












راز بقا: گاهی اوقات تاریخ از دل غیرمنتظرهترین کشفیات آشکار میشود. یکی از این نمونهها، مربوط به مدفوعی باستانی است که امروزه به یکی از مشهورترین و بامزهترین آثار به نمایش درآمده در مرکز وایکینگ یورویک (Jorvik Viking Centre) در شهر یورک انگلستان تبدیل شده است.
به گزارش راز بقا، این اثر شگفتانگیز نه یک مجسمه، نه یک ابزار جنگی، و نه حتی یک جواهر است؛ بلکه یک مدفوع فسیلشده انسانی متعلق به یک وایکینگ از قرن نهم میلادی است.
این کشف که با نام کاپرولیت بانک لویدز (Lloyds Bank Coprolite) شناخته میشود، یکی از بزرگترین نمونههای فسیلشده در جهان است. بررسیهای علمی روی این مدفوع تاریخی اطلاعات تازهای درباره رژیم غذایی، سلامت و حتی مشکلات گوارشی یک وایکینگ باستانی به دست داده است. اما ارزش آن تنها به جنبه علمی خلاصه نمیشود؛ بلکه بهعنوان یک اثر فرهنگی و موزهای، توجه هزاران بازدیدکننده را هم جلب کرده است.
به گزارش راز بقا، این مدفوع باستانی که بهطور طنزآمیز با نام «مدفوع گرانبها» شناخته میشود، رکورد بزرگترین مدفوع انسانی فسیلشده را در اختیار دارد. ابعاد آن شگفتانگیز است: حدود ۲۰ سانتیمتر طول و ۵ سانتیمتر قطر. این اثر در سال ۱۹۷۲ و در جریان ساخت یکی از شعب بانک لویدز در شهر یورک انگلستان توسط کارگران ساختمانی کشف شد.
اهمیت کشف نهتنها در اندازه غیرعادی این نمونه بلکه در محل پیدایش آن نیز نهفته است. منطقه یورک در گذشته از مراکز اصلی حضور وایکینگها بوده و این مدفوع، ارتباط مستقیمی با سبک زندگی جنگجویان نورس دارد. همین پیوند تاریخی سبب شده تا ارزش آن فراتر از یک یادگار ساده باشد.
این مدفوع تاریخی حتی ارزشی مالی هم پیدا کرده و تخمین زده میشود که حدود ۳۹ هزار دلار (حدود ۴ میلیارد تومان) ارزش داشته باشد هرچند برای فروش در نظر گرفته نشده است.
یکی از جالبترین واکنشها به این کشف از سوی «اندرو جونز»، اسکاتولوژیست (کارشناس مطالعه مدفوع) بیان شد. او در سال ۱۹۹۱ طی مصاحبهای با والاستریت ژورنال گفت: «این هیجانانگیزترین تکه مدفوعی است که تاکنون دیدهام. به نوبه خود، این مدفوع به اندازه جواهرات سلطنتی غیرقابلجایگزین است». این جمله مشهور، جایگاه کاپرولیت بانک لویدز را بهعنوان یکی از عجیبترین، اما ارزشمندترین یافتههای باستانشناسی تثبیت کرد.
برای مطالعه بیشتر بخوانید:
کاسههای بیضیشکل ساسانی؛ کاسههایی از جنس نقره با روکش طلا که کاربرد جالبی در زمان ساسانیان داشت
قیمت طلاهای قدیمی و سکههای دوران هخامنشی و ساسانی چقدر است؟
به گزارش راز بقا، بررسیهای علمی روی این یادگار، حقایق جالبی درباره زندگی صاحب آن آشکار کرده است. پژوهشگران دریافتند که این وایکینگ گوشتخوار بوده و در کنار آن علاقه زیادی به نان داشته است. این ترکیب غذایی تصویری روشن از سفره ساده، اما پروتئینمحور وایکینگها ارائه میدهد.
اما یافتههای علمی به همینجا ختم نمیشود. متخصصان در نمونههای فسیلشده تخمهای انگلهای کرم شلاقی (Whipworm) و کرم آسکاریس (Maw-worm) را کشف کردند. این موضوع نشان میدهد که صاحب مدفوع به احتمال زیاد با مشکلات گوارشی و بیماریهای انگلی دستوپنجه نرم میکرده است.
چنین جزئیاتی نگاه تازهای به شرایط بهداشتی و زندگی روزمره مردم وایکینگ ارائه میدهد؛ مردمانی که در تاریخ بیشتر بهعنوان جنگجویانی بیباک و دریانوردان ماهر شناخته میشوند، اما در زندگی روزانه با مشکلات رایج سلامتی دستبهگریبان بودند.
به گزارش راز بقا، سرنوشت «کاپرولیت بانک لویدز» تنها به کشف و مطالعه محدود نماند. این اثر باستانی در سال ۲۰۰۳ دچار حادثهای شد؛ زمانی که گروهی از بازدیدکنندگان بهطور تصادفی آن را شکستند و مدفوع تاریخی به سه قطعه تقسیم شد. خوشبختانه، متخصصان توانستند آن را ترمیم کنند و دوباره به نمایش بگذارند.
امروزه این مدفوع فسیلشده در مرکز وایکینگ یورویک نگهداری میشود و موزه آن را «آخرین محل آرامش» این اثر مینامد.
اهمیت و محبوبیت این شیء چنان است که موزه حتی در فوریه رویدادی با عنوان «روز مدفوع!» (Poo Day) برگزار کرد. در این کارگاه مجازی، علاقهمندان فرصتی پیدا کردند تا درباره تاریخچه، ارزش علمی و حتی جنبههای طنزآمیز این کاپرولیت بیشتر بدانند.
مدفوع ۱۲۰۰ ساله وایکینگها شاید در نگاه اول چیزی پیشپاافتاده به نظر برسد، اما واقعیت این است که چنین کشفیات غیرمنتظرهای میتوانند پنجرهای تازه به گذشته بگشایند. کاپرولیت بانک لویدز نهتنها بزرگترین مدفوع فسیلشده انسانی در جهان است، بلکه نمادی از پیوند میان زندگی روزمره و تاریخ به شمار میآید.
این یادگار عجیب ثابت میکند که حتی کوچکترین و بهظاهر بیاهمیتترین بخشهای زندگی، میتوانند اطلاعات ارزشمندی برای بازسازی تصویر دقیقتری از گذشته بشر ارائه دهند؛ تصویری که هم علمی است و هم انسانی، و در عین حال میتواند لبخند بر لبان بازدیدکنندگان بیاورد.