مورتلخ؛ گیاه معروف هرمزگان که بیماری‌های پوستی و نفخ معده را درمان می‌کند
گیاه مورتلخ یا مورتهل که نام دیگر آن (مریم گلی کارواندی)، یکی از گونه‌های بومی و مقاوم استان هرمزگان، در مناطق گرم و خشک رشد می‌کند. این گیاه با خواص دارویی ضدالتهابی و ضدباکتریایی، در طب سنتی محلی کاربرد فراوان دارد. مورتلخ نقش مهمی در حفظ تنوع زیستی و جلوگیری از فرسایش خاک دارد و حفاظت از آن برای حفظ اکوسیستم و دانش بومی منطقه حیاتی است.
راز بقا: گیاه مورتلخ گیاه مورتلخ یا مورتهل که نام دیگر آن (مریم گلی کارواندی) یکی از گیاهان خاص و بومی استان هرمزگان است که در مناطق گرم و خشک این استان رشد می‌کند. این گیاه با ویژگی‌های منحصربه‌فردش هم از نظر دارویی و هم به‌دلیل مقاومت بالا در شرایط سخت طبیعی، جایگاه ویژه‌ای در میان مردم محلی دارد.
به گزارش راز بقا، مورتلخ از دیرباز در طب سنتی هرمزگان به عنوان دارویی ارزشمند شناخته می‌شود و استفاده‌های متنوعی دارد که در ادامه به آنها می‌پردازیم.
زیستگاه و ویژگی‌های ظاهری مورتلخ
به گزارش راز بقا، مورتلخ گیاه مورتلخ یا مورتهل که نام دیگر آن (مریم گلی کارواندی) گیاهی کوچک و بوته‌ای است که اغلب در نواحی صخره‌ای و خشک هرمزگان دیده می‌شود. این گیاه دارای برگ‌هایی کوچک، باریک و به رنگ سبز مایل به خاکستری است که با پوششی از کرک‌های ریز محافظت می‌شوند.
شاخه‌های مورتلخ انعطاف‌پذیر و معمولا به رنگ قهوه‌ای روشن هستند و گل‌های کوچک و سفید یا زرد رنگی در انتهای شاخه‌ها ظاهر می‌شود. مقاومت بالای این گیاه به خشکی و گرمای شدید، آن را برای رشد در اقلیم‌های سخت منطقه بسیار مناسب می‌کند.
مورتلخ از خانواده نعناعیان و گیاهی بوته‌ای به ارتفاع ۲۰ تا۴۰ سانتیمتر با ساقه‌هایی متعدد و برگ‌های متراکم پوشیده از کرک‌ها و غده‌ها است. این گیاه تلخ با برگ‌های فراوان و دسته‌ای در سطحی از کرک‌های پشمی سفید و سبز متمایل به خاکستری پوشیده شده است.
برای مطالعه بیشتر بخوانید:
والک؛ سبزی محبوب بهار که نفخ را از بین می‌برد و غذای خوشمزه والک‌پلو از آن تهیه می‌شود
طلای سرخ افغانستان؛ چرا زعفران افغانستان از زعفران ایران گران‌تر است؟
مردم هرمزگان به خصوص شهر‌های حاجی آباد، برگ‌های این گیاه را پس از جمع‌آوری خشک کرده و برای درمان بیماری‌های معده از آن استفاده می‌کنند. گیاه مورتلخ را فقط می‌توان در کوه‌های اطراف تونل تنگه زاغ، گنو و قطب‌آباد یافت و در دیگر مناطق استان رویش ندارد.
کاربرد‌های دارویی و درمانی مورتلخ
به گزارش راز بقا، مردم محلی هرمزگان از مورتلخ به عنوان گیاهی دارویی استفاده می‌کنند. برگ‌ها و شاخه‌های این گیاه در طب سنتی برای تسکین درد‌های عضلانی، التهاب‌ها و بیماری‌های پوستی کاربرد دارد. همچنین از دم‌کرده مورتلخ برای بهبود مشکلات گوارشی و رفع نفخ استفاده می‌شود. پژوهش‌های اولیه نشان می‌دهد که این گیاه خواص ضدباکتریایی و ضدالتهابی دارد که می‌تواند به درمان برخی عفونت‌ها کمک کند. البته، استفاده از این گیاه باید با رعایت دوز مناسب صورت گیرد تا از عوارض احتمالی جلوگیری شود.
این گیاه برای درمان ناراحتی‌های گوارشی شامل، اسهال، نفخ، دل درد، ترش کردن معده مورد استفاده قرار می‌گیرد به طوری که برگ‌ها را پس از خشک شدن به صورت پودر درآورده و با آب مصرف می‌شود. همچنین برای برطرف کردن سوزش معده، سرماخوردگی، درد استخوان و مفاصل و بهبود حال خانم‌های تازه زایمان کرده، به اندازه یک مشت برگ پودر شده در یک لیتر آب جوشانیده و مصرف می‌شود.
برای سردرد و بهبود زخم و عقرب گزیدگی مقداری برگ تازه آن را کوبیده روی زخم یا روی سر می‌بندند و نیز مصرف پودر این گیاه با یک لیوان آب. گرمای بدن را رفع می‌کند. تحقیقات نشان داده که اسانس این گیاه دارویی موثر، خواص ضد میکروبی بسیار قوی دارد و می‌توان از آن برای تولید دارو‌های مختلف استفاده کرد.
اهمیت زیست‌محیطی و حفاظت از مورتلخ
به گزارش راز بقا، با توجه به شرایط اقلیمی سخت و تخریب زیستگاه‌های طبیعی در هرمزگان، مورتلخ به عنوان یکی از گونه‌های مقاوم ولی آسیب‌پذیر شناخته می‌شود. اهمیت این گیاه در حفظ تنوع زیستی و جلوگیری از فرسایش خاک بسیار بالاست.
حفاظت از مورتلخ و زیستگاه آن نه تنها به حفظ تعادل اکوسیستم منطقه کمک می‌کند، بلکه باعث می‌شود دانش بومی و سنتی پیرامون کاربرد‌های این گیاه حفظ شود. سازمان‌های محیط زیستی محلی و پژوهشگران تلاش می‌کنند با اقدامات حفاظتی، این گیاه ارزشمند را از خطر نابودی نجات دهند.
مورتلخ نمونه‌ای از گیاهان بومی و ارزشمند هرمزگان است که علاوه بر زیبایی ظاهری، خواص دارویی فراوانی دارد و نقش مهمی در حفظ اکوسیستم‌های خشک منطقه ایفا می‌کند. آشنایی بیشتر با این گیاه و توجه به حفاظت از آن می‌تواند به حفظ میراث طبیعی و فرهنگی این منطقه کمک شایانی کند.
لینک کپی شد
از میان خبرها
خواندنی‌ها
سمسیل یا سیاهشور مصری؛ گیاه خوشمزهای که در خشکترین بیابان‌های جهان رشد می‌کند و دوای درد کلیه است!
خار مریم؛ با ارزشترین گیاه دارویی ایران که دارویی شگفتانگیز برای درد‌های کبد، دیابت و پوست است
آنغوزه؛ گیاهی ارزشمند با خواص دارویی که هر هفت سال گل می‌دهد و چیدنش جریمه دارد!
سریش یا چسب کوهی؛ گیاه دارویی و صنعتی کمیاب در کوهستان‌های ایران که فقط در بهار می‌روید!
ارسال نظر
ویدیوهای برگزیده
دنیای گیاهان
علم و کیهان