گوسفند حمدانی؛ گوسفند ۱۰۰ کیلویی متخصص زندگی در خاورمیانه است و دنبه‌اش مشهور است

راز بقا: گوسفند حمدانی یکی از قدیمی‌ترین و برجسته‌ترین نژاد‌های گوسفند در خاورمیانه است که عمدتاً در عراق، سوریه و بخش‌هایی از شبه‌جزیره عربستان یافت می‌شود. تاریخ این نژاد در واقع به قرن‌ها پیش برمی‌گردد و این گوسفند در آن زمان نقش مهمی در اقتصاد کشاورزی و دامداری منطقه ایفا کرده است. 

به گزارش راز بقا، گوسفند حمدانی نمونه‌ای از سازگاری دام‌ها با محیط‌های سخت و خشک است، جایی که منابعی مانند آب و مراتع سرسبز محدود هستند. در واقع گوسفند حمدانی با توجه به جغرافیای منطقه با آب و هوای بسیار خشک و بیابانی سازگار شده و به همین دلیل یکی از نژاد‌های محبوب در منطقه خاورمیانه محسوب می‌شود. 

اهمیت تاریخی گوسفند حمدانی

گوسفند حمدانی ریشه‌های عمیقی در سنت‌های خاورمیانه دارد و هزاران سال است که توسط قبایل بدوی و جوامع دامدار منطقه پرورش می‌یابد. در زمان‌های دور، این گوسفندان به صورت خاص برای گوشت و شیر پرورش داده می‌شدند.

استحکام و توانایی این گوسفند برای زیستن در شرایط آب و هوای گرم و خشک آن را به یک منبع باارزش در مناطق کم بارش پوشش گیاهی محدود تبدیل کرده است. این گوسفندان معمولاً در گله‌های کوچک نگهداری می‌شدند و در دشت‌های بیابانی یا نیمه‌بیابانی به‌دنبال مراتع برای چرا می‌رفتند.

 به گزارش راز بقا گوسفند حمدانی اغلب با سبک زندگی عشایری سنتی ارتباط دارد و علاوه بر تامین مواد غذایی، پشم، پوست و سایر محصولات فرعی را برای مردم این مناطق فراهم می‌کرد و آن‌ها می‌توانستند این مواد غذایی را یا مصرف کنند و مازاد آن‌ها را برای تهاتر به بازار بفرستند.

در دوران کنونی، گوسفند حمدانی همچنان نژادی مهم در منطقه به‌ویژه در عراق و سوریه است. با وجود چالش‌هایی که شیوه‌های کشاورزی مدرن و تغییرات اقتصادی برای سبک دامپروری سنتی به وجود آورده، این نژاد همچنان نماد استحکام و سازگاری است و در روستا‌ها همچنان به صورت سنتی پرورش می‌یابد. 

ویژگی‌های فیزیکی گوسفند حمدانی

گوسفندان حمدانی اندازه‌ای متوسط تا بزرگ و بدنی عضلانی و قوی دارند. این نژاد به‌خاطر دم پرچربی خود معروف است که یکی از ویژگی‌های مشترک گوسفندان خاورمیانه‌ای به شمار می‌رود. 

گوسفند حمدانی نژادی متوسط تا بزرگ‌جثه است. قوچ حمدانی معمولاً بین ۷۰ تا ۱۰۰ کیلوگرم و میش‌ها معمولاً سبک‌تر هستند و وزنشان بین ۵۰ تا ۷۵ کیلوگرم است. از نظر قد، قوچ‌ها معمولاً حدود ۷۰ تا ۸۰ سانتی‌متر تا شانه قد دارند، در حالی که ارتفاع میش‌ها کمی کمتر است و معمولاً ۶۰ تا ۷۰ سانتی‌متر است. 

دم چربی در واقع یک سازگاری تکاملی برای کمک به بقا در شرایط سخت است و به گوسفند کمک می‌کند تا در مواقع کمبود غذا و آب زنده بماند. این دم چربی معمولاً در بسیاری از فرهنگ‌های خاورمیانه‌ای به‌عنوان یک خوراکی لذیذ به‌شمار می‌رود و ارزش ویژه‌ای دارد.

پشم گوسفند حمدانی معمولاً کوتاه و نرم است و رنگ آن معمولاً سفید یا روشن است، هرچند برخی از گوسفندان ممکن است رنگی تیره‌تر داشته باشند. پشم این گوسفند نسبت به برخی نژاد‌های اروپایی ضخیم‌تر است، اما همچنان تا حدی خاصیت عایق در برابر گرما را دارد. 

شاخ‌ها در گوسفندان حمدانی متغیر است؛ قوچ‌ها (گوسفندان نر) معمولاً شاخ‌های بزرگ و منحنی دارند، در حالی که میش‌ها (گوسفندان ماده) معمولاً بدون شاخ یا شاخ‌های کوچکی دارند. 

برای مطالعه بیشتر بخوانید:

گوسفند خیوس؛ گوسفند یونانی با ظاهری متفاوت که سلطان «پنیر فتا» است

گوسفند زندی؛ گوسفند ایرانی جان سختی که یکی از بهترین گوسفند‌ها برای نگهداری است

رفتار و کاربرد گوسفند حمدانی

گوسفندان حمدانی به‌خاطر طبیعت آرام و ملایم خود معروفندکه آن‌ها را برای نگهداری در شرایط چالش‌برانگیز راحت‌تر می‌کند. این نژاد دو منظوره است، یعنی علاوه بر گوشت، برای تولید شیر نیز پرورش داده می‌شود. گوشت این گوسفند به‌خاطر طعم و همچنین محتوای بالای چربی بسیار مورد توجه است و در بسیاری از غذا‌های سنتی خاورمیانه از گوشت این گوسفند استفاده می‌شود.

علاوه بر این، شیر گوسفند حمدانی مغذی است و می‌توان از آن برای نوشیدن یا تولید محصولات لبنی مانند پنیر و ماست استفاده کرد.

استحکام و پایداری این نژاد یکی از ویژگی‌های برجسته آن است. گوسفندان حمدانی قادرند در دما‌های شدید، از گرمای سوزان تابستان گرفته تا شب‌های سرد بیابانی، زنده بمانند. توانایی آن‌ها برای چرا در مراتع کم‌تنوع و سازگاری با شرایط سخت، آن‌ها را به منبعی با ارزش در کشاورزی و دامداری خاورمیانه تبدیل کرده است. این گوسفند در منطقه خاورمیانه و همچنین کشور‌های عربی با گوسفند مشهور دیگر یعنی «نجدی» رقابت می‌کند. 

ساختار بدنی قوی آن‌ها همراه با دنبه بزرگ، این گوسفندان را برای شرایط سخت خاورمیانه کاملا مناسب می‌سازد و از طرف دیگر هزینه پرورش آن‌ها برای مردم فقیر منطقه نیز کم است.