گوسفندی که شبیه گاو است؛ این گوسفند سرسیاه و عجیب‌ ایرانی در آفریقا چه می‌کند؟

راز بقا: این گوسفند به Swartkoppersie نیز معروف است. این نژاد از نوادگان مستقیم گوسفند سومالیایی است و اصالتاً از سومالی می‌آید. این گوسفند همچنین یک نوع نژاد گوسفند مو نیز هست، به این معنی که این حیوانات پشم ندارند و گرما را بهتر از نژاد‌های گوسفند پشمی تحمل می‌کنند. 

به گزارش راز بقا، گوسفند سرسیاه ایرانی (Blackhead Persian) علیرغم نامش از سومالی سرچشمه گرفته است. حدوداً در سال ۱۸۷۰ به آفریقای جنوبی وارد شد. در سال ۱۹۰۶، یک کتاب گله در آفریقای جنوبی راه اندازی شد و تا سال ۱۹۳۰ حدود ۴۰۰۰ حیوان ثبت شده وجود داشت.

این نژاد با نژاد‌های گوسفند محلی آمیخته شد و با هیبرید آن با نژاد‌های گوسفندی مانند «دورپر» بهبود یافت. تخمین زده می‌شود که در دهه ۱۹۵۰ حدود ۲ میلیون گوسفند سرسیاه ایرانی در آفریقای جنوبی وجود داشته است. این حیوانات به کنیا، غنا، اتیوپی و تانزانیا نیز معرفی شده اند.

نژاد «گوسفند ایرانی سر سیاه» نیز به مناطق کارائیب، آمریکای مرکزی و جنوبی برای اهداف اصلاح نژاد صادر شده است. این نژاد توسط انجمن پرورش دهندگان گوسفند برزیل به عنوان یک نژاد رسمی شناخته شده است. امروزه این نژاد عمدتاً برای تولید گوشت پرورش داده می‌شود.

منشاء و تاریخچه گوسفند سرسیاه ایرانی

گوسفند ایرانی سرسیاه تاریخچه‌ای طولانی دارد. آن‌ها از سومالی در آفریقا آفریقای سرچشمه گرفته و به خاطر سر سیاه و بدن سفید متمایز خود مشهور هستند. بسیاری از مردم از دیرباز آن‌ها را برای گوشت خود پرورش می‌دهند. حدوداً در سال ۱۸۷۰ به آفریقای جنوبی وارد شد.

آن‌ها در طول زمان به سایر نقاط جهان گسترش یافته و امروزه آن‌ها به دلیل سرسختی و سازگاری با آب و هوای مختلف مورد توجه قرار می‌گیرند. در حال حاضر، این گوسفند را می‌توان در کشور‌های مختلف در سراسر جهان یافت.

ویژگی‌ها

گوسفند «سرسیاه» ایرانی حیوانی با جثه کوچک و متوسط است. رنگ آن عمدتاً سفید است، اما همانطور که از نامش پیداست سر و گردن آن‌ها سیاه و گوش‌های آن‌ها بلند و آویزان است. دنده و قاعده دم دارای تجمع چربی هستند. هم وزن قوچ (سرسیاه نر) و میش (سرسیاه ماده) در هنگام تولد حدود ۲.۶ کیلوگرم است. میانگین وزن بدن زنده قوچ‌های بالغ ایرانی سر سیاه حدود ۶۸ کیلوگرم است و میانگین وزن بدن زنده میش بالغ حدود ۵۲ کیلوگرم است.

رژیم غذایی 

مانند بسیاری از حیوانات اهلی دیگر، تغذیه گوسفند ایرانی سر سیاه مهمترین بخش مراقبت از آن‌ها است. آن‌ها نیاز‌های غذایی خاصی دارند و عمدتاً علف، یونجه و سایر گیاهان موجود در محیط خود را می‌خورند. مرتع با کیفیت بسیار مهم است و رژیم غذایی آن‌ها با مواد معدنی و بلوک‌های نمک باید تکمیل شود که تمام مواد مغذی مورد نیاز خود را دریافت کنند. در دسترس بودن آب آشامیدنی تمیز و تازه کافی نیز برای این نژاد گوسفند اهمیت زیادی دارد. 

پناهگاه

مانند بسیاری از نژاد‌های گوسفند دیگر، گوسفند ایرانی سر سیاه نیز برای سالم ماندن و سالم ماندن به سیستم نگهداری مناسب نیاز دارد. این گوسفند‌ها به پناهگاه امن و راحت در برابر شرایط آب و هوایی سخت (مانند باران، باد و دمای شدید) نیاز دارند. یک انبار یا پناهگاه با تهویه مناسب با بستر تمیز برای راحت نگه داشتن این حیوانات ضروری است. پناهگاه جادار به این گوسفندان اجازه می‌دهد آزادانه حرکت کنند و راحت زندگی کنند. پناهگاه آن‌ها باید به طور منظم تمیز باشد تا از تجمع زباله جلوگیری شود و خطر بیماری و سایر مشکلات سلامتی کاهش داده شود. دسترسی به آب شیرین و عرضه مواد غذایی کافی بسته به تقاضای آن‌ها در اولویت است. 

