تغذیه و فرهنگ بشری باقی مانده است.
لینک کپی شد
از میان خبرها
خواندنی‌ها
آنغوزه؛ گیاهی ارزشمند با خواص دارویی که هر هفت سال گل می‌دهد و چیدنش جریمه دارد!
دمبل یا دنبلان گران‌ترین قارچ کوهی دنیا؛ کجا بیشترین دنبلان کوهی را دارد و چطور آن را پیدا کنیم؟
هوم یا ریش بُز؛ گیاهی مقدس و توهمزا که ایرانیان آن را میپرستیدند و در افغانستان با آن شیشه تولید می‌کنند!
دم شیر؛ گیاهی که برای سلامت زنان، کاهش استرس، تنظیم پریود و سلامت قلب خوب است!
ارسال نظر
ویدیوهای برگزیده
دنیای گیاهان
علم و کیهان