کبوتر دونِک؛ کبوتر سرعتی تُرک که به دلیل چرخش‌های برق‌آسا حین پرواز مشهور است

راز بقا: «کبوتر دونِک» یا کبوتر «آلینا» یک نژاد ترکی از کبوتر‌های فانتزی است که طی سال‌ها پرورش انتخابی توسعه یافته است. نام دونک در زبان ترکی به معنای «چرخش و فرود آمدن از آسمان» است. این نژاد‌ها در سراسر جهان و در کشور‌های امپراطوری عثمانی مانند یونان و مقدونیه یافت می‌شوند. «کبوتر آلینا» همراه با انواع دیگر کبوتر‌های اهلی، همه از نوادگان کبوتر کوهی هستند.

به گزارش راز بقا، این نژاد در کشور‌های حوزه بالکان به ویژه در یونان، ترکیه و مقدونیه شمالی پرورش داده می‌شود. دونک یک نژاد کبوتر چرخشی است که معمولاً در بالکان، به ویژه در یونان، ترکیه و مقدونیه شمالی و در جوامع دیاسپورا در سراسر جهان پرورش داده می‌شود.

این نژاد به‌خاطر آکروباتیک‌های هوایی (چرخش مارپیچی) شناخته می‌شود و به این ترتیب بیشتر یک نژاد پرفورمنس و عملکردی و کاربردی است تا یک گونه کاملاً فانتزی. بازگشت آن‌ها به خانه به شکل مارپیچ هوایی منظره‌ای دیدنی را ایجاد می‌کند و اساسا شاید به همین دلیل شهرت پیدا کرده‌اند. 

ویژگی‌های کبوتر دونک

به گزارش راز بقا اندازه کبوتر دونک متوسط است، اما می‌توان آن را از نژاد کبوتر‌های بسیار بلند در نظر گرفت. آن‌ها ۱۴ دم پر دارند که می‌توان آن‌ها را بلندتر و پهن‌تر از حد معمول در نظر گرفت. 

اکثر آن‌ها دارای دمی شیب‌دار از دو طرف مانند سقف (بالا به سمت پایین V شکل) هستند. بال آن‌ها روی دم و انتهای نوک تیز دم نیز بازتر از سایر نژاد‌ها است (فاصله بین دو بال). آن‌ها منقار بلند و پا‌های کوتاهی دارند به این دلیل که تقریباً به موازات زمین ایستاده اند. 

دونک‌های ترکی پر پا و کلاه ندارند. نوعی از دونک‌های پاپر وجود دارند که با دونِک مقدونیه‌ای آمیخته می‌شوند. آن‌ها هر رنگی به صورت خالدار نیز ظاهر می‌شوند، اما رنگ رایج آن‌ها سر سفید، بال سفید و سر سفید، بال سفید و دم سفید است. 

برای مطالعه بیشتر بخوانید:

کبوتر هِلمِت (Helmet)؛ کبوتر کلاه‌دار ایرانی که اروپایی‌ها دیوانه آن هستند

نیو بلیکسِم؛ پنجمین کبوتر گران دنیا، این کبوتر بلژیکی با قیمت ۲۲ میلیارد تومان فروخته شد

کبوتر اسکندرون؛ کبوتر ایرانی الاصل با کله‌ای ترسناک که زشت‌ترین کبوتر جهان است

طرف دیگر بدن‌ها معمولا سیاه، آبی (با نور‌های سیاه) یا آردی است. کمترین رنگ متداول، رنگ قرمز خالدار (مغلوب) است. این کبوتر سر سفید است و بال بلند سفید دارد که در منطقه ازمیر «باسکا» نام دارد و کبوتر دم سفید این منطقه گالاکا نام دارد. 

آن‌ها بر اساس رنگ نامگذاری شدند. گالاکا سیاه، باسکای سیاه، گالاکای آبی و غیره. کبوتر قرمز مغلوب چه تماما قرمز چه خالدار یا رنگارنگ به نام «چاکال» خوانده می‌شود. آن‌ها عمدتاً چشم مشکی دارند به جز چشم حیوانی که ممکن است به هر رنگی برخورد شود. بلوغ جنسی این کبوتر با نوع تغذیه آن‌ها پیوند خورده است، اما کمی دیرتر از سایر نژاد‌ها به بلوغ جنسی می‌رسد، اما در عین حال حساسیت بیشتری دارند. 

در برابر بیماری‌هایی مانند تریکوموناد و پارامیزو ویروس به شدت آسیب‌پذیر هستند. آن‌ها از لانه گزینی خود در مقایسه با هومر‌ها و دولپ‌ها بدتر مراقبت می‌کنند. معمولاً در رشد لانه سازی تفاوت معناداری بین آن‌ها وجود دارد.

پرورش کبوتر دونک در ترکیه

منطقه اصلی پرورش کبوتر در ترکیه در ناحیه غرب کشور است. بیشتر پرورش دهندگان کبوتر دونک در ازمیر هستند. بعد از ازمیر می‌توان بورسا و دنیزلی را اضافه کرد. در ازمیر نژاد‌های دیگری نیز پرورش داده می‌شوند، اما در دنیزلی فقط نژاد دونک پرورش داده می‌شود. 

کبوتر دونک توسط مهاجران در ازمیر و بورسا تکثیر شده است. همچنین دونک‌ها در شهر‌های نزدیک دریای اژه عنوان مثال آیوالیک و شهر تراکیا که در آن نژاد‌های مَلکارا و کِسان هستند، پرورش داده شده است. بسیاری از نژاد‌ها نیز در استانبول وجود داشته است. 

پرواز کبوتر دونک

کبوتر‌های دونک می‌توانند بسیار سریع تا ارتفاع زیاد پرواز کنند. وقتی آن‌ها فرود می‌آیند، بال‌های خود را جمع می‌کنند و مستقیماً شیرجه می‌زنند و در طول این غواصی یک یا چند بار محور بال دم به شکل پروانه چرخش می‌کند. آن‌ها می‌توانند با سرعت بالا در مسافت طولانی چرخش کنند. 

هنگام چرخش، موقعیت بال از یک پرنده به پرنده دیگر متفاوت است. برخی از آن‌ها در حین چرخش بال خود را روی بدن ثابت می‌کنند، اکثر آن‌ها ربع بال را باز نگه می‌دارند. برخی دیگر در حین چرخش بال‌های خود را تا حد امکان باز می‌کنند.

 با نگاه کردن از نمای جانبی، بر خلاف چرخشی‌ها، هر چرخش کبوتر دونک به راحتی قابل مشاهده و واضح است، چرخش‌ها یکی پس از دیگری، حتی در سریع‌ترین پرنده‌ها نیز کاملا واضح است. بهترین شیرجه‌ها در زاویه ۴۵ درجه نسبت به زمین اتفاق می‌افتد.