پرامنکا؛ گوسفند دم دراز و جانسختی که بهترین پنیر دنیا را دارد!
راز بقا: منطقه شبه جزیره بالکان سنتهای کشاورزی و دامداری بسیار متنوعی دارد و تقریباً هر کشوری نژاد گوسفند محلی خود را دارد. نژادهای مختلف گوسفند و سنتهای مختلف پرورشی، علیرغم فاصله جغرافیایی کم، تنوع مورفولوژیکی و ریخت سنجی را در بین نژادهای حیوانی تعیین میکند.
به گزارش راز بقا، در کشورهای حوزه بالکان دو نژاد باردوکا و ایوسی گستردهترین توزیع شکل جمجمه را در بین نژادهای گوسفند دارند. گوسفند رودا از نظر ریخت شناسی محافظه کارترین است. به نظر میرسد گوسفندان ترکیه (ایوسی) و کوزوو (باردوکا) عمدتاً با گوسفندان سایر کشورهای بالکان تفاوت دارند. باردوکا و رودا بیشترین تفاوت را با یکدیگر دارند بزرگترین تفاوتهای بعدی بین ایوسی و رودا و گوسفند باردوکا و شری بود. نژادهای گوسفند دوبسکا و لاراپولیسیت کمترین تفاوت را با یکدیگر دارند.
گوسفند پرامنکا یک نژاد گوسفند بسیار ارزشمند از بوسنی و هرزگوین است. آنها در شرایطی در آن منطقه رشد میکنند که پرورش دام دشوار است. از نظر تاریخی، بوسنی و هرزگوین دارای تاریخچه بسیار غنی در دامداری و چوپانی است.
امروزه تنها چند هزار گوسفند اصیل از نوع پرامنکا وجود دارد. در سال ۱۹۳۹، حدود ۴ میلیون گوسفند در بوسنی و هرزگوین وجود داشت، در حالی که در سال ۱۹۹۰، کل گوسفند حدود ۱.۳ میلیون بود. کل برآورد امروز نصف این عدد است. ارزش نژاد پرامنکا در این واقعیت است که یک نژاد بومی گوسفند در بوسنی و هرزگوین است. این موضوع اجازه میدهد تا تمام محصولات این گوسفند به صورت با کیفیتی محافظت شوند.
پرامنکا در اصل یک نژاد گوسفند اسلوونیایی است که زمانی در هر دو ساحل رودخانه کولپا، عمدتاً در تپههای نورد مناطق «کارست بلا کراجینا» پرورش داده میشد. امکانات کشاورزی در منطقه ضعیف است و به همین دلیل گوسفندان این ناحیه بسیار کوچک هستند.
برای مطالعه بیشتر بخوانید:
گوسفند سنگسری؛ گوسفند سمنانی ۷۰ کیلوگرمی که بهترین نوع گوشت را دارد
منطقه پرورش این گوسفند در بوسنی و هرزگوین است، اما انواع مختلفی از این نژاد در مناطق مختلف کشور رشد میکند. معمولاً در فصل بهار، گوسفندان را به مرتع در کوهستان میبرند و تا پاییز در آنجا میمانند و در زمستان بازگردانده میشوند. اکثر پرورش دهندگان بین ۵ تا ۱۵۰ راس در گله خود دارند. امروزه تعداد کمی از پرورش دهندگان کل گله خود را در تمام طول سال در مزرعه نگهداری میکنند.
ویژگیهای گوسفند پرامنکا
وزن بدن گوسفندان بالغ پرامنکا بیش از ۵۰ کیلوگرم است و عمدتا در محدوده ۶۵ تا ۷۰ کیلوگرم قرار دارند. وزن نرها حدود ۳۰ درصد بیشتر از مادهها است. ارتفاع تا کتف حدود ۴۹ تا ۵۵ سانتی متر است. طول تنه نیز حدود ۵۰ تا ۵۸ سانتی متر است. امید به زندگی گوسفند ۹ سال است. اولین جفتگیری زمانی است که گوسفندها ۸ یا ۹ ماهه باشند. وزن بره هنگام تولد ۲.۵ کیلوگرم و رشد روزانه بره حدود ۱۵۰ گرم است. میشها بدون شاخ هستند، اما قوچها شاخدار یا پرهای هستند.
به گزارش راز بقا؛ رنگ پشم گوسفند سفید و به ندرت سیاه است و سر این گوسفند موهای کوتاه دارد که سفید با کک و مکهای ریز سیاه است. پاهای پرامنکا باریک و سیاه و یا کک مکی با سفید است. این حیوانات دارای پشم طولانی حاشیهدار هستند که محافظ خوبی در برابر سرما و باران است، اما برای تولید محصول مناسب نیست، زیرا تمام محصولات پشمی بسیار خشن هستند. دم گوسفند به طور غیرعادی بلند است و تا چند سانتی متر بالاتر از سطح زمین میرسد.
همچنین باید گفت نرخ چندقلوزایی این گوسفند پایین است و معمولا دو سال سه بار جفتگیری میکند و بره به دنیا میآورد. در هر زایمان نرخ برهزایی ۱.۱۳ است و به همین دلیل یک گوسفند چندقلوزا محسوب نمیشود.
تولید شیر در این نژاد کم است. «شیر پرامنکا» معمولاً برای تولید دو نوع پنیر استفاده میشود؛ پنیر لیونو، و پنیر ولاچی. کیفیت بالای شیر پرامنکا تاثیر زیادی بر طعم و کیفیت پنیرهای تولید کشور بوسنی و هرزگوین دارد. صاحبان این گوسفندها به راحتی میتوانند برههای این نژاد را بهتر از برههای نژادهای دیگر بفروشند. زیرا سبکتر و فشردهتر هستند و این دقیقاً همان چیزی است که بازار محلی میخواهد.
متأسفانه، احتمالاً به دلیل نبود شبکه دامپزشکی و دامداری گسترده و توسعه یافته، صادرات این گوسفند و به طور کلی گوسفندان خاص این کشور از جمله باردوکا و بالوشا کم است.