گوسفند سنگسری؛ سرسخت‌ترین گوسفند ایران که بزرگترین کوچنده جهان است

راز بقا: گوسفند سنگسری یکی از نژاد‌های گوسفند ایرانی است که در برخی از مناطق کشور به ویژه مناطق دامنه البرز پرورش داده می‌شود، اما مهمترین زیستگاه این گوسفند منطقه سنگسر شهرستان مهدیشهر در ۱۵ کیلومتری شمال سمنان است. این گوسفند یک نژاد گوشتی محسوب می‌شود و به لحاظ پرواربندی بسیار مورد توجه است. گوشت این دام خاص دارای کیفیت بالایی است و در داخل کشور بسیار مورد تقاضاست. 

ویژگی‌های گوسفند سنگسری

به گزارش راز بقا، نژاد گوسفند سنگسری ریزجثه است و تنوع رنگ بالایی دارد که از شامل طیفی از قهوه‌ای روشن تا قهوه‌ای تیره است. هم قوچ و هم میش گوسفند سنگسری بدون شاخ است و دنبه این حیوان نیز بسیار کوتاه است. 

این نژاد به دلیل ظرافت بالا و همزمان قدرت بالای‌اش و البته توانایی مقاومت در برابر شرایط سخت محیطی مورد توجه بسیاری از دامداران قرار گرفته است چرا که در شرایط کنونی که هزینه‌ها بسیار بالاست داشتن یک دام با هزینه کم و توانایی مقاومت در برابر انگل‌ها و شرایط سخت محیطیی بسیار حائز اهمیت است.

گوسفند سنگسری ویژگی‌های ظاهری خاصی دارد که عمده آن‌ها به شرح زیر است:

رنگ گوسفند سنگسری از قهوه‌ای روشن تا قهوه‌ای تیره است و از این لحاظ به گوسفند افشاری شباهت دارد. البته به نظر می‌رسد این گوسفند در رنگ‌های دیگر از جمله نخودی نیز مشاهده شده است.

به گزارش راز بقا جثه این حیوان کوچک است و دارای پاچه‌های ظریف و نازک است. این گوسفند فاقد دنبالچه است و هم قوچ و هم میش این نژاد معمولا بدون شاخ هستند. این نکته نیز مهم است که گاهی اوقات در شرایط بسیار نادر قوچ‌ها دارای شاخ‌های کوچکی در بغل گوش و بالای سر هستند. 

برای مطالعه بیشتر بخوانید:

گوسفند ماکویی؛ گوسفند ۱۴۰ کیلویی ایرانی که بهترین و بیشترین پشم را در ایران تولید می‌کند

گوسفند وزیری؛ گوسفند کوچکی معروف به «تورقوزی» که بهترین غذای جنگجویان طالبان بود

گوسفند سنگسری قادر به حرکت در مناطق کوهستانی و همچنین طی مسافت‌های طولانی است. به همین دلیل این گوسفند در زیست‌بوم کوهستانی عملکرد بهتری دارد تا مناطق دشت و بیابانی. در مناطق مختلفی از قبیل فیروزکوه، شمیرانات، دماوند و ... نیز پرورش داده می‌شود. در واقع می‌توان اینگونه بیان کرد که مناطق ییلاقی این گوسفند فیروزکوه و دماوند و شمیرانات و گا‌ها کرج است و مناطق قشلاقی نیز ورامین و کویر سمنان است. 

گوشت این گوسفند باکیفیت است و محصول گوشت آن‌ها تا ۶۰ درصد وزن بدن کل گوسفند را تشکیل می‌دهد. نژاد سنگسری همچنین پتانسیل بسیار زیادی در چندقلوزایی دارد و به همین دلیل در شرایط پرواری بسیار خوب عمل می‌کند. 

گوسفند سنگسری همچنین توانایی سوددهی بالایی برای دامداران دارد به این دلیل که هم نرخ چندقلوزایی بالایی دارد و هم اینکه در برابر بیماری‌ها مقاوم است. 

یک نکته دیگر نیز باید به مزایای گوسفند سنگسری اضافه کرد و آن هم کیفیت پشم این گوسفند است. گفته می‌شود پشم این گوسفند کیفیت خوبی دارد و در کنار گوشت می‌تواند از طریق پشم نیز درآمدزایی کرد. 

بر اساس گزارش‌های منتشر شده گوسفند سنگسری شاخص‌ترین کوچنده دامنه‌های البرز است. اگرچه خاستگاه آن‌ها ۱۵ کیلومتری شمال سمنان است، اما آن‌ها مسیر ۱۵۰۰ کیلومتری را برای رسیدن به مناطق ییلاقی طی می‌کنند. به این ترتیب به طورر ضمنی می‌توان گفت آن‌ها بزرگترین کوچندگان جهان هستند. 

گوسفند سنگسری با وجود اینکه مزایا دارد معایب خاص خودش را هم دارد از جمله اینکه وزن زیادی نمی‌گیرد و ریزجثه است. به همین دلیل باید فرآیند اصلاح نژادی را از سر بگذراند. همین امر برای یک گوسفند نقطه ضعف محسوب می‌شود، زیرا بسیاری تمایلی به انجام این کار ندارند. 

در حال حاضر آمار دقیقی از تعداد این گوسفند در این کشور وجود ندارد، اما بر اساس آماری که در سال ۱۳۹۰ منتشر شد تعداد این گوسفند در آن زمان حدود ۱۰۰ هزار رأس بود.