گوسفند «بلخی»؛ گوسفندی افغانستانی که مثل ورزشکارها بدنی عضلانی دارد و در گرما می‌میرد!

گوسفند بلخی از نژاد گوسفندان اهلی است که منشا آن افغانستان و شمال غرب پاکستان است. این نژاد از نژاد گوسفندهای چاق دم است که عمدتاً برای تولید گوشت پرورش داده می‌شود، اما برای تولید پشم نیز خوب است.

راز بقا: گوسفند بلخی از نژاد گوسفندان اهلی است که منشا آن افغانستان و شمال غرب پاکستان است. این نژاد از نژاد گوسفندهای چاق دم است که عمدتاً برای تولید گوشت پرورش داده می‌شود، اما برای تولید پشم نیز خوب است.

خصوصیات گوسفند بلخی

به گزارش راز بقا، گوسفندان بلخی حیواناتی با جثه متوسط تا بزرگ هستند. رنگ آن‌ها سیاه، خاکستری یا خرمایی است. گوش هایشان تا حدودی بلند است و بدنشان عضلانی و فشرده است. این نژاد دم چاق است و قوچ و میش هر دو شاخدار هستند. وزن قوچ‌ها معمولاً در هنگام تولد حدود ۵.۲ کیلوگرم و میش‌ها حدود ۳.۸ کیلوگرم است. رنگ نزاد بلخش عمدتا قهوه‌ای و سفید است.

متوسط ارتفاع بدن قوچ‌های بالغ در ناحیه کتف حدود ۸۷ سانتی متر و برای میش‌ها حدود ۷۴ سانتی متر است. میانگین وزن بدن زنده گوسفند بالغ بلخی حدود ۷۰ کیلوگرم است.

کاربرد‌های گوسفند بلخی

گوسفند بلخی از نژاد گوسفند گوشتی است و عمدتاً برای تولید گوشت پرورش می‌یابد، اما برای تولید پشم نیز بسیار خوب است. گوسفندان بلخی حیواناتی مقاوم هستند و با آب و هوای بومی خود سازگاری خوبی دارند. آن‌ها چگالی الیاف کمی دارند و تقریباً ۲ کیلوگرم پشم درشت با قطر متوسط ۴۳.۵ میکرومتر تولید می‌کنند. نوع پشم این گوسفندان از نوع پشم درشت است.

میش‌های بلخی گوسفندان شیرده خوبی هستند و برای بره‌های خود شیر کافی تولید می‌کنند. میش‌ها معمولاً حدود ۱۰۵ روز شیر می‌دهند و حدود ۶۰ کیلوگرم شیر تولید می‌کنند. هم قوچ‌ها و هم میش‌های بالغ تقریباً ۷۰ کیلو گوشت (وزن بازار زنده) تولید می‌کنند. نکته مهم دیگر در مورد گوسفندان بلخی این است که فراوانی خوبی در منطقه دارند و در معرض خطر انقراض نیستند و حجم وسیعی از مراتع افغانستان و پاکستان و سیار نقاط جهان را تشکیل می‌دهند.

طی دهه‌های متمادی است که عشایر افغانستان و پاکستان گوسفند بلخی را نگداری می‌کنند. گله‌های گوسفند در این مناطق تحت سه سیستم تولیدی منفرد، یعنی یکجانشینی، چراگردی و عشایری پرورش داده شده اند. مردم عشایر این مناطق صرفاً مسئولیت توسعه گوسفندان به عنوان نژاد گوسفندی را بر عهده دارند.

این نژاد به طور گسترده در استان مرزی شمال غرب پاکستان، در اطراف مناطق قبیله‌ای و همچنین در مناطق مجاور افغانستان توزیع شده است.

بر اساس سرشماری سال ۲۰۰۸، تنها ۵.۸ درصد از کل جمعیت نژاد بلخی در پاکستان اصیل هستند و بقیه تقریبا با انواع دیگر گوسفندان اصلاح نژادی شده است. البته بر اساس نظر دیگری که وجود دارد ریشه اصلی گوسفندان بلخی از نژاد ترک هستند و طی دهه‌ها وارد این منطقه شده و سپس به شکل گسترده‌ای به دلیل سازگاری مناسب با محیط زیست منطقه رشد و پرورش پیدا کرده است.

نکته دیگر در مورد نژاد بلخی این است که این گوسفند به گرما حساس است و به همین دلیل در فصول گرم سال نیازمند پناهگاهی با تهویه مناسب است. مردم منطقه افغانستان و پاکستان عمدتا برای این گوسفندان سوله‌های دست‌ساز درست می‌کنند. عمده بیماری این گوسفندان نیز در فصول گرم سال است و از گرمای زیاد منطقه ناشی می‌شود. طبق گفته مردم محلی مهمترین عامل در تجارت این گوسفند بلخی بیماری‌های ناشی از گرماست.