تولید مثل

مانند بسیاری از نژاد‌های دیگر گوسفندان اهلی، گوسفند ایرانی سر سیاه نیز تولیدمثل‌کنندگان بسیار خوبی هستند. اگر نسبت خوبی از گوسفندان نر و ماده این نژاد در مزرعه وجود داشته باشد، به راحتی تولید مثل می‌کنند و بچه دار می‌شوند.

فصل تولید مثل این گوسفند‌ها معمولا پاییز یا اوایل زمستان است زمانی که میش‌ها از گرما به دور هستند. برای باردار کردن میش‌ها می‌توان از روش‌های جفت گیری طبیعی یا لقاح مصنوعی استفاده کرد. بارداری در میش سرسیاه ایرانی حدود پنج ماه به طول می‌انجامد و در این مدت، میش‌ها به تغذیه مناسب و مراقبت‌های دامپزشکی برای اطمینان از بارداری موفق نیاز دارند. پس از تولد، بره‌ها نیاز به مراقبت ویژه توسط مادران خود دارند و از نظر رشد و سلامتی به دقت تحت نظر هستند. 

مدیریت سلامت

گوسفند سر سیاه به طور کلی نژادی قوی، مقاوم و سالم است، اما با این حال معاینات بهداشتی منظم توسط دامپزشک باید انجام شود. این حیوانات باید به موقع واکسینه شوند تا از بیماری‌های رایج و مشکلات بهداشتی دور بمانند.

نظافت منظم به جلوگیری از مشکلات پوستی کمک می‌کند و موی آن‌ها را تمیز و سالم نگه می‌دارد. ایجاد یک محیط زندگی تمیز و دارای تهویه مناسب خطر ابتلا به عفونت‌های تنفسی را کاهش می‌دهد.

سرسختی

گوسفند ایرانی سرسیاه به سرسختی معروف هستند. آن‌ها می‌توانند شرایط مختلف محیطی را تحمل کنند و برای زنده ماندن در اقلیم‌های مختلف (از مناطق گرم و خشک گرفته تا مناطق سرد و کوهستانی) سازگار شده اند. موی غلیظ آن‌ها به تنظیم دمای بدن کمک می‌کند و این به گرم نگه داشتن آن‌ها در زمستان و خنک نگه داشتن آن‌ها در تابستان کمک می‌کند. آن‌ها همچنین در برابر بیماری‌ها و انگل‌های رایج گوسفندان مقاوم هستند و این ویژگی مراقبت از آن‌ها را آسان‌تر می‌کند.

رفتار و خلق و خو

گوسفندان سرسیاه ایرانی به خلق و خوی مطیع و رفتار ملایم معروف هستند. آن‌ها آرام و به طور کلی غیر تهاجمی هستند و کنترل و مدیریت آن‌ها آسان است. آن‌ها اغلب ترجیح می‌دهند در مرتع به صورت مسالمت آمیز چرا کنند و تمایل دارند در یک گله به هم بچسبند و کنار هم باشند. آن‌ها حیواناتی اجتماعی هستند که از همراهی گوسفندان دیگر لذت می‌برند و ممکن است پیوند‌های محکمی در گله خود ایجاد کنند.

طول عمر

میانگین طول عمر گوسفند ایرانی سر سیاه بین ۶ تا ۱۲ سال متغیر است. گوسفند سر سیاه از نژاد گوسفند گوشتی است و عمدتاً برای تولید گوشت پرورش داده می‌شود.

محبوبیت و قیمت

پرشین سر سیاه یک نژاد گوسفند محبوب در بین کشاورزان و پرورش دهندگان منطقه بومی خود و همچنین در بسیاری از کشور‌های جهان است. آن‌ها عمدتا به دلیل ظاهر منحصر به فرد و ویژگی‌های ارزشمند خود محبوب هستند. گفتن قیمت دقیق برای بسیار سخت است. زیرا قیمت دقیق این گوسفند‌ها می‌تواند از مکانی به مکان دیگر متفاوت باشد و به عوامل متعددی بستگی دارد.

مزایا و معایب گوسفند ایرانی سر سیاه

مانند بسیاری از نژاد‌های دیگر گوسفند، این گوسفند نیز دارای مزایا و معایبی است. در اینجا لیستی از مزایا و معایب گوسفند پرشین سر سیاه وجود دارد: 

مزایا

سرسخت و فعال
خلق و خوی لطیف
ظاهر متمایز
برای کشاورزی در مقیاس کوچک و تجاری ارزشمند است
اهل دوستی و مهربان

معایب

موی درشت
نیاز به نظافت منظم
مستعد ابتلا به بیماری‌ها
مراقبت و نگهداری سخت
هزینه اولیه بالا

گوسفند ایرانی سر سیاه به خوبی با آب و هوای محلی خود سازگار است. آن‌ها پیش از این عمدتاً برای مقدار زیاد چربی ذخیره شده در ناحیه دم پرورش داده می‌شدند که در شرایط خشک انعطاف پذیر بود و برای پخت و پز بسیار ارزشمند بود. میش‌های این نژاد مادران بسیار خوبی هستند و تقریباً ۸۴ روز شیر می‌دهند. آن‌ها در دوره شیردهی حدود ۵۰ کیلوگرم شیر تولید می‌کنند و شیر آن‌ها حدود ۵.۹ درصد چربی دارد.